پارکهای علم و فناوری که بیشتر شرکتها و موسسات تحقیقاتی و فناوری و انکوباتورها در آن حضور دارند.
شهرکهای علمی و تحقیقاتی که متشکل از چندین پارک، دانشگاه و مراکز مسکونی میباشد.
ویژگیهای اصلی پارکهای علم و فناوری
مضمون اصلی فعالیت این پارکها، پژوهش و توسعه در زمینه فناوری های سطح بالاست، تکیه اصلی روی پژوهش هایی است که در جهت توسعه یک سازمان داده شده اند. در این پارکها تولید انبوه جایی ندارد و صنایع بزرگ در آنجا تأسیس نمیشوند. پژوهش در این پارکها در راستای رفع نیازهای صنایع مشخص انجام میشود. یعنی در این پارک ها پژوهش نمیکنند که مثلاً به فرمول های خاص فیزیک، شیمی، یا ریاضیات دست یابند. بلکه پژوهش میشود تا مشکل خاص و یا تنگناهای علمی یک صنعت به خصوص را حل کنند. به بیان دیگر، فعالیت های درونی این مجتمع ها به طور مشخص رنگ تکنولوژیک دارد تا رنگ آکادمیک، صنایعی که در این پارک ها تأسیس میشوند، صنایع سبک و تکنولوژیک هستند. این صنایع، ارزش افزوده بالایی را تولید کرده و در عین حال فاقد سر و صدا و آلودگی بوده و به محیط زیست، آسیب نمیرسانند. این مجتمع ها محل تمرکز مجموعه ای از فعالیت های به هم پیوسته اند. یعنی فعالیت های درون این پارک ها(مجتمع ها) با هم رابطه تنگاتنگ دارند و درصورت لزوم میتوانند به یکدیگر خوراک علمی و پژوهشی بدهند. فضای این مجتمع ها، پارک مانند است و محوطه آنها بسیار زیبا، ساختمان ها معمولاً با ارتفاع کم و مجهز به انواع امکانات تفریحی و خدماتی میباشد. تراکم ساختمان ها نیز کم است. این مجتمعها غالباً در ارتباط و با همکاری مستقیم یک یا چند دانشگاه یا موسسه فن آوری و سرمایهگذاری مشترک آنها تأسیس میشوند. البته به جای دانشگاه، یک مؤسسه تحقیقاتی بسیار مهم هم میتواند این نقش را ایفا کند. به علاوه دولتهای محلی و بخش خصوصی نیز جزو صاحبان اصلی هستند. بنابراین مدیریت این پارکها، به اقتضای ترکیب، بین بخش دولتی، خصوصی و دانشگاهی مشترک است. بخش عمده ای از واحدهای فعال در پارک ها معمولاً کوچک و نوبنیادند و صاحبان آنها را پژوهشگران تشکیل میدهند. البته بسیار اتفاق میافتد که شرکت هایی همانند آی. بی.ام و سونی هم شعبه تحقیق و توسعه خود را به این پارک ها منتقل کنند. از جنبه جمعیتی(دموگرافیکی) افرادی که در این پارک ها کار میکنند افراد متخصص و ماهری هستند (نظیر مهندسان، دانشمندان، پزشکان و کارشناسان تحقیق و توسعه) که عمدتاً در مشاغل تکنیکی، پژوهشی و مدیریتی ممتاز به کار مشغولند(باقر زاده،۱۳۸۶، ص ۳۲-۲۷).
خدمات ارائه شده در پارکهای علم و فناوری
آموزش: وجود دانشگاهها(یا داشتن پایگاههایی در آنها) و مراکز تحقیقاتی و محققین ورزیده، زمینه را برای برگزاری دورههای آموزش کلاسیک در حد ممتاز(فوق لیسانس و دکترا) و نیز دورههای آموزشی تخصصی در رشتههای مختلف را با کمترین هزینه ممکن فراهم میکند.
اطلاعات: وجود مرکز یا مراکز اطلاع رسانی مدرن، این امکان را به وجود میآورد که اطلاعات در زمینه های مختلف از طریق نشریات و کتب موجود در کتابخانه ها و یا بانک های اطلاعاتی به هنگام در اختیار پژوهشگران قرار گیرد. در غالب پارکها و شهرکهای علمی و فن آوری پست الکترونیکی برای انتقال اطلاعات از طریق شبکه های جهانی، کاملاً فعال است. به علاوه مدیریت این پارکها به طور پیوسته برگزاری سمینارها و کنفرانسهای مورد نیاز را در دستور کار خود دارد.
ثبت و اختراعات: در پارکها و شهرکهای علم و فناوری این امکان به سادگی فراهم است که حاصل ابداعات و نوآوری های پژوهشگران به نام خود آنان ثبت و حقوق آنان محفوظ بماند (سنز، ۱۳۸۷، ص ۵۹-۵۶).
جدول ۲-۱: تعداد پارک ها و مراکز رشد علم و فناوری مستقر در سراسر کشور، سال ۱۳۹۰
ردیف | نام استان | پارکندگی مراکز رشد واحدهای فناوری در هر استان | درصد | پراکندگی شهرک ها و پارک های علم و فناوری در هر استان | درصد |
۱ | تهران | ۲۱ | ۲/۲۱ | ۳ | ۳/۱۰ |
۲ | فارس | ۸ | ۱/۸ | ۱ | ۴/۳ |
۳ | خراسان رضوی | ۷ | ۱/۷ | ۱ | ۴/۳ |
۴ | یزد | ۷ | ۱/۷ | ۱ | ۴/۳ |
فرم در حال بارگذاری ...