وبلاگ

همانطور که می بینیم مصر با اختلال در ساختار شهرنشینی مواجه است و جمعیت شهر اول از دو برابر شهر دوم بیشتر است.ستون چهارم جدول اختلاف بین حجم واقعی و حجم ایده آل جمعیت را براساس قاعده اندازه- مرتبه نشان می دهد.بسیاری از جامعه شناسان از این اختلاف باعنوان «جمعیت سربار» یاد می کنند که باعث ایجاد اختلافات شدید اجتماعی و اقتصادی می شود.جمعیت شهر تونس (بزرگترین شهر کشور تونس)نیز در اواسط دهه هشتاد میلادی،بیش از یک میلیون نفر بوده است.این در حالی است که در این کشور هیچ شهری وجود ندارد که حتی یک چهارم جمعیت را در خود جای داده باشد.از این رومی توان گفت که پنجاه درصد از جمعیت پایتخت تونس را جمعیت سربار تشکیل داده است.
بنابراین،در نتیجه سیاستهای اقتصادی، اجتماعی این کشورهاشهرهای مرکزیآنها رشد جمعیت سرسام آوری داشته اند.اداره ی این شهرهای غول پیکر اغلب از توان حکومتهایشان خارج بوده است.این حکومتها حتی موفقیتهای قابل ذکری را نیز در ادغام مهاجران روستایی در بخش های اقتصادی جدید شهری کسب نکرده اند.حکومتهای ملی این کشورها علاوه بر کنترل شهرهای بزرگ،در کنترل وابستگی های قومی و نژادی و جلوگیری از سوء استفاده آنها از سوی برخی از گروه ها و بافت های اجتماعی نیز تا حد زیادی ناکام بوده اند.

شاید در نخستین نگاه چنین ارزیابی شود که گروه های قومی در جهان عرب حجم چندانی از کل جمعیت این سرزمین را به خود اختصاص نداده اند و بنابراین یکی از منسجم ترین مناطق جهان از نظر پیوستگی بافت های مختلف اجتماعی به شمار می آیند.اما همانطور که در جدول ۴ می بینیم این گروه های قومی می توانند نقطه ضعف بزرگی برای انسجام ساختار اجتماعی جهان عرب به شمار آیند.
جدول شماره ۴-تعداد و درصد چهار گروه قومی در جهان عرب در اواسط دهه هشتاد
(تعداد کل جمعیت جهان عرب:۱۸۵ میلیون نفر)

منبع:المجتمع والدولهفی الوطن العربی،سعدالدین،۱۳۹۰:۳۵۷