وبلاگ

نقش حاکمیت معماری سرویس گرا ایجاد یک رویکرد سازگار در امتداد فرایندها استانداردها، سیاستها و رهنمودها است تا موانع و چالشهای موجود را برطرف کرده و به اجرای فرایند استقرار معماری سرویس گرا کمک کند. وجود یک چارچوب مناسب که دربرگیرنده کلیه الزامات و قابلیت ها و مولفه های حاکمیت SOA باشد و بتواند سازمان را در مسیر پذیرش معماری سرویس گرا کمک نماید الزامی است .
۲-۱۲-۲- شروع حاکمیت SOA
۲۷
برای پرداختن به چالشها ,سازمان نیازمند یک مدل مناسب و جامع برای حاکمیت SOA می باشد که بتواند بصورت تکراری وافزایشی استقرار یابد.یک چارچوب جامع حاکمیت SOA بایدهمه ی سه جنبه ی اصلی زیر را پوشش دهد:

۱-پروسه ها : از جمله حاکم و فرایندهای حاکمیت شده
۲-ساختارهای سازمانی : از جمله نقش ها و مسئولیت ها
۳- فعال ساختن تکنولوژی ها : ازجمله ابزارها و زیرساخت ها [۵۸]
در بعضی مراجع جنبه ی دیگری نیز اضافه میشود که شامل سیاست هاست که در اینصورت میتوان شکل کلی را بصورت شکل ۲-۴ مشاهده کرد.

شکل ۲-۴ مولفه های اصلی چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا و تاثیران برچرخه ی حیات سرویس[۵۱]
چرخه حیات سرویس که یک فرایند تکرارپذیر برای تعریف سرویس و بومی سازی مدل حاکمیتSOAاست) ٢٠٠٩ Open Group)
اشخاص:
اشخاص شامل گروهی از ذینفعان, مدیران اجرایی سازمان , مدیران ارشد از حوزه ی کسب وکار ,معماران و مدیران فناوری اطلاعات هستند.منظوراز ذینفعان, مشتریان ,شرکای تجاری ,پرسنل سازمان وسرمایه گذاران است.درحاکمیتSOA هر یک از گروه ها نقش ها و مسئولیت های تعریف شده و مدون دارند . مدیران اجرایی و رهبران سازمان بیشترین مسئولیت را در استقرار حاکمیت SOAبه عهده دارند .تصمیم گیری , تدوین سیاست های مورد نیاز برای ارزیابی و مدیریت سرویس ها , سرمایه گذاری و پرداخت هزینه های ایجاد و نگهداری سرویس ها,تعریف سرویس های فناوری اطلاعات از فرایند های کسب و کار از جمله موضوعاتی است که در حاکمیت SOA به ان پرداخته می شود.در حاکمیت معماری سرویس گراکمیته ای از رهبران و افراد خبره در زمینه های مختلف فناوری اطلاعات و کسب و کار برای تدوین سیاستهای مربوط به هر حوزه تشکیل می گردد.این کمیته (مرکز تعالی معماری سرویس گرا)شامل مدیران فناوری اطلاعات , مدیران پروژه ,معماران نرم افزار,معماران اطلاعات ,توسعه دهندگان خبره ,تحلیل گران کسب و کار و مدیران عملیاتی است[۴۵[
۲۸
سیاستها و خط مشی ها:
سیاست در اینجا به معنی تاییدیه رسمی است که به اجرای تصمیمات وعملیات کمک میکند ]۴۶٫[ برای پوشش اهداف کسب و کار معماری سازمانی و معماری سرویس گرا, سیاست ها باید در حوزه های مختلفی در ارتباط با معماری سرویس گرا مانند تکنولوژی, معماری ,افرادوزیرساخت و….تدوین شوند [۳۷].یک حاکمیت مناسب در چرخه حیات سرویس نقاط متعددی را قرار میدهد تا به کنترل سیاست ها پرداخته و کارهای لازم را صورت دهند[۴۶] .با اجرا ی سیاست های مناسب در هر مرحله از چرخه ی حیات میتوان مطابق با استانداردها و اصول تعریف شده پیش رفت و از انحرافات و دوباره کاری هاپرهیز نمود.ترکیب سیاست ها با چرخه ی حیات سرویس,یک سیستم حاکمیت قابل انعطاف دربرگیرنده ی کلیه ی الزامات برای حرکت به سمت استقرارمعماری سرویسگرا است رابه وجودمی اورد.
مهمترین سیاستها در حاکمیت , سیاستهای زمان طراحی و سیاست های زمان اجرا در چرخه ی حیات سرویس هستند. سیاستهای زمان طراحی مربوط به نیازمندی ها ی طراحی سرویس است.سیاست زمان اجرا مربوط به کنترل و بازبینی اهداف و نیازمندی های تعیین شده در توافق نامه ی سطح سرویس (SLA)که قبل از اجرای سرویس بین تامین کننده و مصرف کنند سرویس تدوین میشود[۲۴].
سیاست های زمان طراحی به طور خاص عملکرد طراحان و توسعه دهندگان سرویس را محدود می سازند و برخی از سیاست های زمان طراحی عبارتند از:
قابلیت تعامل : چگونگی تعامل سرویس ها با مجموعه ای از استانداردها
۲۹
قابلیت کشف : سرویس ها ممکن است به اطلاعات خاصی نظیر توصیفی از سرویس کسب و کار یا اطلاعات مربوط به محل سرویس ها در کاتالوگ سرویس نیاز داسته باشند.این عناصر امکان کشف سرویس ها را فراهم کرده و از طریق سیاست تعریف می شوند.
امنیت : تعیین پارامترهای امنیتی برای تعیین امنیت در بین سرویس ها
یگانگی : سرویس ها نباید با سرویس های موجود در رجیستری هم نام باشند.این مورد به وسیله ی یک مکانیزم به عنوان فضای نام کنترل میشود.
فرمت داده : سیاستهای مربوط به تعیین فرمت داده مشترک,امکان استفاده مجدد از سرویس ها را فراهم میکند.سرویس ها دارای یک فرمت داده ای مشترک تحت عنوان SCHEMA هستند.
سیاست های زمان طراحی باید پاسخگوی سوالات و ابهاماتی باشند که در زمان طراحی سرویس برای توسعه دهندگان و طراحان سرویس مطرح می شود . مانند :
چه کسی مجوز تغییر سرویس هایی را دارد که توسط دیگران استفاده شده اند؟
چه کسی از یک سرویس استفاده میکند؟
چه کسی مسئول سرمایه گذاری برای ارتقا سرویس جهت پوشش نیازمندی های کسب و کار کاربر است؟
سیاست های زمان اجراعمدتا به ایجاد محدودیت برای مصرف کننده سرویس مربوط میشود.
چند مورد از سیاستها ی زمان اجرا:
توافق نامه سطح سرویس:
تامین کننده و مصرف کننده سرویس یک توافق نامه در خصوص انتظاراتی که از سطح سرویس دارند تنظیم میکنند.پس از تنظیم SLA سیاست هایی برای اندازه گیری سطح سرویس تدوین می شود که بتوان کیفیت سرویس را با اهداف تعیین شده در SLA مطابقت داد.
سیاست های امنیتی شامل احراز هویت , رمزنگاری , تعیین اختیارات و…
اطلاع رسانی و هشدار دهی در مورد اعلام خطرو اطلاع رسانی و افرادی که به انها لطلاع رسانی میشود.
سنجه ها , شاخص های کارایی و معیار های مورد استفاده برای ارزیابی
فرایندها
درایجاد هر سیستم حاکمیت معماری سرویس گرا توجه به دو مولفه زیر ضروری است:
۳۰
تدوین فرایندهای حاکمیت معماری سرویس گرا
مدیریت چرخه ی حیات سرویس با بهره گرفتن از فرایندهای حاکمیت
و بر این اساس در مرحله ی اول باید فرایند های حاکمیت تدوین شده و سیاست گذاری انجام شود و سپس اجرای فرایند ها و مدیریت و مانیتورینگ نتایج در چرخه ی حیات سرویس مورد بررسی قرار گیرد.[۴۷]
تعدادی از مهمترین فرایند های حاکمیت در زیر اختصارا شرح داده میشود:
فرایند تعریف معماری سرویس گرا :
در این فرایند فعالیت های طراحی معماری مشخص می شود که شامل تعریف , ساخت , عملیاتی سازی واستقرار مولفه های معماری است .این فرایند شامل مدلسازی مولفه های کسب وکار , سرویس های کسب وکار و طراحی مولفه های سرویس است . همچنین نقش های سازمانی مورد نیاز برای پشتیبانی از این فرایند نیز مشخص می شود.
فرایند مدیریت چرخه ی حیات حاکمیت معماری سرویس گرا:
هدف از این فرایند انجام بازبینی منظم دوره ای برای انالیز فرایندها ونقاط کنترلی سیاست ها در حاکمیت معماری سرویس گراست.[۴۱]
ورودی این فرایند شاخص ها و معیارهای کارایی SOA و سنجه های مربوط به نقاط کنترلی سیاست است. COE از این معیار ها برای بازبینی فرایندها و شناخت فرصت های بهبود استفاده میکند.طی اجرای این فرایندتغییرات لازم برای بهبود فرایندها و نقاط کنترلی سیاست به دست می اید.
فرایند اجرای سیاست ها:
هدف از این فرایند تعریف روشی برای اطمینان از اجرای سیاست ها,استانداردهاو رهنمود های SOA است.این فرایند مکانیزمی را برای بازبینی و تایید یا رد شرایط تعیین شده در چارچوب حاکمیت مثل اصول , استانداردها , نقش ها و مسئولیت ها تعیین می نماید.]۴۱[ این فرایند در نقاط مختلف از چرخه پروژه کسب و کار اجرا میشود.
فرایند ارتباطات: