وبلاگ

تحقیقات علمی را براساس چگونگی بدست آوردن داده های مورد نیاز به دو دسته میتوان تقسیم کرد.
۳-۲-۲-۱- تحقیق آزمایشی: به منظور برقراری رابطه علت ومعلولی میان دو یا چند متغیر از طرحهای آزمایشی استفاده میشود.
۳-۲-۲-۲- تحقیق توصیفی: شامل مجموعه روشهایی است که هدف آنها توصیف شرایط پدیده های مورد بررسی است. تحقیق توصیفی را میتوان به دسته های زیر تقسیم کرد:
۳-۲-۲-۲-۱- تحقیق پیمایشی
۳-۲-۲-۲-۲- تحقیق همبستگی
۳-۲-۲-۲-۳- اقدام پژوهشی
۳-۲-۲-۲-۴- مطالعات موردی
۳-۲-۲-۲-۵- تحقیق پس رویدادی (سرمد، ۱۳۷۷، ۸۲-۷۹).
تحقیق حاضر از نظرهدف، جزو پژوهشهای کاربردی محسوب میشود زیرا به توسعه دانش کاربردی در زمینه کاربرد کارت امتیازی متوازن کمک نموده و یافته های پژوهش مورد استفاده شرکت خودروسازی سایپا قرار خواهد گرفت. و از مبنای نحوه گردآوری داده ها، تحقیقی توصیفی- پیمایشی است. چون جهت جمعآوری داده های مورد نیاز برای آزمون فرضیات تحقیق از روش میدانی و ابزار پرسشنامه استفاده میشود. همچنین این تحقیق نوعی تحقیق کیفی است که به صورت موردی انجام میگیرد و مراحل آن شامل موارد زیر است که در نمودار ۳-۱ نیز مشخص شده است:

الف) انتخاب مورد و تعیین اهداف تحقیق
ب) طرحریزی روش تحقیق
ج) گردآوری داده ها
د) طبقهبندی و سازماندهی داده ها
ه) نتیجهگیری و تهیه گزارش میباشد
در مطالعه موردی، پژوهشگر به انتخاب یک مورد پرداخته و آن را از جنبه های بی شمار بررسی میکند. این مورد میتواند یک واحد یا سیستم با حد و مرز مشخص و متشکل از عناصر و عوامل متعدد و مرتبط به هم باشد. هدف کلی در هر مطالعه موردی مشاهده تفصیلی ابعاد مورد تحت بررسی و تفسیر مشاهده از دیدگاه کل گرا ست. از این رو مطالعه موردی بیشتر به روش کیفی و با تاکید بر فرآیندها و درک و تفسیر آنها انجام میشود. مورد چنان انتخاب میشود که نمایان کننده وضعیت یا حالت کلی تحت مطالعه، یا مثالی از پدیده های منظور نظر باشد که پژوهشگر میخواهد درباره آنها به درک عمیقی دست یابد (سرمد و همکارن، ۱۳۸۴، ۸۹). مطالعه موردی تحقیقی است که یک « مورد » یا « نمونه » در عمل مطالعه میشود. در این روش افراد واقعی در شرایط و موقعیتهای واقعی مورد مطالعه قرار میگیرند. در واقع یکی از امتیازهای عمده این روش آن است که علل را در زمینه های واقعی مورد مطالعه قرار میدهد و یقین دارد که زمینه یک تعیین کننده اصلی علتها و معلولهاست (حسن زاده، ۱۳۸۵).
از مزایای تحقیقات موردی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
الف- چون اطلاعات بدست آمده براساس تجربه و مطالعه عمیق حاصل میشود، نتایج به واقعیت نزدیکتر است و از لحاظ واقعیت نیرومندتر است.
ب- توصیفها و بینشهای مناسبی از مورد فراهم میکند.
ج- متغیرهای کنترل نشده و رویدادهای پیش بینی نشده را نیز شامل میشود.
د- نتایج آن به سادگی قابل فهم است زیرا به زبان غیر تخصصی و روزمره بیان میشود.
ه- به جنبه های خاص و منحصربه فرد یک تحقیق که ممکن است در برخی تحقیقات نادیده گرفته شود توجه میکنند.
و- زمینه اطلاعاتی مفیدی برای تحقیقات علوم اجتماعی فراهم میآورند.
نمودار۳- ۱: الگوریتم مراحل انجام تحقیق

۳-۳- جامعه آماری تحقیق

جامعه آماری عبارتست از مجموعهای از افراد یا واحدها که حداقل دارای یک صفت مشترک باشند (سرمد، بازرگان وحجازی، ۱۳۸۸). صفت مشترک صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک و متمایز کننده جامعه آماری از سایر جوامع باشد (آذر، مومنی، ۱۳۸۷، ج ۱و ۵).
جامعه آماری این تحقیق، شامل تعدادی از کارکنان شرکت خودروسازی سایپا میباشند که تعداد آنها ۵۰ نفر میباشند.

۳-۴- روش نمونهگیری و تعیین حجم نمونه

نمونه بیانگر بخشی از جامعه است که از کل جامعه انتخاب شده و معرف آن است (الزی؛ ترجمه بازرگان، ۱۳۶۶). نمونهگیری بدان سبب ضرورت پیدا میکندکه امکان مطالعه تمام افراد جامعه در خصوص پدیده مورد مطالعه وجود ندارد. بنابراین، محقق ناچار است قلمرو مطالعه خود را درباره افراد جامعه محدود کند و بجای تمام افراد جامعه، تعدادی را که معرف کل جامعه باشد انتخاب کند.

۳-۵- روش و ابزار جمعآوری اطلاعات و اندازه گیری داده ها

در این تحقیق داده های ثانویه (داده‌های که قبلا تولید شده و در منابع موجود قابل دسترسی است) از طریق روش کتابخانه ای (فیش برداری) شامل مطالعه کتب، اسناد و مدارک و همچنین مطالب مورد نیاز ازپایگاههای اینترنتی جمعآوری شده و از این داده ها برای تدوین مبانی نظری استفاده شده است، همچنین داده‌های اولیه (داده هایی که قبلا وجود نداشته و باید توسط خود محقق ایجاد شوند) با بهره گرفتن از روش میدانی (پرسشنامه) جهت آزمون فرضیه های تحقیق بدست‌ آمده است.
پرسشنامه: در تحقیق حاضر، ابزار اصلی سنجش، پرسشنامه است که یکی از ابزارهای رایج تحقیق و روشی مستقیم برای کسب داده های تحقیق است. برای امکان سنجی اجرای روش و ارزیابی فرضیه ها از پرسشنامه استفاده شده است. پرسشنامه مورد استفاده در قالب طیف لیکرت با گزینههای بسیار مخالفم، مخالفم، موافقم وبسیار موافقم و به ترتیب با امتیازهای ۱و۲و۳و۴تنظیم گردیده است. لازم به ذکر است که بنابر پیش آزمون انجام شده که نشان دهنده احتیاط و تمایل زیاد پرسش دهندگان به گزینه بی نظر بوده است و با توجه به نظر اساتید محترم روش تحقیق این گزینه از پرسشنامه حذف گردیده است. طیف لیکرت یک مقیاس فاصلهای است که از تعدادی عبارت و گزینههای جوابیه تشکیل شده است. لذا مقیاس لیکرت یک مقیاس مرکب است. گزینههای جواب در این مقیاس، معمولا نشانگر میزان موافقت یا مخالفت پاسخگو نسبت به یک موضوع یا مفهوم معین، اعم از مثبت یا منفی است (خاکی، ۱۳۸۶).
پرسشنامه از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول شامل اطلاعات جامعه آماری (اطلاعات جمعیت شناسی) است که شامل ۵ سوال است و بخش دوم شامل ۵۴ سوال است که برای آزمون فرضیات یک تا پنجم در نظر گرفته شده است.
سوالات مطرح شده با توجه به ادبیاتی که در فصل دوم ارائه گردیده است، خصوصا نقشه استراتژی کاپلان و نورتون و با مد نظر قرار دادن منظرهای پیشنهادی آنها و با توجه به چگونگی عملکرد روش ارزیابی متوازن در استراتژی محور کردن سازمانها و توانایی این روش برای غلبه بر موانع اجرایی استراتژی به صورتی طرح گردیده است که در ابتدا نشان میدهند آیا امکان به کارگیری تکنیک ارزیابی متوازن برای غلبه بر موانع اجرای استراتژی وجود داردیا خیر؟سوالات به صورت زیر برای هر فرضیه به کار رفته است.
سوالات ۱الی۱۷مربوط به فرضیه اول میباشند.
سوالات ۱۸الی ۲۸ مربوط به فرضیه دوم میباشند.
سوالات۲۹الی۳۷ مربوط به فرضیه سوم میباشند.
سوالات۳۸الی۴۶ مربوط به فرضیه چهارم میباشند.
سوالات ۴۷الی۵۴ مربوط به فرضیه پنجم میباشند.
ضمنا قبل از این که به آزمون فرضیات برسیم باید با توجه به کلیه سوالات مطرح شده این سوال کلی را بررسی نماییم که آیا امکان اجرای تکنیک ارزیابی متوازن در شرکت خودروسازی سایپا وجود دارد یا خیر؟ برای این منظور یک فرض کلی مطرح مینماییم و آزمون این فرضیه با توجه به ۵۴ سوال پرسیده شده در پرسشنامه (در آنها شرایط مورد نیاز و زیر ساختهای لازم برای اجرای تکنیک کارت امتیازی متوازن گنجانده شده است) انجام خواهد گرفت. در مرحله بعدی باید بررسی شود که آیا اجرای این تکنیک راه حلی برای غلبه بر موانع اجرای استراتژی در شرکت خودروسازی سایپا است یا خیر؟ که برای سنجش این سوال فرضیات یک تا پنج مطرح گردیده و به شرح زیر است.
فرضیه اول و دوم به منظور بررسی امکان بکارگیری تکنیک ارزیابی متوازن برای غلبه بر مانع اول (چشم انداز و استراتژیهای سازمان قابل فهم نیستند) مطرح گردیده اند.
فرضیه سوم به منظور بررسی امکان بکارگیری تکنیک ارزیابی متوازن برای غلبه بر مانع دوم (عدم ارتباط استراتژی با اهداف بخشها، گروه ها و افراد سازمان) مطرح شده است.
فرضیه چهارم به منظور بررسی امکان بکارگیری تکنیک ارزیابی متوازن برای غلبه بر مانع سوم (عدم ارتباط استراتژیها با تخصیص منابع کوتاه مدت و بلند مدت سازمان) مطرح شده است.
فرضیه پنجم به منظور بررسی امکان بکارگیری تکنیک ارزیابی متوازن برای غلبه بر مانع چهارم (دریافت بازخوردهای تاکتیکی به جای بازخوردهای راهبردی یعنی بازخوردهایی که وجود دارد بر اساس مهارت است نه بر اساس استراتژی) مطرح شده است. در جدول ۳-۱ ویژگیهای پرسشنامه تحقیق آورده شده است.
پرسشنامه ها بین کارکنان شرکت خودروسازی سایپا توزیع گردید و از آنها خواسته شد که پاسخ پرسشنامه ها را در مقایسه با وضعیت فعلی و تجربه های قبلی خود علامت گذاری نمایند و سپس پرسشنامه های توزیع شده جمعآوری شد. لازم به ذکر است که داده های تحقیق پیش رو از دو منبع تهیه شده است. بخشی از آنها اطلاعاتی است که از طریق مطالعات کتابخانهای حاصل شده و بخشی دیگر اطلاعات اولیهای است که بوسیله پرسشنامه جمعآوری گردیده است.
جدول۳- ۱: ویژگیهای پرسشنامه تحقیق