وبلاگ

از آنجاکه در بازتولید جهان اجتماعی و تولید، توزیع و تعمیق فرهنگ، خانواده، یک نهاد عمومی و علم و دانشگاه نهادی اختصاصی و حرفهای هستند، خانواده کانال ارتباط نخبگان علمی با لایه های سطحی جهان اجتماعی دینی و علمتجربی دالان ارتباط آنها به سطوح عمیقتر جهان اجتماعی دنیوی است. از این رو دستاوردهای دانشگاهی در مقام دانشعلمی، داشته های خانوادگی را در مقام دانشعمومی کنترل میکند. فرد بیش از آنکه دستاوردهای دانشگاهی را از منظر داشته های خانوادگی ارزیابی نماید داشته های خانوادگی را با یافته های علمی بازخوانی میکند.
بدینترتیب انتظار میرود کمیت و کیفیت مشارکت نخبگان علمی و تجربۀ زیسته آنها در این دو نهاد، در شکلگیری نظام‌های اخلاقی دینی و دنیوی و بازتولید جهان‌های اجتماعی دینی و دنیوی در ایران امروز آثار قاطعی داشته باشد. براین اساس پارهای فرضیات معین استخراج شد و با روش پیمایش و تکنیک پرسشنامه در میان اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران به اجرا گذاشته و آزمون شد که در ادامه، نتایج توصیفی و تبیینی آن به ترتیب با عناوین «توصیف ویژگیهای جمعیت نمونه» و «آزمون فرضیات» تشریح شده است:

۵-۵-۱- توصیف ویژگیهای جمعیت نمونه
از ویژگیهای فردی یا تمایلات زیستی ـ روانی جمعیت نمونه، متغیرهایی اندازه گیری و توصیف شدهاند که برخی از مهمترین آنها در زیر گزارش شده است:
جنسیت: مجموع افراد مورد مطالعه این پژوهش ۱۵۰ نفر میباشند. در این میان۳/۳۳ درصد را زنان و ۷/۶۶ درصد را مردان تشکیل میدهند.
هوش: با توجه به اطلاعات در دسترس، معدل دیپلم، ملاک رتبهبندی هوش پاسخگویان در نظر گرفته شده است.
تخیل: میزان برخورداری فرد از «قوۀ تخیل» به معنی توانایی قرار دادن خود به جای دیگران و شناخت تگناها و محدودیتهای آنها، در واقع، نشانگر «توان همدلی» فرد محسوب میشود. ۳/۴۳ درصد پاسخگویان قوه تخیل خیلیپایین و پایینیدارند و ۳/۱۷ درصد از آنان دارای قوه تخیل متوسطی هستند. ۳/۲۳ درصد آنها قوه تخیل بالا و خیلی بالاییدارند.
خلقوخو(طبع): آن دسته از صفات زیستی ـ روانی است که فرد از بدو تولد به همراه دارد و به میزان کمی از تجربه های بعدی او در محیطهای فرهنگی و اجتماعی متفاوت تأثیر میپذیرند. برخی خلقوخوها بستر مساعدی برای شکلگیری اخلاقیات درفرد باشد. نتایج به دست آمده نشان میدهد ۳۰ درصد پاسخگویان وجود این نوع خلقیات را در خود خیلیپایین و پایین و ۷/۲۶ درصد در حد متوسط و ۴/۳۳ بالا و حد خیلی بالا گزارش کردند.
از ویژگیهای خانوادگی جمعیت نمونه، متغیرهایی اندارهگیری و توصیف شدند که مهمترین آنها در زیر گزارش شدهاند.
میزان دینداری والدین: بر اساس دو بعد پیامدی و مناسکی میانگین دینداری والدین پاسخگویان ۶۵/۲۹ بوده که در فاصله نمرات ۷ تا ۳۵ میانگین بالایی است.
شبکه روابط خویشاوندی: در مجموع میزان تعامل خانواده های نخبگان علمی با خویشاوندان، مطلوب گزارش شده است که میتواند حاکی از ارتباط بالای خانواده های پاسخگویان با جهان اجتماعی دینی باشد.
شیوه های انضباطی والدین: از مجموع شیوه های انضباطی بیرونی(پایش محیطی ـ مسلح سازی) و درونی(رفتاری ـ عاطفی ـ گفت‌و‌گویی)، شاخصی به دست میآید که روی طیفی چهار نقطهای از بیرونیترین تا درونیترین امتداد مییابد. والدین ۱۴ درصد پاسخگویان در طبقۀ اول، ۷/۱۸ درصد آنها در طبقۀدوم، ۷/۱۲ درصد در طبقۀسوم و ۳۴ درصد آنها در طبقه چهارم این طیف قرار دارند.
نوع و میزان روابط خواهران و برادران: هرچه میزان این روابط بیشتر، متراکمتر، عاطفیتر و رفاقتیتر باشد میتواند به تقویت شناختها، عواطف و رفتارهای اخلاقی کمک کند. ۳/۱۳درصد پاسخگویان میزان روابط خود با خواهران و برادرانشان را خیلیپایین و پایین، ۲۶ درصد آنها در حد متوسط، ۳/۵۱ درصد آنها بالا و خیلیبالا توصیف کردهاند.
منزلت فرهنگی ـ اجتماعی خانواده: این شاخص از طریق سه متغیر «میزان وثاقت»، «میزان شهرت» و «طبقه اجتماعی» خانواده فرد به شیوۀ ذهنی سنجیده شده است. منزلت فرهنگی و اجتماعی خانوادۀ ۲۸ درصد از پاسخگویان در جهان اجتماعی خیلیپایین و پایین ، ۳/۲۷ درصد آنها در حد متوسط و ۷/۳۰ درصد بالا و خیلیبالا گزارش شده است.
انسجام خانواده: این متغیر نیز از طریق وجود یا عدم وجود صفاتی چون از دستدادن یکی از والدین، جدایی یکی از والدین، نزاع و کشمکش مدام میان والدینـ فرزندان و خواهران و برادران و دور از هم زندگی کردن اعضای خانواد سنجش شده است. ۳/۵۹ درصد پاسخگویان هیچکدام از عوامل بیانسجامی را در زندگی خانوادگیشان تجربه نکردهاند و ۳/۱درصد آنها نیز در زندگی خانوادگیشان، هر چهار مورد را تجربه کردند.
حجم خانواده: ۷/۶ درصد پاسخگویان دارای خانوادۀ ۳ یا ۴ نفره و ۷/۲۲ درصد آنها دارای خانوادۀ ۵ نفرهاند. ۳۲ درصد آنها دارای خانوادۀ ۶ یا ۷ نفره و ۷/۱۶ درصد آنها دارای خانواده ۸ نفرهاند و ۷/۱۴ درصد آنها دارای خانوادۀ ۹ نفره به بالا هستند. ۱۲ درصد پاسخگویان اعلام کردهاند که هیچ خواهری نداشتهاند و ۷/۸ درصد آنها نیز گفتهاند که هیچ برادری نداشتهاند.
محل سکونت: با توجه به طبقهبندی محل سکونت خانواده ها به سه نوع روستا، شهر کوچک و شهر بزرگ، اطلاعات به دست آمده نشان میدهد که ۷۸ درصد از خانواده های پاسخگویان در شهرهای بزرگ و ۳/۱۱درصد از آنها در شهرهای کوچک و ۷/۸ درصد آنها در روستاها ساکن بودهاند.
توزیع پاسخگویان برحسب تعامل خانواده ها با جهان اجتماعی دنیوی: حاصلجمع نتایج پنج متغیر اخیر یعنی میزان مسافرت خانواده ها به کشورهای صنعتی، تعامل آنها با فامیل و آشنایان خارج از کشور، تعامل آنها با پزشکان و مهندسان آشنا، رفتن خانواده ها به سینما و استفاده آنها از رسانه رادیو و تلویزیون نشانگر آن است که ۵۰ درصد خانواده های پاسخگویان خیلیکم و کم،۷/۱۴ تاحدودی،۲۲ آنها زیاد و بسیار زیاد از طریق این عوامل با جهان اجتماعی دنیوی ارتباط داشتهاند.
میزان تعلق خانوادگی: ۶درصد پاسخگویان، دارای تعلق خانوادگی بسیار پایین و پایین، ۷/۶ درصد آنها دارای تعلق