وبلاگ

لازم به ذکر است که قبل از انجام فرایند مذکور، تعداد یک آزمودنی در یک مطالعه آزمایشی (با شرایط فوق الذکر) شرکت نموده­ و آزمونگر با آشنایی نسبی بر مراحل مختلف و رفع اشکالاتی مانند جداشدن مارکرها در زمان انجام حرکت برشی و تثبیت مکان دوربین­ها برای بهتر دیدن مارکرها در حین اجرای حرکت برشی تحقیق حاضر را اجرا نمود.

۳-۱۱٫ طرح تحقیق و روند اندازه گیری­های تحقیق
۳-۱۱-۱٫ روند کلی تحقیق
در این تحقیق، تعداد ۳۶ نفر از دانش ­آموزان مقطع متوسطه دوره دوم شهرستان سبزوار که دارای ناهنجاری زانوی پرانتزی بودند شناسایی و به طور تصادفی در سه گروه تمرینات اصلاحی (۱۲=n)، تمرینات عصبی­عضلانی (۱۲=n) و کنترل قرار گرفتند. سپس از گروه ­های مذکور در آزمایشگاه تربیت­بدنی دانشگاه حکیم سبزواری دعوت به عمل آمد. قبل از انجام پیش آزمون، فرایند اجرای تحقیق به طور کامل برای افراد تشریح شده و اطمینان داده شد که اطلاعات شخصی و داده ­های استخراج شده از فرایند تحقیق، کاملا محرمانه خواهد ماند. سپس فرم مربوط به مشخصات فردی (پیوست ۲) در اختیار افراد قرار گرفت و پس از آن­که مشخص شد چه افرادی شرایط ورود به تحقیق را دارند، از آنان خواسته شد در صورت تمایل به همکاری، فرم رضایت­نامه (پیوست ۱) را مطالعه و امضاء نمایند. قبل از اجرای آزمون ابتدا قد و وزن افراد اندازه ­گیری شد و با بهره گرفتن از فرمول نسبت وزن بر مجذور قد، شاخص توده بدن محاسبه گردید. در مرحله بعدی بروی اندام تحتانی هر کدام از افراد با روش مشخص شده مارکرگذاری شد (بخش ۳-۱۰-۲) و در مرحله آخر از آنان با دستگاه تجزیه و تحلیل حرکت از حالت استاتیک (آناتومیکی) و وضعیت «برش با پای برتر»، جهت بررسی سینماتیک دو بعدی حرکات مفصل زانو در صفحه فرونتال از لحظه تماس پا با زمین تا لحظه جدا شدن، به طور جداگانه فیلم­برداری انجام گرفت. ضمنا با توجه به اینکه ممکن است شرایط یادگیری بر نتیجه آزمون اثر داشته باشد، قبل از اجرای آزمون برای تسلط پیدا کردن به نحوه اجرای آن، افراد ۳ الی ۵ مرتبه به طور آزمایشی تمرین کردند. سرانجام پس از انجام محاسبات در دو وضعیت آناتومیکی و «برش با پای برتر» و بررسی اختلاف آن، زاویه زانو در صفحه فرونتال مشخص گردید.
بعد از انتخاب نمونه­ها، به مدت ۴۵-۲۵ دقیقه در هر جلسه، ۳ جلسه در هفته و به مدت ۶هفته به تمرینات مربوطه در گروه ­های خود پرداختند (پیوست ۳ و ۴). پس از دوره تمرینی، مجددا از هر سه گروه مطابق شرایط پیش آزمون، آزمون دیگری انجام پذیرفت و در نهایت نتایج پیش آزمون و پس آزمون با هم مقایسه گردید.
۳-۱۱-۲٫ روش مارکرگذاری
برای ارزیابی راستای دو بعدی زانو، ابتدا نیاز به نصب مارکرهایی بر نقاطی در اندام تحتانی بود. برای اجرای این عمل از روش مارکرگذاری پلاگین گیت مدل^[۶۰] استفاده شد (لی و هرتل^[۶۱]، ۲۰۱۲؛ ناکوا^[۶۲] و همکاران، ۲۰۱۱). به همین منظور مکان­هایی که مارکرها با این روش بر روی اندام تحتانی مورد نیاز در حالت استاتیک نصب شدند عبارتند از: خار خاصره­ای قدامی^[۶۳] سمت برتر، تروکانتر بزرگ ران هر دو پا، وسط ران، کندیل داخلی و خارجی زانو، ساق، قوزک­های داخلی و خارجی، برجستگی پاشنه، مفصل دومین استخوان کف پا با انگشت دوم (شکل ۳-۷).
شکل ۳-۷٫ محل قرارگیری مارکرها بر اساس مدل پلاگین گیت
۳-۱۱-۳٫ آزمون ارزیابی سینماتیکی سه بعدی مفصل زانو
دستگاه تجزیه و تحلیل حرکت SIMI MOTION، با سه دوربین و با سرعت تصویربرداری ۱۵۰ فریم در ثانیه در دو وضعیت استاتیک و اجرای برش با پای برتر در یک فضای سه بعدی کالیبراسیون شده در لحظه اولین تماس پا با زمین تا لحظه جدا شدن پا از زمین به عنوان یک متغیر اصلی و با بهره گرفتن از فیلتر زیرگذر و فرکانس برشی ۷Hz ردیابی شد.
تصاویر بدست آمده از زوایای خط بین مارکرهای روی ران و کندیل خارجی زانو از ران و مارکرهای کندیل خارجی و قوزک خارجی از ساق پا بر روی سطح فرونتال، توسط نرم افزار مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و پارامتر والگوس/ واروس در این صفحه مورد ارزیابی قرار گرفت.
پس از پایان هفته ششم تمرین، مجددا از نمونه­های تحقیقی هر سه گروه آزمون­های مذکور با روش و شرایط قبلی (پیش آزمون) گرفته شد و نتایج بدست آمده از هر دو آزمون با توجه به روش­های آماری ذیل مقایسه گردیدند.
۳-۱۲٫ روش­های آماری
اطلاعات بدست آمده از تحقیق در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی با بهره گرفتن از نرم­افزار SPSS نسخه ۲۰ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این خصوص معیارهای مهم تمایل مرکزی از قبیل میانگین و پراکندگی از قبیل دامنه تغییرات و انحراف استاندارد محاسبه شدند. در بخش آمار استنباطی، از آزمون نرمال بودن جهت اطمینان از نرمال بودن داده ­های هر سه گروه استفاده شد و در ادامه برای بررسی همسان بودن دو گروه در پیش­آزمون و مقایسه تفاضل میانگین­های پیش­آزمون و پس­آزمون (مقایسه بین گروهی) هر دو گروه از آزمون آنوای یک طرفه^[۶۴] و آزمون تعقیبی LSD استفاده شد. همچنین جهت مقایسه میانگین­ها در پیش­آزمون و پس­آزمون (مقایسه درون گروهی) در هر گروه از آزمون تی زوجی^[۶۵] استفاده گردید. در نهایت اندازه اثر آماری^[۶۶] متغیر مستقل با توجه به فرمول دی-کوهن^[۶۷] مورد محاسبه قرار گرفت و سطح معنی­داری در سراسر تحقیق در سطح ۹۵% با آلفای ۵% در نظر گرفته شد.
۳-۱۳٫ برنامه تمرینی
۳-۱۳-۱٫ برنامه تمرینات اصلاحی موضعی
منظور از برنامه تمرینات اصلاحی موضعی در تحقیق حاضر، همان تمرینات رایجی است که بر اساس تئوری­های کندال، صرفا به منظور کاهش زاویه بین ران و زانو و اصلاح بافت­های پیرامون آن در افراد مبتلا به ناهنجاری زانوی پرانتزی وضعیتی طراحی شده است. این تمرینات شامل حرکات کششی در قسمت داخل زانو و تمرینات قدرتی در قسمت خارجی زانو است.
در تحقیق حاضر، محقق مدت زمان برنامه تمرینات اصلاحی (کش پتل^[۶۸]، ۲۰۰۵) را شش هفته، هفته­ای سه جلسه در نظر گرفت. هر جلسه تمرین شامل ۲۵ الی ۴۵ دقیقه به طول می­انجامید که شامل تمریناتی مانند گرم کردن (۶-۵ دقیقه)، تمرینات کششی (۲۵-۱۰ دقیقه) و تمرینات مقاومتی (۲۰-۱۵ دقیقه) و تحت نظارت مستقیم آزمونگر انجام شد (پیوست ۳). همچنین در فرایند اجرا نیز، حجم تمرینات (تکرار و مدت زمان) به صورت تدریجی در طول شش هفته برنامه تمرینی و با توجه به ویژگی­های فردی هر آزمودنی افزایش یافت.
۳-۱۳-۲٫ برنامه تمرینات عصبی-عضلانی
منظور از تمرینات عصبی­عضلانی در این تحقیق، انجام یکسری تمرینات به منظور بهبود راستای زانو می­باشد که به مدت شش هفته، هفته­ای سه جلسه، هر جلسه ۲۵ الی ۴۰ دقیقه به طول می­انجامید که شامل تمریناتی مانند گرم کردن (۶-۵ دقیقه)، تمرین بر روی اسفنج فشرده^[۶۹] (۵-۴ دقیقه)، تمرین روی تخته تعادل^[۷۰] (۵-۴ دقیقه)، تمرینات قدرتی دو نفره (۶-۵ دقیقه) و تمرینات پلایومتریک^[۷۱] (۵-۴ دقیقه) بودند، تجویز گردید (پیوست ۴).
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل
یافته­های تحقیق
۴-۱٫ مقدمه
در این فصل داده ­های خام بدست آمده از فرایند اندازه ­گیری، در دو بخش توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در بخش توصیفی، به ویژگی­های فردی آزمودنی­ها و اطلاعات توصیفی متغیرهای تحقیق و در بخش استنباطی، به مقایسه اطلاعات مربوط به متغیر وابسته در پیش آزمون و پس آزمون پرداخته شد.
لازم به ذکر است، از مجموع ۳۶ آزمودنی شرکت کننده در برنامه، تعداد ۱۰ نفر به دلایل مختلف از جمله بیماری و غیبت بیش از حد مجاز در جلسات تمرین، از تحقیق خارج شدند. بنابراین در این فصل، نتایج مربوط به ۲۶ آزمودنی آورده شده است.
۴-۲٫ ویژگی­های آنتروپومتریک
خصوصیات مربوط به قد، وزن، سن و شاخص توده بدن نمونه­های مورد آزمایش به تفکیک گروه ­های مربوط در جدول ۴-۱ گزارش شده است.
جهت بررسی همگن بودن مشخصات آنتروپومتریکی بین گروه ­های تحقیق از آزمون آنووا یک سویه استفاده گردید، که نتایج آن در جدول ۴-۱ ارائه شده است.
جدول ۴-۱٫ ویژگی­های آنتروپومتریکی سه گروه