۳-۳- جامعه آماری

جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت (چهارده هزار و یکصد و چهار نفر) در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد می­باشند که در نیمسال دوم تحصیلی ۹۴-۹۳ مشغول به تحصیل بودند. زمان تحقیق از اوایل بهار شروع شد و تا اواخر تیر ماه پایان یافت.

۳-۴- نمونه آماری و شیوه نمونه گیری

برای تعیین حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شد که تعداد نمونه ۳۷۰ نفر بود و این تعداد پرسشنامه در بین دانشجویان توزیع شد ولی فقط ۱۱۰ پرسشنامه به طور صحیح تکمیل گردید، بقیه پرسشنامه ­ها یا پر نشده و یا ناقص پر شده بود. از این تعداد دانشجو ۵۸ نفر زن و ۵۲ نفر مرد بودند که توسط نمونه گیری در دسترس (به دلیل محدودیت­های اجرایی) انتخاب شدند.

۳-۵- روش اجرا و جمع ­آوری اطلاعات

داده ­های پژوهش حاضر با بهره گرفتن از پرسشنامه به دست آمد. بدین صورت که بعد از نمونه گیری، مشخص شدن گروه نمونه و صحبت با دانشجویان ‌در مورد نحوه­ پر کردن پرسشنامه ­های طرحواره­های ناسازگار اولیه، مکانیسم­های دفاعی و رضایت از زندگی، این پرسشنامه ­ها با رضایت دانشجویان بین آن­ها توزیع و ازآن­ها خواسته شد نام خود را ذکر ننمایند و اطمینان داده شد که اطلاعات به صورت محرمانه محفوظ خواهد ماند، بعد از آن اطلاعات حاصل از پر کردن پرسشنامه ­ها استخراج گردید.

۳-۶- ابزار پژوهش

در پژوهش حاضر برای گردآوری داده ­ها سه پرسشنامه طرحواره­های ناسازگار اولیه یانگ(YSQ-75) ، پرسشنامه سبک­های دفاعی (DSQ-40) و پرسشنامه رضایت از زندگی (SWLS) استفاده گردید. اطلاعات توصیفی جمعیت شناختی آزمودنی­ها، نظیر ( سن، جنس و تحصیلات) نیز گردآوری شد.

۳-۶-۱- پرسشنامه طرحواره­های ناسازگار اولیه یانگ(YSQ-SF)^[112]

نسخه اصلی پرسشنامه طرحواره توسط یانگ (۱۹۹۸) برای اندازه ­گیری طرحواره­های ناسازگار اولیه ساخته شد و اما فرم کوتاه آن در سال ۱۹۹۸ توسط یانگ برای اندازه گیری ۱۵ روان­بنه ناسازگار اولیه ساخته شد (آهی، ۲۰۰۶). برای اندازه ­گیری طرحواره­های ناسازگار اولیه از پرسشنامه­ای که یانگ (۲۰۰۵) با ۷۵ سؤال، مقیاس ‌پاسخ‌گویی‌ ۶ درجه­ای لیکرت (کاملا نادرست=۱ تا کاملا درست=۶) و تهیه و آماده اجرا کرده، استفاده شد. هر پنج سؤال این پرسشنامه مربوط به یک طرحواره و برای به دست آوردن نمره طرحواره­ها، میانگین نمره در هر ۵ سؤال محاسبه می­گردد. در هر کدام از طرحواره­ها که فرد نمره بیشتری کسب کند، آن طرحواره به عنوان طرحواره ترجیحی وی در نظر گرفته می­ شود.

اولین پژوهش جامع ‌در مورد ویژگی­های روان سنجی این طرحواره­ها را اسمیت و همکاران، (۱۹۹۵) انجام دادند و ضریب آلفای کرونباخ در جمعیت غیربالینی برای خرده­مقیاس­های این پرسشنامه را بین ۵/۰ تا ۸۲/۰ به دست آمد. همچنین این پژوهشگران نشان دادند، پرسشنامه طرحواره یانگ با مقیاس­های پریشانی روان­شناختی^[۱۱۳] و اختلالات شخصیت همبستگی بالایی دارد و ‌بنابرین‏ از روایی ^[۱۱۴]مطلوبی برخوردار است (لطفی، ۱۳۸۵). این پرسشنامه را در ایران آهی (۱۳۸۵) ترجمه و آماده اجرا کرده و همسانی درونی آن را برحسب آلفای کرونباخ^[۱۱۵] در گروه مؤنث ۹۷/۰ و در گروه مذکر ۹۸/۰ گزارش ‌کرده‌است. همچنین آلفای کرونباخ نسخه فارسیYSQ-SF ۹۰/۰-۶۲/۰ ( صدوقی و همکاران،۲۰۰۸) و ثبات درونی آن ۹۴/۰ نیز به دست آمده است (حمید پور و همکاران، ۲۰۱۱). تحقیق صدوقی (۲۰۰۸) نیز که به بررسی رابطه حساسیت پردازش حسی و طرحواره­ها پرداخته بود، نشان داد که این پرسشنامه از روایی و پایایی زیادی برخوردار است و آلفای کرونباخ محاسبه شده برای مقیاس کلی ۹۴/۰ بود. ضرایب باز آزمایی بین ۵/۰ تا ۸۲/۰ در یک جمعیت غیر بالینی به دست آمد. این پرسشنامه روایی افتراقی (۹۰/۰) و همگرایی (۸۵/۰) خوبی دارد (بابایی، ۲۰۰۶). ریج کبور و واندربرگ (۲۰۰۶) با بهره گرفتن از نسخه بلند YSQ شواهدی برای شباهت عاملی بین گروه ­های بالینی و غیر­بالینی ارائه نمودند. فرم ایرانی این پرسشنامه توسط حسن ‌دیوان‌داری و همکاران (۲۰۰۴) برای یازده عامل به دست آمده است.

۳-۶-۲- پرسشنامه سبک های دفاعی ^[۱۱۶](DSQ-40)

سبک­ها و مکانیسم­های دفاعی با بهره گرفتن از پرسشنامه­ سبک­های دفاعی که توسط اندروز و همکاران، ۱۹۹۳ تدوین گردید، سنجیده شد.DSQ-40 یک مقیاس خود­گزارش­دهی است که شامل ۴۰ سؤال ‌می‌باشد که در مقیاس لیکرت ۹ درجه­ای تنظیم شده است. در صورتی که آزمودنی با ماده مربوطه کاملاً مخالف باشد نمره­دهی (۱) و در صورت موافقت کامل، نمره­ی (۹) کسب می­ کند. این پرسشنامه ۲۰ مکانیسم دفاعی را در سه سطح رشدنایافته، روان­آزرده و رشدیافته مورد ارزیابی قرار می­دهد (اندروز و همکاران، ۱۹۹۳؛ زیگلر- هیل و همکاران، ۲۰۰۸). سبک دفاعی رشد­یافته شامل مکانیسم­های دفاعی والایش، شوخ­طبعی، پیشاپیش­نگری و فرونشانی (حذف) ، ‌می‌باشد. مکانیسم­های مربوط به سبک دفاعی نوروتیک (روان­آزرده) عبارتند از ابطال ، نوع دوستی کاذب، آرمانی­سازی و تشکل واکنشی است.­ سبک دفاعی رشد­نیافته نیز شامل دوازده مکانیسم دفاعی ‌می‌باشد: دلیل­تراشی، فرافکنی، انکار، همه­کارتوانی، ناارزنده سازی، گذار به عمل، بدنی­سازی، خیال­پردازی اوتیستیک، لایه سازی، پرخاشگری منفعلانه، جا به ­جایی و مجزاسازی (دادستان و همکاران، ۱۳۸۷).

ضریب آلفای کرونباخ برای پرسش­های هر یک از سبک­های دفاعی رضایت­بخش توصیف ‌شده‌اند (اندروز و همکاران، ۱۹۹۳). در نمره­گذاری این آزمون برای هر سبک دفاعی، میانگین نمره ­های آن محاسبه می­گردد. این پرسشنامه نیز در ایران توسط حیدری­نسب (۱۳۸۵) مورد بررسی و هنجاریابی قرار گرفت. فرد در هر یک از مکانیسم­های دفاعی نمره­ای بین ۲ تا ۱۸ به دست ‌می‌آورد، در هر کدام از مکانیسم­های دفاعی که نمره فرد از ۱۰ بیشتر شود به معنی استفاده فرد از آن مکانیسم است و در سبک­های کلی میانگین نمرات فرد در هر سبک مشخص شده و با نمره­ی میانگین فرد در سبک­های دیگر مقایسه می­ شود. فرد دارای سبک دفاعی است که بیشترین میانگین را داشته باشد. ضریب آلفای کرونباخ پرسش­های هر یک از سبک­های رشد یافته، رشد نیافته و نوروتیک فرم فارسی مقیاس در یک نمونه دانشجویی برای کل آزمودنی­ها به ترتیب ۷۵/۰، ۷۳/۰ و ۷۴/۰ بود که نشانه همسانی درونی رضایت­بخش برای فرم ایرانی پرسشنامه سبک­های دفاعی محسوب می­ شود. پایایی بازآزمایی پرسشنامه سبک­های دفاعی برای یک نمونه ۳۰ نفری در دو نوبت با فاصله ۴ هفته برای کل آزمودنی­ها ۸۲/۰= rمحاسبه شد (بشارت و همکاران، ۲۰۰۳).

۳-۶-۳- پرسشنامه رضایت از زندگی(SWLS)^[117]