وبلاگ

سری های زمانی^[۲۷]: مدل سری های زمانی با تفکیک و تجزیه داده ها پنج جزء اصلی را شناسائی کرده و با فرمول بندی آنها، مقادیر داده های آینده را مورد محاسبه قرار می دهد. (روند، تغییرات فصلی، تغییرات دوره ای، نوسانات تصادفی و تغییرات نامنظم).
مدل علی^[۲۸]: این مدل به نسبت سری های زمانی علمی تر است. برای پیش بینی در این مدل از روابط علی میان متغیرها استفاده می شود. در این مدل متغیرهای مستقل و روابط میان آنها با متغیرهای وابسته شناسائی شده و مدل ساخته می شود.

آرای مدیران^[۲۹]: هنگامی که داده های گذشته به قدر کافی وجود نداشته باشد و روابط علی بین متغیرها نیز واضح نباشد، به طوری که مدل های سری های زمانی و علی کمتر کاربرد داشته باشند فقط می توان به قضاوت های افراد مجرب متکی بود. یک بررسی در مورد وضعیت پیش بینی بنگاه ها نشان داده که بهترین و مهمترین پیش بینی ها با عناصری از قضاوت همراه بوده اند. قضاوت که نوعی تفکر گروهی است می تواند به وسیله اشخاصی که بر گروه تأثیر دارند مخدوش شود. لذا تکنیک دلفی برای مقابله با این وضعیت ایجاد شده است (Finlay, 2000).
مدلهای ترکیبی: در مواردی نیز ترکیبی از این مدلها به علاوه مدل های شبیه سازی برای پیش بینی استفاده می شود.
۴-۲-۲ ضعف­های پیش بینی
روش های پیش بینی سعی دارند که وضعیت بسیار نزدیک به واقعیت را پیش گوئی کنند. در اغلب موارد پیش بینی ها با تخمینی از قابلیت اطمینان^[۳۰] نظیر (۱۰%+-) همراه است. اما هرچه افق زمانی برنامه ریزی توسعه می یابد روش های پیش بینی نیز به خاطر افزایش خطا بیشتر غیرقابل اعتماد می شوند. به طوری که هرچه بعد زمان افزایش می یابد، تعداد آینده های ممکن نیز افزایش می یابد (Finlay, 2000).
۴-۳ برنامه ریزی و تحلیل تحت شرایط عدم اطمینان
جانسون واسکولز^[۳۱] (۱۹۸۸) عدم اطمینان^[۳۲] را نتیجه پیچیدگی در سیستم ها می دانند و آن رابه شرح ذیل معرفی نموده است:
تنوع ذاتی در نیروهای محیطی
ماهیت مهارتهای مدیریتی برای سازگاری با عدم اطمینان
تعامل میان نیروهای محیطی و درونی
عدم اطمینان همواره از منابع چندی منتج می شود. باورصاد (۱۹۹۷) منابع اصلی عدم اطمینان را تحت دو ناحیه اصلی مورد بحث قرار داده است:
عدم اطمینانهای ذاتی^[۳۳]؛ مربوط به عناصر سیستم که نمی توان با آنها به روش معینی برخورد کرد (نظیر جمعیت).
عدم اطمینانهای تحمیلی^[۳۴]؛ که حاصل فرآیندهای مدل سازی است و به خطاهایی در ساختار و تخمین پارامترهای مدل منجر شده و نهایتاً بر نتایج مدل تأثیر گذار است.
پروژه های بازرگانی به وسیله طیفی از عوامل بیرونی و درونی که حاصل جمع تغییرات تصمیم گیری یا محیط عدم اطمینان است، تحت تأثیر قرار می گیرند. بنابراین محققین و برنامه ریزان ارشد نیازمند تکنیک هایی هستند که بتوانند به کمک آنها ویژگی های اصلی و متغیرهای یک آینده نامطمئن و پتانسیل آنها در تصمیم گیری را درک کنند.
بر مبنای نظر Wigg (1982) هدف های اصلی برنامه ریزی در شرایط عدم اطمینان را می توان به دو گروه تقسیم کرد:
تصمیم گیری در مورد اینکه کدام استراتژی می بایست اتخاذ شود تا سازمان حداکثر منافع را کسب کند.
تهیه برنامه های اقتضائی.
۴-۴ سناریو چیست؟
وندر ورف (۲۰۰۳) اظهار نمود که در دهه گذشته سناریو به ابزاری استاندارد در جهت حمایت از تفکر و برنامه ریزی استراتژیک تبدیل شده است. Schoemaker (1995) می گوید: سناریو روشی است که در دهه ۱۹۵۰ پس از جنگ جهانی دوم توسط ارتش آمریکا مورد استفاده قرار گرفت و سپس در ۱۹۶۰ توسط هرمان کاهن از موسسه رند کالیفرنیا به ابزاری برای تصمیم گیری های تجاری درآمد، وی و تیمش این روش را مورد استفاده قرار دادند. سناریوها پاسخ هایی هستند که به سوال “چه می شود اگر…” ؟ داده می شود، این سوالات تاثیر متغیرهای بیرونی را دربرمی گیرد. برنامه ریزی استراتژیک با فرض تنها یک آینده پیش می رود در حالی که سناریو نسخه های مختلف آینده را در بر می گیرد. چشم اندازی که از آینده مورد نیاز است به چشم انداز محیط عملیاتی مربوط است که سازمان در آن سناریو ها را به اجرا در می آورد.
۴-۴-۱ تعاریف و ویژگی های سناریو
قابلیت اعتماد یک سناریو از ماهیت و قوت داده های به کار گرفته آن متنج می شود. هر سناریو ترکیبی از داده های کمی و کیفی و توضیحات روایی در مورد وضعیت های متفاوت (سیاسی، اقتصادی، جغرافیایی، اجتماعی، اطلاعاتی و ….) می باشد.
Khan (1965) به عنوان پیش گام این رویکرد تعریف زیر را ارائه داده است:
“پیامدهای فرضی ناشی از رویدادها که با هدف متمرکز کردن توجه به فرآیندهای علی و نقاط تصمیم گیری ساخته می شود".
Kleiner (1995) درباره سناریو اظهار می کند:
“برخلاف باور بیشتر مردم در مورد سناریوها، هدف آنها پیش بینی نیست. شما نمی توانید پیش بینی کنید که چه اتفاقی خواهد افتاد: شما فقط چندین آینده بالقوه را پیشنهاد می کنید، احتمالاً هیچ یک از آنها رخ نخواهد داد اما سناریو آن چیزی است که شما را بشدت نسبت به نیروهای فعال وضعیت کنونی که در آن هستید آگاه می کند…. یک برنامه سناریویی چیزی نیست مگر یک کارگاه داستان نویسی، که در آن شرایطی ایجاد می شود تا ترجیحات شما ساخته شوند".
Banster(1998) تفاوت روش سناریویی پیشینه ریزی^[۳۵] و روش های سنتی آماری را به شرح جدول زیر برشمرده اند:
جدول۴-۱: تفاوت تحلیل به وسیله روش سناریو با روش های سنتی آماری