به بیمههای بازرگانی، بیمههای اختیاری هم اطلاق می شود و در آن بیمهگذار به میل خود و آزادانه به تهیه انواع پوشش های بیمهای بازرگانی اقدام می کند. در بیمههای بازرگانی، بیمهگذار و بیمهگر در مقابل هم متعهد هستند: بیمهگر در مقابل دریافت حق بیمه از بیمهگذار، تأمین بیمهای در اختیار وی قرار میدهد (لوک، ۱۳۸۰).
بیمههای بازرگانی، با توجه به نوع و طبیعت خطر، به دو دسته بزرگ بیمههای دریایی و غیر دریایی تقسیم می شود. تقسیم بندی دیگری که تقریباً منسوخ شده و مورد استفاده نیست، تقسیم به بیمههای اموال و اشخاص است (اسمیت، ۱۹۷۵). بازارهایی نیز وجود دارند که به موجب آنها بیمههای بازرگانی به دو دسته بیمههای زندگی و غیر زندگی تقسیم میشوند. اصولاً بازارهای بیمهای با توجه به قوانین و مقررات بیمهای و ساختار بازار از تقسیم بندی مختلف استفاده می کنند (ایزدپناه، ۱۳۸۰).
به طور کلی میتوان بیمههای بازرگانی را به بیمههای اشیاء، مسؤولیت، زیان پولی و بیمه اشخاص تقسیم بندی کرد (کالینس، ۱۹۹۵).
الف) بیمههای اشیاء:
در این نوع بیمه، موضوع تعهد بیمهگر شیئی است، یعنی آنچه قابل تغییر به وجه نقد است. بیمه اشیاء، قراردادی برای جبران زیان وارده و پرداخت غرامت است. نتیجه این می شود که بیمهگذاری که متحمل زیانی شده است نمیتواند غرامتی بیشتر از مرز واقعی دریافت کند، یعنی وضعی بهتر و مساعدتر از زمان قبل از بروز حادثه داشته باشد (بیگی و همکاران، ۱۳۸۶).
ب) بیمه مسؤولیت[۴۸]:
بیمه مسؤولیت، بیمهای است که مسؤولیت مدنی بیمهگذار را در قبال اشخاص ثالث بیمه می کند. بنابر یک اصل حقوقی، هر کس مسؤول زیان و خسارتی است که به جان[۴۹] و مال اشخاص دیگر وارد
می آورد (معزی، ۱۳۸۶).
ج) بیمه زیان پولی[۵۰]:
در بیمه زیان پولی، موضوع بیمه میزان معینی پول است که بیمهگر به دلیل ایفای تعهد بیمهگذار
می پردازد. انواع بیمههای زیان پولی عبارتند از (کنس، ۱۹۸۱):
بیمه اعتبار[۵۱]
بیمه تضمین
بیمه عدم النفع[۵۲]
بیمه صداقت و امانت[۵۳]
د) بیمه اشخاص:
در بیمه اشخاص موضوع تعهد بیمهگر، فوت یا حیات یا سلامت بیم شده است. در بیمه اشخاص، بیمهگر نمیتواند غرامت وارده به بیمهشده را برآورد کند. تعیین سرمایه بیمه بر عهده بیمهگذار است (ثبات، ۱۳۸۷).
۲-۳-۸- تقسیم بندی بیمههای اشخاص
بیمههای اشخاص اصولاً شامل انواع زیر میباشد (کریمی، ۱۳۷۲):
بیمه عمر، بیمهای است که تعهدات مربوط به آن تابع طول عمر انسان است.
بیمه حوادث اشخاص، یعنی حوادثی که موجب صدمه و ضایعه جسمی برای انسان
میشوند.
بیمه بیماری[۵۴]، بهاستثنای هزینه درمان که بیمه زیان محسوب و تابع اصل غرامت است.
۲-۳-۹- منافع بیمه عمر[۵۵]
الف) منافع بیمه در صورت فوت بیمهشده: عبارت است از سرمایه فوت بیمهنامه بعلاوه اندوخته صندوق پس از کسر هر گونه بدهی قبلی بیمهگذار که به استفادهکنندگان بیمهنامه پرداخت خواهد شد (شاکلا، ۱۹۸۷).
ب) منافع بیمه در صورت حیات بیمهشده: در صورتیکه بیمهشده تا سررسید بیمهنامه در قید حیات باشد اندوخته تشکیل شده بهاضافه سود قطعی حاصل از سرمایه گذاری به استفادهکننده پرداخت خواهد شد (کلیات بیمه، ۱۳۶۹).
۲-۳-۱۰- مدت بیمه[۵۶]: حداقل مدت بیمهنامه ها برابر ۵ سال و حداکثر برابر۳۰ سال میباشد (شیبانی، ۱۳۵۲).
۲-۳-۱۱- در بیمه عمر چه چیز بیمه می شود؟
همانطور که بیمه اموال، دارائیهایی مانند ساختمان مسکونی یا اتومبیل را در مقابل حوادث خسارت بار مانند آتشسوزی و حادثه رانندگی محافظت می کند، بیمه عمر جریان آرام و بیدغدغه زندگی خانواده را در برابر خطراتی مانند مرگ زودرس[۵۷] سرپرست خانواده یا پدید آمدن نیازهای پرهزینه در آینده حمایت می کند (لوک، ۱۳۸۰).
۲-۳-۱۲- انواع بیمههای عمر
بیمههای عمر به سه گروه عمده تقسیم میشوند (اعظم، ۱۳۸۶):
بیمه عمر به شرط حیات[۵۸]
بیمه عمر به شرط فوت[۵۹]
بیمه عمر مختلط[۶۰]
نوع سوم از دو نوع اصلی فوق ترکیب شده و بدین مناسبت آن را بیمه عمر مختلط مینامند . هر کدام از تقسیمات بالا خود به بخشهای فرعی دیگری تقسیم می شود که مهمترین آنها به قرار زیر است:
بیمههای عمر به شرط حیات
در این نوع بیمه شرکت بیمه تعهد می‌کند درصورت حیات بیمه شده تا زمان انقضای مدت بیمهنامه، سرمایه بیمه را به صورت یکجا و یا مستمری به استفاده کننده بپردازد. از انواع این بیمه است: بیمه تشکیل سرمایه و انواع بیمههای مستمری (معزی، ۱۳۸۶).
بیمههای عمر خطر فوت (به شرط فوت)
در این نوع بیمه، شرکت بیمه تعهد می‌کند درصورت فوت بیمهشده در طول مدت قرارداد، سرمایه بیمه را به استفاده کننده بپردازد. بدیهی است که در صورت حیات بیمهشده، شرکت بیمه تعهدی ندارد. از انواع این بیمه است: بیمه عمر زمانی[۶۱]، بیمه عمر مانده بدهکار[۶۲]، بیمه تمام عمر[۶۳] و… (معزی، ۱۳۸۶).
الف) بیمه عمر زمانی
یک نوع بیمه عمر است که شرکت بیمه تعهد می‌کند در صورت فوت بیمهشده در طی مدت اعتبار قرارداد سرمایه بیمهنامه را به استفاده کننده بپردازد و چنانچه بیمهشده در پایان قرارداد زنده باشد، شرکت بیمه تعهدی ندارد مدت این نوع بیمه حداقل یکسال میباشد و معمولا تا سن ۷۰ سالگی قابل ارائه میباشد (شیبانی، ۱۳۵۲).
با عنایت به میزان اندک حق بیمه در این بیمهنامه برای کسانی که به هر دلیل مایلند در صورت فوت آنان سرمایه‌ای به وراث یا استفاده کنندگان و یا شرکای زندگی و یا تجاری آنان تعلق گیرد بیمهنامه مناسبی است (بیگی، ۱۳۸۶).
بیمه عمر زمانی به دو صورت انفرادی و گروهی انجام می شود که در سالهای اخیر بیمههای گروهی مورد استقبال مؤسسات مختلف قرار گرفته است.
ب) بیمه تمام عمر
بیمه تمام عمر از انواع بیمههای به شرط فوت است در این بیمهنامه شرکت بیمه تعهد می‌کند که بیمهشده در هر زمانی که فوت کند سرمایه بیمه را به استفاده کنندگان بپردازد، شرکت‌های بیمه معمولا متقاضیان بیمه را در بیمههای به شرط فوت و مختلط حداکثر تا سن ۷۰ سالگی تحت پوشش قرار می‌دهند و در سن ۷۰ سالگی پوشش بیمهای او قطع میگردد. لیکن در بیمه تمام عمر این محدودیت وجود ندارد و بیمه شده تا زمان فوت - هر زمان که اتفاق بیافتد - تحت پوشش خواهد بود. در این نوع بیمه، اقساط حق بیمه به علت سرشکن شدن آن در طول مدت باقیمانده عمر بیمهشده کم است (مشایخی، ۱۳۵۲).
ج) بیمه عمر مانده بدهکار (بیمه سرمایه نزولی)
افرادی که از مؤسسات و یا بانکها وام دریافت میدارند چنانچه در طول مدت وام فوت نمایند پرداخت اقساط وام از طریق بازماندگان آنها مشکل و گاهی غیر ممکن خواهد بود. وامگیرنده
می تواند با تحصیل بیمه عمر مانده بدهکار برای خود این مشکل را رفع نماید. در این نوع بیمه هرگاه وامگیرنده ( بیمهشده ) در طول مدت وام فوت کند بیمهگر بقیه اقساط او را از تاریخ فوت تا پایان مدت وام یکجا در وجه وامدهنده پرداخت مینماید و در نتیجه بازماندگان متوفی دینی در قبال
وامدهنده نداشته و وثیقه مورد رهن بلافاصله بعد از فوت بیمهشده آزاد شده و در اختیار وراث قرار میگیرید (فصلنامه صنعت بیمه، ۱۳۸۵).
یک نوع پوشش خطر فوت است که سرمایه بیمه در طول مدت بیمه کاهش می‌یابد و در انتهای مدت به صفر می‌رسد. در این بیمهنامه شرکت بیمه تعهد می‌کند که در صورت فوت بیمه شده باقیمانده اقساط وام دریافتی بیمه شده را از زمان فوت بیمه شده، به‌طور یکجا به موسسه پرداخت کننده وام، پرداخت کند.
بیمه عمر مختلط
این بیمه از ترکیب بیمههای عمر به شرط حیات و به شرط فوت تشکیل شده است. بیمه عمر مختلط خود دارای انواع متنوعی است که مهمترین آنها بیمه عمر و سرمایه گذاری[۶۴] میباشد.
۲-۳-۱۳- بیمه عمر و سرمایه گذاری
فرم در حال بارگذاری ...
