۱-۷-۱- فرضیه‌های اصلی
۱- بین اصلاح هندسی میادین و وقوع تصادفات ترافیکی در این محدوده رابطه معنی‌داری وجود دارد.
۲- بین انسداد راه در تقاطع و وقوع تصادفات ترافیکی در این محدوده رابطه معنی‌داری وجود دارد.
۳- بین اصلاح هندسی تقاطع‌ها (اصلاح زاویه دید و نصب لچکی و اصلاح جزیره وسط) و وقوع تصادفات ترافیکی در این محدوده رابطه معنی‌داری وجود دارد.
۱-۷-۲- فرضیه‌های فرعی
۱- بین اصلاح هندسی تقاطع قیام (حذف میدان) و وقوع تصادفات ترافیکی در این محدوده رابطه معنی‌داری وجود دارد.
۲- بین اصلاح هندسی تقاطع استقلال به ۳۲ متری (تبدیل پنج راه به سه راه) و وقوع تصادفات ترافیکی در این محدوده رابطه معنی‌داری وجود دارد.
۳- بین اصلاح هندسی تقاطع جوادیه (اصلاح زاویه دید و نصب لچکی و اصلاح جزیره وسط) و وقوع تصادفات ترافیکی در این محدوده رابطه معنی‌داری وجود دارد.
۴- بین اصلاح هندسی میدان آزادگان (اصلاح میدان) و وقوع تصادفات ترافیکی در این محدوده رابطه معنی‌داری وجود دارد.
۵- بین اصلاح هندسی میدان خرمشهر (اصلاح میدان) و وقوع تصادفات ترافیکی در این محدوده رابطه معنی‌داری وجود دارد.
۶- بین اصلاح هندسی میدان ۱۷ شهریور (حذف میدان) و وقوع تصادفات ترافیکی در این محدوده رابطه معنی‌داری وجود دارد.
۷- بین اصلاح هندسی میدان دولت (اصلاح میدان) و وقوع تصادفات ترافیکی در این محدوده رابطه معنی‌داری وجود دارد.
۸- بین اصلاح هندسی تقاطع همت (اصلاح زاویه دید و نصب لچکی و اصلاح جزیره وسط) و وقوع تصادفات ترافیکی در این محدوده رابطه معنی‌داری وجود دارد.
۹- بین اصلاح هندسی تقاطع خوشی (اصلاح زاویه دید و نصب لچکی و اصلاح جزیره وسط) و وقوع تصادفات ترافیکی در این محدوده رابطه معنی‌داری وجود دارد.
۱۰- بین اصلاح هندسی تقاطع شهربازی (اصلاح زاویه دید و نصب لچکی و اصلاح جزیره وسط) و وقوع تصادفات ترافیکی در این محدوده رابطه معنی‌داری وجود دارد.
۱۱- بین اصلاح هندسی تقاطع شهرداری (اصلاح زاویه دید و نصب لچکی) و وقوع تصادفات ترافیکی در این محدوده رابطه معنی‌داری وجود دارد.
۱-۸- تعریف مفاهیم اصلی تحقیق
۱- اصول‌ترافیک:
آئیننامه راهنمایی و رانندگی ترافیک آمد‌و‌شد را چنین تعریف کرده است:
” عبور و مرور وسایل‌نقلیه، اشخاص و حیوانات در راه‌ها “
لازم به توضیح است که از ترافیک آمد‌و‌شد تعاریف دیگری نیز به عمل آمده است که مبنای اصلی آن برای نیروی انتظامی همان تعریفی است که در آئیننامه راهنمایی و رانندگی آمده است.
بنابراین ترافیک آمد‌و‌شد دارای اصولی است که این اصول و عوامل تشکیل‌دهنده آن در گذشته به سه بخش :آموزش،اجرای مقررات،مهندسی ترافیک آمد‌و‌شد تقسیم شده بود که به نام مثلث ترافیک آمد‌و‌شد معروف و نامیده می‌شد. در چند سال اخیر به این سه اصل ترافیک آمد‌و‌شد یک عامل دیگر اضافه شده است و آن شرایط محیطی و اقلیمی می‌باشد.
۲- مهندسی‌ترافیک:
مهندسی ترافیک قسمتی از مهندسی راه‌‌و‌ترابری است که درباره برنامه‌ریزی طرح هندسی و عملیات ترافیکی جاده‌ها، خیابان‌ها و بزرگراه‌ها و شبکه آنها، پایانه‌ها و زمین‌های اطراف و مرتبط با سایر سیستم‌های حمل‌و‌نقل صحبت می‌کند.
مهندسی ترافیک مسئول بررسی و تجزیه‌و‌تحلیل عرضه و تقاضا در زمینه ترافیک و یافتن راه‌حل و اجرای عملیات مناسب در سالم‌سازی ترافیک است و در واقع مهندسی ترافیک مکمل مهندسی حمل و نقل است. طبق تعریف پروفسور بلوندر” مهندسی ترافیک علم اندازه‌گیری آمد‌و‌شد و سفر، مطالعه قوانین اساسی مربوط به جریان ترافیک و تولید ترافیک و کاربرد این معلومات به صورت علمی و تخصصی، برای برنامه‌ریزی، طراحی و عملکرد مناسب سیستم ترافیک به منظور ایجاد حرکات مؤثر ایمن برای جا‌به‌جایی افراد و کالاهاست".
بنابراین مهندسی‌ترافیک شامل کلیه اجزایی است که به نحوی با جریان ترافیک و تولید آن در ارتباط هستند. استفاد‌ه‌کنندگان از راه،وسایل‌نقلیه، مشخصات جریان‌ترافیک، ظرفیت جاده‌ها، حمل‌و‌نقل عمومی، پارکینگ‌ها، تابلوها، علائم و چراغ‌های راهنمایی، پایانه‌ها، تصادفات و ایمنی، کاربری اراضی، همه و همه، زیربخ هایی از مهندسی ترافیک هستند. از طرف دیگر، تأثیر ترافیک بر محیط زیست با توجه به رشد سریع ترافیک در شهرها، از موارد مهم در مهندسی ترافیک است. مدیریت و کنترل ترافیک نیز در مهندسی ترافیک اهمیت ویژه‌ای دارد(آیین نامه طراحی طرحهای شهری، ۱۳۷۷).
فصل دوم
مبانی‌نظری‌تحقیق
۲-۱- مقدمه
در این فصل چکیده‌ای از برخی نظریات، تجارب و کند‌وکاوهای صورت گرفته در زمینه موضوع تحقیق و موضوعات مشابه که از کتاب‌ها، مقالات، تحقیقات و پایان‌نامه‌ها استخراج شده است ارائه می‌گردد. به عبارت‌دیگر، سعی شده است مرتبط‌ترین دستاوردهای پژوهشگران قبلی مورد شناسایی قرار گیرد تا مشخص شود که تا چه میزان ابعاد این مسأله مورد پژوهش و تحقیق قرار گرفته است.
۲-۲- پیشینه‌تحقیق
فعالیت های علمی و پژوهشی، مجموعه تلاش‌هایی هستند که بشر را در یافتن پاسخ مناسب برای بسیاری از سؤالات و حل پاره‌ای از مشکلات جامعه یاری می‌رسانند. اینگونه تلاش‌ها به اقتضای گستردگی جنبه‌های مهم دنیای کنونی و هم‌چنین به دلیل اهمیت هر یک از این حوز ها، به دست‌‌بندی‌های متفاوتی تقسیم‌بندی می‌شوند. تلاش‌های علمی از نوع تحقیقات ترافیکی یکی از حوزه‌های مفصل و کلان اغلب جوامع امروزی را تشکیل می‌دهد.
۲-۳- تحقیقات انجام شده در داخل کشور
۲-۳-۱- اهمیت طرح هندسی شبکه ترافیک و حمل‌و‌نقل در مدیریت ترافیک
پژوهش حاضر به منظور بررسی نقش برنامه‌ریزی و طراحی هندسی شبکه ترافیک در مدیریت ترافیک و حمل‌و‌نقل انجام شده است. در این مقاله سعی شده ضمن طبقه‌بندی عناصر تشکیل‌دهنده شبکه ترافیک و حمل‌و‌نقل که مشکلات ناشی از شبکه‌های ترافیک و بخش ترافیک را به هم بافته، به خصوص توازن خطوط عبور در موقع همگرایی و واگرایی و مشکلات ناشی از عدم‌رعایت این توازن، مسائل طراحی هندسی در تقاطع‌های هم‌سطح و غیر‌هم‌سطح، تبادل‌ها و به خصوص کنترل رمپ‌های ورودی و آثار مثبت آن، ساختمان پل‌های روگذر بدون توجه به آثار منفی آن به بقیه شبکه و نیازمندی‌های پارکینگ خارج خیابان تشریح شود(اردکانیان، ۱۳۸۰).
۲-۳-۲- بررسی تأثیر موقعیت ایستگاه‌های تاکسی گردشی برعملکرد ترافیکی معابرشهری
تاکسی‌های گردشی در ایران، حرکات خاص و تغییر خط‌های ناگهانی به منظور سوار و پیاده کردن مسافر انجام می‌دهند. این وسایل‌نقلیه با مانور در طور معابر و توقف در هر نقطه دلخواه از مسیر باعث بی‌نظمی در جریان ترافیک و تحمیل تأخیر فراوانی به دیگر وسایل‌نقلیه در حال حرکت در شبکه می‌شوند. اعمال مقررات درخصوص توقف تاکسی‌های گردشی منحصراً در ایستگاه تاکسی همواره مورد توجه بوده است و تعیین تأثیر این محدودیت بر بهبود پارامترهای جریان ترافیک بسیار حائز اهمیت است.
در این پژوهش، تأثیر موقعیت ایستگاه‌های تاکسی گردشی بر عملکرد یک معبر شهری با بهره گرفتن از شبیه‌سازی رایانه‌های رفتار این وسیله‌نقلیه در نرم افزار vissim به دست آمده است. اطلاعات جریان ترافیک و رفتارهای تاکسی‌های گردشی یک معبر نمونه با آمارگیری و برداشت میدانی به دست آمده است و رفتار تاکسی در جریان ترافیک مختلط معبر مذکور در نرم افزار شبیه‌سازی شده است. با بهره گرفتن از مقایسه شاخص‌های عملکردی معبر شامل زمان سفر و تأخیر در سناریوهای مختلف موقعیت ایستگاه‌های تاکسی، میزان بهبود پارامترهای جریان ترافیک مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که توقف تاکسی‌های گردشی به ویژه در طول معابر یک و دوخطه تأثیر فراوانی بر عملکرد ترافیکی معبر مورد نظر و افزایش زمان سفر و تأخیر وارده به وسایل‌نقلیه تردد کننده در آن معبر می‌گذارد. نتایح هم‌چین نشان می‌دهد که توقف منحصراً در ایستگاه تاکسی خارج از سطح سواره‌رو مجاز بودن توقف تاکسی‌های گردشی فقط در ۲ ایستگاه معین شده در خارج سطح سواره روی مسیر می‌تواند تا ۴۹ % در بهبود تأخیر نسبت به شرایط واقعی مؤثر باشد. هم چنین زمان سفر را از ۳۵/۳ ساعت به ۷۲/۱ ( ۱۵% ) ساعت کاهش می‌دهد(احمدی نژاد و همکاران، ۱۳۸۸).
۲-۳-۳- تحلیل‌و‌ارزیابی نقاط حادثه‌خیز(از دیدگاه شناخت محل حادثه،هزینه‌های ناشی از خسارات و ضایعات و راهکارهای اصلاحی)
راه، انسان، وسیله‌نقلیه و محیط نقش به‌سزایی در تصادفات دارند. بدون شک راه و وضعیت هندسی و فنی آن به عنوان یکی از ارکان ترافیک نقش مهمی در وقوع تصادفات دارد. اصلاح یا حذف نقاط تصادف‌خیز تأثیر به‌سزایی در ارتقای ایمنی و کاهش حوادث ترافیکی و کاهش خسارات و ضایعات دارند. فرایند در این تحقیق ارائه تحلیل و ارزیابی شامل شناخت محل حادثه، هزینه‌های ناشی از خسارات و ضایعات و راهکارهای اصلاحی است. در این راستا براساس تحلیل‌ها و ارزیابی‌های آماری، تکنیک‌های اقتصاد مهندسی و سلسه مراتبی انجام گرفته است. مطالعات موردی، محور شیراز- اصفهان یکی از محورهای شریانی و مهم کشور است انتخاب شده است نتایج بدست آمده شامل: محاسبه هزینه‌های تصادف گویای این واقعیت است که میانگین هزینه‌های ناشی از تصادفات منجر به فوت غریب به ۵ برابر میانگین هزینه‌های تصادفات منجر به جرح و تقریباً ۹ برابر میانگین هزینه‌های تصادفات خسارتی می‌باشد.آمار و اطلاعات جمع آوری شده موید وقوع ۲۰ درصد از تصادفات در نقاط تصادف‌خیز است که این وضعیت اهمیت فوق‌العاده اصلاح و سرمایه‌گذاری جهت ایمن‌سازی نقاط تصادف‌خیز و بحرانی جاده‌ها را نشان می‌دهد. میانگین نسبت فایده به هزینه در اجرای پروژه‌های ایمن‌سازی نقاط حادثه‌خیز تصادفات جاده محور شیراز به اصفهان برابر با ۲/۲۰ است که توجیه اقتصادی بسیار قوی برای اجرای اینگونه پروژه‌ها است. رتبه‌بندی اجرای پروژه‌های ایمن‌سازی نقاط تصادف‌خیز در یک مدل تصمیم‌گیری چند معیاره با رتبه‌بندی اجرای این پروژه‌ها تنها براساس تعداد تصادفات متفاوت است. مراتب از جهت منافع اجتماعی حاصل از اجرای مطلوب‌تر است. با توجه به تحلیل‌های انجام شده در تحقیق که نقاط و مناطقی که دارای تردد بیشتری هستند از اولویت بیشتری برای اجرای پروژه‌های ایمنی برخوردارند (پورمعلم و سلیمی، ۱۳۸۸).
۲-۳-۴- شناسایی معیارهای مؤثر در اولویت‌بندی مقاطع تصادف‌خیز و میزان اهمیت هر یک از آنها بر اساس روش‌های تصمیم‌گیری گروهی
باتوجه به کمبود بودجه برای انجام اقدامات ایمن‌سازی، اولویت‌بندی مقاطع غیرایمن از اهمیت خاصی برخوردار است. در این راستا روش‌های متفاوت و متعددی توسط کارشناسان ارائه شده که هر یک برمبنای خاصی استوار بوده‌اند. در این بین می‌توان به دو ساختار کلی مبتنی بر بررسی‌های اقتصادی و فنی اشاره کرد. از طرفی به دلیل ضعف موجود در آمار تصادفات بهتر است تا روش‌های شناسایی و اولویت‌بندی ارائه شده تا حدامکان بدون توجه به آمار تصادفات پایه‌گذاری و مطرح شوند. در این تحقیق سعی برآن است تا با بهره گرفتن از نظرات کارشناسان ایمنی، درخصوص شرایط هندسی، فیزیکی، ترافیکی و عملکردی راه، معیارهای مؤثر در اولویت‌بندی مقاطع تصادف‌خیز شناسایی و ساختار ابتدایی اولویت‌بندی این مقاطع ایجاد شود. به دست آوردن میزان اهمیت هر یک از معیارها می‌تواند در روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره به عنوان ماتریس ورودی وزن معیارها مورد استفاده قرار گیرد. از مزایای بسیار مهم وجود این ماتریس وزن می‌توان به یکسان‌سازی اولویت‌بندی مقاطع مختلف به دلیل واحد بودن این ماتریس اشاره کرد. در شناسایی معیارهای مؤثر و میزان اهمیت هر یک از آن ها از روشی موسوم به روش دلفی که از مجموعه روش‌های تصمیم‌گیری گروهی است، استفاده شده است. در انتهای تحقیق ۱۴ معیار مؤثر در اولویت‌بندی مقاطع تصادف خیز و میزان اهمیت هر یک از آن ها به دست آمده است(صفارزاده و همکاران، ۱۳۸۷).
۲-۳-۵- مقایسه نتایج مدلهای آماری و شبکه عصبی در پیش‌بینی تعداد تصادفات در تقاطعات
تصادفات ترافیکی از عوامل بسیار مهم مرگ و میر بوده و خسارات و آسیب‌های شدید جانی و مالی در پی دارند. تصادفات هم‌چنین آثار و تبعات سنگین اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دارند که موارد ناشی از آنها جوامع بشری را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگرچه گسترش روزافزون ترافیک در شهرها موجب افزایش مزایای اقتصادی و رفاهی شده، اما در مقابل تعداد و شدت تصادفات ترافیکی را افزایش داده است. براساس مطالعات انجام شده بخش اعظمی از تصادفات ترافیکی در تقاطعات اتفاق می‌افتند. علت اصلی وقوع تصادفات در تقاطعات، همگرا شدن جریانهای ترافیکی در یک نقطه است. به طور کلی مطالعات بی‌شماری در کشورهای جهان در زمینه مدلسازی تصادفات انجام شده است. در کلیه این مطالعات از مدلهای آماری برای مدلسازی استفاده شده است. در این مقاله نیز برای پیش‌بینی تعداد تصادفات براساس پارامترهایی ترافیکی، طرح هندسی و خصوصیات وسایل کنترل ترافیک علاوه بر مدلهای آماری از مدل شبکه عصبی نیز بهره‌گیری شده است که نتایج حاصل از این دو مدل در این مقاله مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته‌اند(افندی زاده و همکاران،۱۳۸۶).
۲-۳-۶- تأثیر تصادفات هندسی بر کاهش تصادفات کلان‌شهر کرج در سال ۱۳۸۵- صفت جعفرنیا
نتایج این تحقیق نشان داد که اجرای طرح اصلاح هندسی در کلان‌شهر کرج موجب کاهش تعداد کلی تصادفات خسارتی و جرحی و همین‌طور موجب کاهش نوع برخورد جلو‌به‌جلو، جلو‌به‌پهلو و افزایش پهلو‌به‌پهلو و جلو‌به‌عقب گردیده است.
۳۱% علل تصادفات در شهرها عدم رعایت حق‌تقدم می‌باشد. این رعایت حق‌تقدم بیشتر در تقاطع‌ها، میادین مفهوم پیدا می‌کنند. بنابراین محقق در تحقیق به این نتیجه رسید که با مطالعه، طراحی و اصلاحات هندسی در تقاطع‌ها می‌توان به میزان چشمگیری از تعداد (کمیت و کیفیت) تصادفات کاست و رانندگان را به سمت و سویی به غیر از وضعیت موجود تقاطع‌ها و میادین هدایت کرد.
در تحقیق حاضر براساس یک متدولوژی مشخص با داشتن گروه گواه (قبل از اجرای طرح و بعد از اجرای اصلاح هندسی) مجدداً تغییرات آن لحاظ شده است. ضمناً همانطوریکه گزارش شده آمار ارائه شده نشان از تغییرات تصادفات (کاهش) نسبت به قبل از اصلاح داشته است. هم‌چنین این سؤال مطرح می‌شود که اگر طرح اصلاحات هندسی اجرا نمی‌شد با افزایش تعداد اتومبیل‌ها و افزایش جمعیت و تردد میزان تصادفات خسارتی و جرحی و حتی جانی به چه میزان افزایش پیدا می‌نمود؟
طرح اصلاح هندسی معابر خصوصاً تقاطع‌ها و میادین موجب کاهش تصادفات به ویژه از نوع برخورد شدید (جلو به جلو- جلو به پهلو) می‌شود و تصادفات از نوع جرحی را تبدیل به تصادفات خسارتی می کند و برخورد جلو به جلو و جلو به پهلو را تبدیل به برخورد پهلو به پهلو که از نوع تصادفات خسارتی و جرحی می‌باشد می کند و در مجموع آمار کل برخوردها در نقاط اصلاح شده را کاهش می‌دهد(جعفرنیا، ۱۳۸۵).
۲-۳-۷- تأثیر اجرای طرحهای ترافیکی بر تصادفات(مورد مطالعه: شهر کاشان)
فرم در حال بارگذاری ...
