فصل سوم

روش پژوهش

مقدمه

تحقیق در تعلیم و تربیت به مجموعه فعالیتهایی اطلاق می‌شود که از طریق آن و با عنایت به اصول و روش های علمی، پدیدۀ آموزشی و تربیتی مورد پژوهش قرار می‌گیرد و هدف آن کشف اصول کلی یا تفسیر رفتاری است که از آن برای تبیین، کنترل و پیش‌بینی رویدادهای آموزشی استفاده می‌شود(دلاور،۳۱:۱۳۸۶).

روش پژوهش

این پژوهش از نوع توصیفی – همبستگی است. تحقیق توصیفی شامل مجموعه روش‌هایی است که هدف آن‌ها توصیف کردن شرایط یا پدیده‌های مورد بررسی است. اجرای تحقیق توصیفی می‌تواند صرفاً برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری دادن به فرایند تصمیم گیری باشد(سرمد و همکاران،۹۰:۱۳۸۵). در تحقیقات همبستگی، برای کسب اطلاع از وجود رابطه بین متغیرها انجام می‌پذیرد، ولی در آنها الزاماً کشف رابطۀ علت و معلولی موردنظر نیست. در تحقیق همبستگی بر کشف وجود رابطه بین دو گروه از اطلاعات تأکید می‌شود، اینها اطلاعاتی است که در خصوص یک متغیر در دو جامعه یا دو موقعیت گردآوری شده، یا اطلاعاتی است که در خصوص دو یا چند متغیر در یک جامعه تهیه شده است. در این تحقیقات محقق می‌خواهد بداند که آیا بین دو چیز یا دو گروه اطلاعات رابطه و همبستگی وجود دارد یا خیر(حافظ نیا،۶۷:۱۳۸۴).

جامعه آماری پژوهش

جامعه^[۱۰۷] به مجوعه افراد، اشیا و یا بطورکلی پدیده‌هایی اطلاق می‌شود که محقق می‌تواند نتیجه مطالعه خود را به کلیه آنها تعمیم دهد. آحاد جامعه آماری دارای ویژگیهای مشترکی می‌باشند که آنها را از سایر پدیده‌های خارج از قلمرو جامعه آماری مشخص می‌سازد(بیانی،۱۶۷:۱۳۷۸). جامعه‌ی آماری این پژوهش دانشجویان دوره مجازی دانشگاه الکترونیکی مهرالبرز و دانشگاه تهران هستند که در سال ۹۱-۹۲ به تحصیل مشغول‌اند. تعداد این دانشجویان مجموعا در دو دانشگاه ۲۸۷۲ نفر هستند.

حجم نمونه و روش نمونه گیری

نمونه به بخشی از جامعه آماری اطلاق می‌شود که ویژگیها و صفات جامعه آماری را در خود داشته باشد و محقق بتواند با مطالعه آن بخش، درباره جامعه آماری قضاوت کند. در عین حال نمونه آماری باید قابل دسترسی بوده و امکان مطالعه آن توسط محقق فراهم باشد(بیانی،۱۶۷:۱۳۸۷). برای تعیین حجم نمونه از این جامعه با بهره گرفتن از جدول کرجسی و مورگان و روش نمونه گیری طبقه‌ای ۳۳۸ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند که از بین مجموعا ۳۳۸ پرسشنامه توزیع شده، تعداد ۳۲۲ پرسشنامه عودت داده شد.

روش‌های جمع آوری اطلاعات

در این پژوهش برای گردآوری داده‌‌ها از پرسشنامه استفاده شده است. پرسشنامه به عنوان یکی از متداولترین ابزار جمع‌ آوری اطلاعات در تحقیقات پیمایشی می‌باشد. در تحقیقات توصیفی و نیز تحقیقاتی که از گستره جغرافیایی زیادی برخوردار باشد یا افراد جامعه آماری و نمونه آن زیاد باشند، معمولاً از روش پرسشنامه‌ای استفاده می‌شود(حافظ نیا،۱۳۸۷: ۴۵). پرسشنامه‌های استفاده شده در این پژوهش به شرح زیر می‌باشند:
الف) پرسشنامه سنجش میزان آمادگی ورود به دوره‌های یادگیری الکترونیکی: پرسشنامه سنجش میزان آمادگی ورود به دوره‌های یادگیری الکترونیکی در ۴ مقوله و ۳۸ گویه بر اساس طیف لیکرت (خیلی کم=۱، کم=۲، متوسط=۳، زیاد=۴، خیلی زیاد=۵)تنظیم شد. این پرسشنامه با هدف سنجش میزان آمادگی ورود به دوره‌های یادگیری الکترونیکی در دانشجویان بر اساس تقسیم بندی سراجی و یارمحمدی(۱۳۸۹) از مهارتهای یادگیری الکترونیکی شامل: کار با رایانه و اینترنت(گویه‌های ۱ تا ۱۰)، مهارت ارتباطی(گویه‌های ۱۱ تا ۱۵)، مهارت‌های شناختی(گویه‌های ۱۶ تا ۲۲)، مهارت‌های فراشناختی(گویه‌های ۲۳ تا ۳۸) تدوین شد.
ب) پرسشنامه سنجش رضایت تحصیلی دانشجویان: این پرسشنامه با هدف سنجش رضایت تحصیلی دانشجویان تدوین شد. ۲۶ گویه بر اساس طیف لیکرت(خیلی کم=۱، کم=۲، متوسط=۳، زیاد=۴، خیلی زیاد=۵)تنظیم شد. پرسشنامه مذکور در ۴ مقوله شامل محتوا(۱ تا ۵)، دسترسی به منابع یادگیری(۶ تا ۱۰)، تعاملات اجتماعی (۱۱ تا ۱۷)، مستقل آموزی(۱۸ تا ۲۶) می‌باشد.
ج) پیشرفت تحصیلی دانشجویان: نمره پیشرفت تحصیلی دانشجویان از طریق خوداظهاری آنها بدست آمده که به این صورت در پنج طیف طبقه‌بندی گردید؛ معدل ۱۲-۰ خیلی ضعیف، معدل ۱۴-۱۲ ضعیف، معدل ۱۶-۱۴ متوسط، معدل ۱۸-۱۶ خوب، معدل ۲۰-۱۸ عالی در نظر گرفته شد.

روایی و پایایی

مقصود از روایی^[۱۰۸]، آن است که وسیلۀ اندازه‌گیری بتواند خصیصۀ موردنظر را واقعاً اندازه بگیرد نه صفت دیگری را. روایی آن خصیصۀ ابزار یا روش جمع‌ آوری داده‌هاست که دانستن آن خصیصه همان مقولاتی را تعیین می‌کند که برای تعیین آن مقولات طرح ریزی شده است(ساروخانی،۱۳۸:۱۳۷۸). پایایی^[۱۰۹]پژوهش بیانگر قابلیت تکرار و همسانی در روشها، شرایط و نتایج آن است(خوی نژاد،۱۳:۱۳۸۳). در این پژوهش برای تعیین روایی ابزارهای اندازه‌گیری که شامل دو پرسشنامه بود از روایی محتوایی^[۱۱۰] استفاده شد. پرسشنامه‌های تدوین شده در این پژوهش جهت تعیین روایی به هفت نفر از متخصصان ارائه شد و مورد تأیید آنها قرار گرفت. برای تعیین ضریب پایایی این پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است. مقدار آن در پرسشنامه سنجش میزان آمادگی ورود به دوره‌های الکترونیکی۸۴/۰و در پرسشنامه سنجش رضایت تحصیلی ۸۷/۰محاسبه شد.

روش‌های آماری تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش

برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص‌های آمار توصیفی شامل؛ فراوانی، میانگین، درصد، نمودار، جدول و از شاخص‌های استنباطی شامل آزمون t تک گروهی، آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد. از نرم افزار spss جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شد.

فصل چهارم

تجزیه وتحلیل یافته‌های پژوهش

مقدمه

تحقیق علمی عبارت است از تلاش کاوشگرانه‌ای که با آداب خاصی به طور نظام یافته با هدف کشف مجهوری به منظور گسترش قلمرو معرفتی نوع بشر انجام شده و شناخت حاصل از آن مصادیق خارجی داشته باشد. این تلاش تحقیقاتی می‌تواند در کلیه حوزه‌های معرفتی بشر اعم از حوزه، علوم مادی(فیزیکی) و انسانی و علوم الهی و ماوراءالطبیعی انجام پذیرد و چنان که عده‌ای می‌پندارند، تحقیق علمی صرفاً در حوزه مادیات و علوم طبیعی مفهوم ندارد(دلاور،۴۶:۱۳۸۵).
در این فصل از پژوهش با بهره گرفتن از روش‌های آمار توصیفی و آمار استنباطی مناسب، داده‌های جمع‌ آوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد و در سه بخش اطلاعات جمعیت شناختی نمونه مورد مطالعه، تحلیل سؤالات و تحلیل فرضیه‌های پژوهش، اطلاعات به دست آمده ارائه می‌گردد.

توصیف یافته‌های پژوهش

توصیف مشخصات جمعیت شناختی نمونه موردمطالعه:
جنسیت نمونه مورد مطالعه:
جدول ۴-۱: فراوانی و درصد فراوانی نمونه مورد مطالعه به تفکیک جنس