وبلاگ

• ) Misunderstanding ↑

• ) P. S Atiyah, John Adams, Hector Macqueen, The Sale of Goods, 10^th edietion, Dorest Press, Droshester, Dorest, 2001, p. 39. ↑

• ) Edwin C. Mckeag, Mistake in Contract; A Study in Comparative Jurisprudence, Ibid, p.11. ↑

• ) Cheshire, Fifoot, Furmston ↑

• ) Reseission ↑

• ) Misrepresentation ↑

• ) Misunderstanding ↑

• ) The Legal Doctorine of Mistake ↑

• ) Cheshire, Fifoot and Furmston’s, Law of Contract, 12^th Edition, Butterworths, London, 1991, p. 229. ↑

• ) ناصر کاتوزیان، قواعد عمومی قراردادها، ج۱، همان، ص ۴۲۲٫ ↑

• ) برخی از محققان در تعریف اشتباه گفته‌اند «اشتباه عبارت است از اعتقاد (پندار یا تصوّر) نادرست یا غیر دقیق درخصوص یکی از عناصر عمل حقوقی». این تعریف که از قوی‌ترین تعاریف مطرح در زمینه اشتباه است، اشاره‌ای به قسمت اخیر تعریف پیشنهاد شده یعنی «می‌تواند دارای اثر حقوقی باشد یا نباشد» ندارد و نیز اعتقاد نادرست را به معامله‌کننده اضافه نکرده ‌است و گویا آن­را مفروض دانسته ‌است. ر.ک سعید محسنی، اشتباه در شخص طرف قرارداد با مطالعه تطبیقی در فقه اسلامی، حقوق ایران و فرانسه، ص ۲۳٫ ↑

• • ) از آن­جا که برخی واژگان مشابه، می‌توانند مترادف اشتباه باشند از عنوان مفاهیم مرتبط استفاده کرده­ایم. به­تعبیر دیگر مفاهیم مشابه همه به­نوعی با اشتباه دارای ارتباط هستند اما اگر این ارتباط تام باشد درواقع مترادف با اشتباه می‌باشد، لذا عنوان مفاهیم مشابه برای این گفتار خالی از تسامح نیست. ↑

• ) Ignorance ↑

• ) محمد مرتضی الزبیدی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۷، المصدر السابق، ص ۲۶۸٫ ↑

• ) فخرالدین الطریحی، مجمع البحرین، ج۱، المصدر السابق، صص ۴۲۲ و ۴۲۱٫ ↑

• ) الجوهری، الصحاح تاج اللغه صحاح العربیه، ج۴، الطبعه الرابعه، دارالعلم للملایین، بیروت، ۱۴۰۷، ص ۱۶۶۳٫ ↑

• ) الشیخ نصر الهورینی، القاموس المحیط، ج۳، دارالعلم للجمیع، بیروت، ص ۳۵۳٫ ↑

• ) ابن منظور، لسان العرب، ج۱۱، المصدر السابق، ص ۱۲۹٫ ↑

• ) الخلیل الفراهیدی،کتاب العین، ج۲، المصدر السابق، ص ۱۵۲٫ ↑

• ) الشیخ نصر الهورینی، القاموس المحیط، ج۴، المصدر السابق، ص ۲۸۵٫ ↑

• ) لغت نامه دهخدا، همان، ذیل مدخل جهل و فرهنگ معین، ج۱ ، همان، ص ۱۲۵۹٫ ↑

• ) ابوهلال العسکری، معجم الفروق اللغویه، الطبعه الاولی، جامعه المدرسین، ۱۴۱۲ه. ق، قم، ص ۱۷٫ ↑

• ) المصدر السابق، ص ۲۰۳٫ ↑

• ) شاید گفته شود شک همان جهل صرف است، چراکه در جهل صرف انسان هیچ نمی­داند «الف» درست است یا «ب» و حتی احتمال درستی یکی نسبت به دیگری ترجیح ندارد. درست مانند شک، چراکه در شک هم فرد نمی­داند «الف» درست است یا «ب» و احتمال درستی هیچ یک بر دیگری نیز ترجیح ندارد. اما باید دانست همیشه نه حکم یک مسأله دائر مدار دو چیز مثلاً صحت و بطلان است و نه موضوع حکم یک یا دو امر محدود است و اصولاً مسأله می ­تواند به­شکل دیگری مطرح باشد. به­عنوان مثال فردی از طریق یک پیام تبلیغاتی دعوت به خرید یک دستگاه خودروی مزدا ۳۲۳ می­ شود در این پیام از او دعوت می­ شود تا به فلان مجتمع تجاری، واحد ۶ مراجعه کند. او با مراجعه به آدرس مذکور نه­تنها ده­ها خودروی مزدای ۳۲۳ مشاهده می­ کند، بلکه با چندین فروشنده مختلف مواجه می­ شود. درواقع این­که کدام فروشنده از میان چندین فروشنده، طرف معامله خریدار است و هم­زمان کدام خودرو موضوع معامله است، هیچ کدام معلوم نیست. فی­الواقع فرد دعوت­شده به این امر دارای جهل صرف است، حتی احتمال اندک هم نمی­تواند بدهد تا چه رسد میان یک فروشنده و یک ماشین شک داشته باشد. برخلاف جهل صرف، احتمال مرجوح، شک و ظن نوعاً وقتی مطرح می­گردد که امری حکماً یا موضوعاً دائر مدار دو چیز باشد. ↑

• ) سعد الدین التفتازانی، مختصر المعانی، الطبعه الاولی، دار الفکر، قم، ۱۴۱۱ه. ق، ص ۳۰٫ ↑

• ) ابوهلال العسکری، معجم الفروق اللغویه، المصدر السابق، ص ۱۷۰٫ ↑

• ) ماده ۲۳۳ «شروط مفصله ذیل باطل و موجب بطلان عقد است: ۱- شرط خلاف مقتصای عقد. ۲- شرط مجهولی که جهل به آن موجب جهل به عوضین شود.».

ماده ۳۴۷ «شخص کور می‌تواند خرید و فروش نماید مشروط بر این­که شخصاً به طریقی غیر از معاینه یا به­وسیله کس دیگر ولو طرف معامله جهل خود را مرتفع نماید».
ماده ۳۹۱ «درصورت مستحق ‌للغیر‌ در‌آمدن کل یا بعض از مبیع بایع باید ثمن مبیع را مسترد دارد و درصورت جهل مشتری به وجود فساد، بایع باید از عهده غرامات وارده بر مشتری نیز برآید».
ماده ۱۰۵۱ «حکم مذکور در ماده فوق (بطلان عقد و حرمت ابدی زن) در موردی نیز جاری است که عقد از روی جهل به تمام یا یکی از امور مذکوره فوق بوده و نزدیکی هم واقع شده باشد. درصورت جهل و عدم وقوع نزدیکی، عقد باطل ولی حرمت ابدی حاصل نمی‌شود».
ماده ۱۰۹۹ «درصورت جهل زن به فساد نکاح و وقوع نزدیکی زن مستحق مهرالمثل است».
ماده ۱۱۶۶ «هرگاه به­واسطه وجود مانعی نکاح بین ابوین طفل باطل باشد نسبت به هر یک از ابوین که جاهل بر وجود مانع بوده مشروع و نسبت به دیگری نامشروع خواهد بود». ↑

• ) برای دیدن نظر مخالف رجوع کنید به سعید محسنی، اشتباه در شخص طرف قرارداد با مطالعه تطبیقی در فقه اسلامی، حقوق ایران و فرانسه، همان، ص ۲۸٫ ↑

• ) محمد مرتضی الزبیدی، تاج العروس من جواهر القاموس، المصدر السابق، ج۷، ص ۲۶۸٫ ↑

• ) بسیاری از محققین به این امر اشاره‌ای نداشته‌اند که آیا فرد اشتباه‌کننده حتماً باید جازم باشد یا می‌تواند بر اساس احتمال معتبر هم به مسأله­ای علم یابد و بعد چون خلاف آن آشکار گردد پس او در اشتباه بوده‌ است. اما تقریباً همه محققین در این خصوص به علم جازم اشاره کرده‌اند و اگر این اشاره به­معنای انصراف اشتباه از ظن معتبر باشد، به نظر ما محل اشکال است. ↑

• ) Doubt ↑

• ) ابن منظور، لسان العرب، ج۱۲، المصدر السابق، صص ۵۰۴ و ۵۰۳ و نیز الخلیل فراهیدی، کتاب العین، ج۳، المصدر السابق، ص۴۰۴٫ ↑

• ) فخرالدین الطریحی، مجمع البحرین، ج۲، المصدر السابق، ص ۴۷۹٫ ↑

• ) ابوهلال العسکری، معجم الفروق اللغویه، المصدر السابق، ص ۲۹۲٫ ↑

• ) و نیز ر.ک محمد بن عبد القادر الرازی، مختار الصحاح، المصدر السابق، ص ۱۷۵، الجوهری، الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، ج۶، المصدر السابق، ص ۲۲۳۶ و ج۹، ص ۳۹۳٫ ↑

• ) الجوهری، الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، ج۴، المصدر السابق، ص ۱۵۹۴ و ابن منظور، لسان العرب، ج۱۰، المصدر السابق، ص۴۵۱٫ ↑

• ) محمد مرتضی الزبیدی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۷، المصدر السابق، ص ۱۵۰٫ ↑

• ) Slip, Mistake, Error ↑

• ) سعد الدین التفتازانی، مختصر المعانی، الطبعه الاولی، دارالفکر، قم، ۱۴۱۱، ه. ق، ص ۳۰٫ ↑

• ) الخلیل الفراهیدی، کتاب العین، ج۴، المصدر السابق، ص ۲۹۳٫ ↑

• ) الجوهری، الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، ج۱، المصدر السابق، ص ۴۷٫ ↑

تحریم به دلیل انزوایی که ایجاد می کند دستیابی به شیوه های تولید اقتصادی و تخصیص بهینه­تر منابع را با بحران مواجه می سازد و تولید را غیر اقتصادی و گران تر می کند و امکان تخصیص بهینه منابع را از اقتصاد کشور تحریم شده به دلیل امتناع مبادله سلب می کند. در نتیجه مطلوبیت کل در اقتصاد کاهش خواهد یافت و به دنبال آن قیمت مواد اولیه و مخاطره ریسک در مبادله کالا افزایش می­یابد.
افزایش ریسک موجب زیاد شدن هزینه های معاملات و مبادله ، افزایش قیمت بیمه و هزینه های حمل و نقل و در مجموع از دست دادن فرصت های مناسب برای مبادله و گران تر شدن قیمت تمام شده محصولات می شود. همچنین تحریم های اخیر مالی و بانکی اخیر موجب بالارفتن ریسک پروژه های تحقیق و توسعه شده است و تمایل به سرمایه گذاری در این بخش ها را پایین آورده و به علت عدم تامین تجهیزات توسط کارفرما و پیمانکاران روند اجرای پروژه ها به کندی پیش می رود.

از سوی دیگر تحریم بانک های ایرانی در شرایطی اعلام شد که در حال حاضر حجم عظیمی از منابع بانک ها در اختیار بانک های ملی ، ملت ، صادرات و سپه قرار دارد، در نتیجه گشایش اعتبارات و نقل و انتقالات مالی با معضل مواجه شده است. بیشتر تامین کنندگان و تولید کنندگان از پذیرش LC از بانک های ایرانی خودداری نموده و تقاضای LC ازبانک های خارجی را داشته اند. همچنین اعتباراتی را که از گذشته قائل می شدند نیز به حداقل رسانده و یا مسدود کرده اند. میزان درخواست پیش پرداخت­ها افزایش پیدا کرده و هزینه های بانکی به دلیل افزایش مراحل کار به شدت افزایش یافته است. بنابراین پیمانکاران و تامین کنندگانی که با این بانک ها همکاری می­ کنند به مشکل برخورده و معاملات خارجی این گونه شرکت ها با مشکلات احتمالی همراه خواهد بود .
این امر بر صورت های مالی و سودآوری شرکت ها و به دنبال آن بر روی برآوردهای انجام شده در قیمت گذاری پیمان ها تاثیر خواهد داشت.
۴-۵-۲-۱۵- ریسک پانزدهم
به دلیل عدم ثبت مالکیت معنوی پروژه‌ها و همچنین عدم پی‌گیری‌های حقوقی توسط کارفرما، امکان دارد مالکیت نتایج پروژه‌ها توسط پیمانکاران به نام خودشان ثبت گردد.
رشد سرسام‏آور ایده‏های تازه و امکان دسترسی روزافزون به فناوری‌های نو و پیشرفته باعث شده است که هم اکنون نوآوریهای تکنولوژیکی به سرعت خلق شده و انتشار ‌یابند. فعالیتهای تحقیق و توسعه به طور گستردهای خصوصی شده و انجام بسیاری از فعالیتها به صورت شبکهای مورد توجه قرار گیرند. شرکتها به منظور رقابت در بازارهای جدید جهانی به تخصیص منابع و داراییهای خود برای ثبت حقامتیازهای علمی، تجاریسازی و بازاریابی تحقیق و توسعه بپردازند. همچنین موسسات با اخذ تدابیری مانند سرمایهگذاری مستقیم خارجی، خرید و یا معاوضه فروش پتنت و غیره تلاش کنند تا به نوآوریهای تکنولوژیکی بیشتری دست یافته و یا از طریق سرمایهگذاری مشترک با موسسات نوپا امکان کاهش ریسک این گونه سرمایه‌گذاری‌های مخاطره‌آمیز را فراهم آورند.
به طور کلی با افزایش رقابت بین دولت‌ها و صنایع موفق در جهان در خصوص چگونگی افزایش تولید و دستیابی هر چه زیادتر به سهم بازار از یک سو و متبلور ساختن هر چه بیشتر ایده‏‏های نوین با قابلیت‏های دستیابی گوناگون مادی و معنوی از سوی دیگر مشاهده می‌شود که در حال حاضر تدوین استراتژی‏های مناسب توسعه علم و فناوری و گسترش بسترها و زیرساخت‏های مختلف فرهنگی و قانونی با یک رویکرد سیستمی از اهمیت بسزایی برخوردار میباشد. با عنایت به مراتب فوق و با توجه به اینکه مهمترین عامل برای تبدیل دانش به ثروت در حال حاضر وجود سرمایه‌های مغزی و منابع انسانی خلاق و نوآور شناخته شده است، بنابراین لازم است قوانین متعددی برای رعایت حقوق مالکیت معنوی جهت مدیریت کارآمد و سیستماتیک تحقیق و توسعه و پیدایش بازارهای جدید فناوری در جهان شکل گیرد. مساله مالکیت معنوی و نحوه حفاظت از حقوق ناشی از آن، به عنوان یکی از اساسی ترین چالش ها در سیاستگذاری های کلان اقتصادی از یک سو، و مدیریت بنگاه های اقتصادی از سوی دیگر تبدیل شده است. این مساله خصوصا در تحقیق و توسعه که با تولید دانش و نوآری به صورت مستمر سر و کار دارد، به ویژه در شرایط کارهای مشارکتی و شبکه ای که نوید ارزش افزایی زیادی را می دهند، یکی از دغدغه های اساسی به حساب می آید.
متاسفانه در ایران در مورد حق مالکیت معنوی همچنان بلاتکلیفی وجود دارد و همواره به سادگی و بدون پرداخت وجهی از اطلاعات دیگران استفاده نمی­ شود و اصلاً حقوق پدید آورنده آن دانش، اثر، تکنولوژی و … رعایت نم یشود. این امر به شدت انگیزه‌ها را ضعیف و تحقی و توسعه را با چالش جدی مواجه می­ کند.
فصل پنجم
نتیجه ­گیری و پیشنهاد
۵-۱- پیشنهادهای کاربردی تحقیق
در این بخش پیشنهادهای کاربردی تحقیق که با بهره گرفتن از جمع بندی نظر خبرگان و مصاحبه های انجام شده حاصل گردیده است، ارائه می گردد.
۵-۱-۱- راهکارهای مواجهه با ریسک اول؛ به علت عدم رعایت ملاحظات امنیتی در انتخاب پیمانکاران، ممکن است نشت اطلاعات رخ دهد و بخشی از مدارک محرمانه پروژه به سرقت رفته و به رقبا فروخته شود.

متأسفانه نهادهای نظارتی به روش های سنتی وظایف خود را انجام می دهند و به موضوع نگاه می کنند و خود را به روش های مدرن نظارتی تجهیز نکرده و از توانایی لازم برای پایش و کنترل در یک جامعه اطلاعاتی برخوردار نیستند. بنابراین به یک تغییر دیدگاه اساسی در نهادهای نظارتی نیاز می باشد، که جز با فرهنگ سازی میسر نخواهد شد.
نهادهای نظارتی چون به نقاط بحرانی و حساس موضوع برون­سپاری آشنایی ندارند محدوده کنترل خود را وسیع می کنند، لذا به منظور بهبود و افزایش اثربخشی در عملکرد نهادهای نظارتی باید تمرکز خود را بر روی نقاط حساس قرار دهند، چرا که همه موارد به یک اندازه نیازمند مراقبت حفاظتی نیستند.
حوزه های کاری و فعالیت­های تحقیقاتی نامزد برون سپاری باید دسته بندی و سطح بندی شوند و در هر یک از سطوح، تعیین اولویت گردند تا به این ترتیب تحلیل و تصمیم گیری برای تیم برون سپاری تسهیل شود. سپس پروژه های منتج شده از این حوزه ها که بعضا برای کاهش سطح دسترسی به پروژه های کوچکتر شکسته شده اند از نظر سطح دسترسی مورد بررسی قرارگرفته و طبقه بندی آن مشخص شود. بهتر است تعیین طبقه بندی هر پروژه به عهده تیم مدیریت برون­سپاری باشد تا با بهره گرفتن از آیین‌نامه‌ های حفاظت اطلاعات در مورد طبقه بندی پروژه اقدامات لازم را به عمل آورد.
یکی از خطوط قرمزی که بعضا با سهل انگاری منجر به نشت اطلاعات می شود، تجمیع اطلاعات نزد تأمین کنندگانی است که چندین پروژه را در سازمان اجرا می­ کنند. باید توجه شود که خطر هک شدن و سرقت اطلاعات در صورت تجمیع اطلاعات تأمین کنندگان، یک تهدید است لذا ایجاد تمهیدات امنیتی برای جلوگیری از تجمیع اطلاعات ضروری است.
رتبه‌بندی امنیتی پیمانکاران یک اصل انکارناپذیر می باشد. این رتبه بندی علاوه بر رتبه‌بندی و گریدبندی توانمندی و حوزه کاری خواهد بود، به همین خاطر حضور نمایندگان حفاظت و بازرسی جهت ارزیابی پیمانکار ضروری می باشد.
یکی از کارهایی که نهادهای نظارتی و اطلاعاتی ما باید انجام دهند شناسایی واحدهای تحقیقاتی و تولیدی مورد وثوق و اطمینان در پهنه کشور با بهره گرفتن از کانالهای اطلاعاتی خاص خود (وزارت اطلاعات) می باشد. متأسفانه به دلایل زیادی از جمله بروکراسی و یا بعضاً روابط کاری خاص بین آنها این موضوع تا کنون اتفاق نیافتاده است.
پیمانکاران می بایست متعهد به منع افشای اطلاعات موضوع قرارداد، فعالیت­ها و پروژه و همچنین عدم ارائه و انتشار آنها در سوابق فعالیت­های خود گردد.
در قرارداد باید عنوان شود که پیمانکار به هیچ عنوان حق واگذاری هیچ یک از مراحل انجام پروژه و اطلاعات آن را به اشخاص ثالث و شرکت­های دیگر ندارد.
متناسب با شرایط موضوع تامین و در جای خود راهبردهایی مانند تعدد تامین کنندگان، تقسیم تامین، داشتن منبع جایگزین و گسترده کردن تامین نیز می توانند به خوبی مورد استفاده قرار گیرند.
باید توجه داشت که اگر اطلاعات اصلاً درز نکند حساسیتها بیشتر می شود. بعضی جاها لازم است تا مقداری نشر اطلاعات وجود داشته باشد البته نه اطلاعاتی که رقبا به آنها نیاز دارند. در مجموع باید سازو کارهایی طراحی شود که نه کار دچار وقفه گردد و نه امنیت به مخاطره افتد چراکه سازمان همواره با شرکت هایی روبرو می­باشد که به صورت بالقوه می توانند به رقبای قدرتمندی تبدیل گردند.
۵-۱-۲- راهکارهای مواجهه با ریسک دوم؛ تحریم‌ها و فشارهای خارجی ممکن است موجب قطع همکاری شرکت‌های بین‌المللی در تأمین تجهیزات مورد نیاز پروژه و حتی خدمات مشاوره­ای گردد.
شرایط خاص کشور چه به لحاظ سیاسی (تهدیدها، تحریم ها و …) و چه به لحاظ اقتصادی (متأسفانه اقتصاد کشور از وضعیت سامان یافته ای برخوردار نبوده و هماهنگی در بین ساز و کار و نظام­های آن وجود ندارد) ایجاب می کند تا در موضوع برون سپاری، برخی سوپاپ های اطمینان تعبیه و لحاظ شوند. لذا موارد زیر پیشنهاد می­گردد.

باید در مورد تامین تحقیقات و تجهیزات مورد نیاز آن در شرایط تحریم (به ویژه نیازمندی‌های کلیدی) سناریوهای متنوع و مناسب را طراحی کرد.
تصمیم گیری اشتباه می تواند در زمان بحران فاجعه آمیز باشد، لذا باید عدم تعهد تأمین کننده در زمان بحران و مشکلات دیگر را به نحو مطلوب پیش ­بینی و با انعقاد قراردادهای محکم مدیریت نمود و با بهره گرفتن از ابزارها و روش های جایگزین به سرانجام مقصود رسانید.
در هنگام انتخاب تامین کنندگان باید توجه داشت که تامین کننده به این موضوع که “همکاری با سازمان های ایرانی نیازمند شجاعت و ریسک پذیری بالا می باشد” واقف بوده و آمادگی خود را جهت ادامه همکاری در زمان های بحرانی از جمله تحریم یا جنگ اعلام نموده باشد.
۵-۱-۳- راهکارهای مواجهه با ریسک سوم؛ به دلیل سیاستگذای های جدید، ممکن است الزامات وارده از سوی مدیریت کلان در راستای اتمام پروژه زودتر از موعد مقرر در دستور کار قرار گیرد.
میزان موفقیت یک مدیر، در توانایی او در مدیریت و مواجهه با ریسک ها می باشد، لذا باید مدیران جسور و باشهامت باشند و تمامی تلاش خود را مصروف دارند تا جایی که می توانند از منافع ملی پاسداری نمایند.

با توجه به اینکه مدیران تحقیق و توسعه در کشور محدود می­باشند و بسیاری از مدیران با ماهیت تحقیق و توسعه بیگانه بوده و یا آشنایی اندکی دارند، باید سازمان های بالاسری را با ماهیت چنین پروژه هایی آشنا نمود.
مدیران تحقیق و توسعه می­بایست با انعکاس واقعیت های پروژه در جلسات مستقیم با مدیران ارشد و تصویر سازی ریسک­های پیش رو برای آنها سعی نمایند سازمان­های بالاسری را از پافشاری بر اولتیماتوم های زمانی منصرف کنند.
باید زمان بندی های ارائه شده به سازمان های بالاسری با احتیاط کامل ارائه گردد، چه بسا مدیران تحقیق و توسعه ای که به واسطه آزادسازی اعتبارات مربوطه، زمان بندی هایی را که فاقد جنبه عملیاتی می­باشند ارائه داده و پروژه را دچار تنگناهای این­چنین می کند.
با توجه به اینکه احتمال مجاب نمودن مدیریت کلان از تصمیمات اتخاذ شده بسیار پایین می باشد، مدیر پروژه نباید همه چیز را فدای هدف نماید. یک مدیر تحقیق و توسعه در قبال پروژه دارای مسئولیت اخلاقی است، لذا نباید به منظور اتمام پروژه در موعد اعلام شده اجازه دهد فازهای بعدی بدون تائید و تحویل گیری فاز قبلی اجرا گردد، چرا که در صورت وجود کوچکترین خطای نادیده انگاشته شده در فازهای قبلی، تاثیر آن به شدت در فازهای بعدی و حتی پایانی نمایان شده و در صورت کلیدی بودن این خطا منجر به شکست پروژه و از بین رفتن منابع گسترده بکار گرفته شده در طول پروژه می شود.
۵-۱-۴- راهکارهای مواجهه با ریسک چهارم؛ با توجه به الزامات قانونی در برگزاری مناقصه، امکان دارد پیمانکاران درجه ۲ و حتی ضعیف‌تر برنده مناقصه شوند.
به منظور جلوگیری از انتخاب شدن پیمانکاران ضعیف و درجه ۲ موارد زیر به عنوان راهکار ارائه می گردد:

حتی الامکان باید تمامی پتانسیل­های تحقیقاتی کشور شناسایی و بانک­ اطلاعاتی تامین کنندگان تحقیقات به صورت متمرکز تهیه و در اختیار همه واحدهای برون سپار سازمان قرار گیرد. این بانک اطلاعاتی باید به صورت دوره ای به روزرسانی شود.

- اعتبار
- کمک یا حمایت
نمودار(۱-۱): مدل تحلیلی تحقیق
۱-۷سؤالات تحقیق:
۱-۷-۱ سؤال اصلی
مدیریت دانش چه تأثیری بر عملکرد کارکنان مرکز آموزش علمی– کاربردی شهرستان میاندوآب دارد؟
۱-۷-۲ سؤال‌های فرعی

1. 1. بعد اجتماعی­سازی دانش سازمانی مدیریت دانش بر عملکرد کارکنان مرکز آموزش علمی–کاربردی شهرستان میاندوآب چه تأثیری دارد؟

1. 1. بعد بیرونی­سازی مدیریت دانش بر عملکرد کارکنان مرکز آموزش علمی–کاربردی شهرستان میاندوآب چه تأثیری دارد؟

1. 1. بعد ترکیب مدیریت دانش بر عملکردکارکنان مرکز آموزش علمی– کاربردی شهرستان میاندوآب چه تأثیری دارد؟

1. 1. بعد درونی­سازی مدیریت دانش بر عملکرد کارکنان مرکز آموزش علمی– کاربردی شهرستان میاندوآب چه تأثیری دارد؟

۱-۸فرضیه‌هایتحقیق
۱-۸-۱ فرضیه اصلی
مدیریت دانش برعملکردکارکنان مرکز آموزش علمی - کاربردی شهرستان میاندوآب مؤثر می­باشد.
۱-۸-۲ فرضیه‌های فرعی

1. 1. بعد اجتماعی­سازی مدیریت دانش بر عملکردکارکنان مرکز آموزش علمی– کاربردی شهرستان میاندوآب مؤثر می­باشد.

1. 1. بعد بیرونی­سازی مدیریت دانش بر عملکرد کارکنان مرکز آموزش علمی– کاربردی شهرستان میاندوآب مؤثر می­باشد.

1. 1. بعد ترکیب مدیریت دانش بر عملکردکارکنان مرکز آموزش علمی– کاربردی شهرستان میاندوآب مؤثر می­باشد.

1. 1. بعد درونی­سازی مدیریت دانش بر عملکردکارکنان مرکز آموزش علمی– کاربردی شهرستان میاندوآب مؤثر می­باشد.

۱-۹ قلمرو تحقیق
۱-۹-۱ قلمرو مکانی تحقیق
این تحقیق در مرکز آموزش علمی-کاربردی شهرستان میاندوآباز توابع استان آذربایجان غربی انجام گرفته است
۱-۹-۲ قلمرو زمانی تحقیق
این تحقیق در محدوده زمانی تیرماه سال ۱۳۹۱ تا اسفند ماه سال ۱۳۹۱ طراحی و به اجرا در آمده است، گردآوری اطلاعات تحقیق شامل سال ۱۳۹۱ می‌باشد.
۱-۹-۳ قلمرو موضوعی تحقیق
با توجه به اینکه مدیریت دانش ازمباحث نسبتا"جدید وعملکردکارکنان ازمباحث اولیه واساسی مدیریت منابع انسانی می­باشند. این تحقیق جهت بررسی تأثیرمدیریت دانش بر عملکرد کارکنان (مطالعه موردی: مرکزآموزش علمی– کاربردی شهرستان میاندوآب) صورت گرفته است.
۱-۱۰ تعریف مفهومی متغیرها
۱-۱۰-۱دانش
مخلوط سیالی از تجربیات، ارزش‌ها و اطلاعات جدید است. دانش، در ذهن دانشور به وجود آمده و بکار می‌رود. به اطلاعات بافتمند، مرتبط و کاربردی اطلاق می‌شود (۲۰۰۵،Turban et al).
۱-۱۰-۲ تعریف مدیریت دانش
واژه مدیریت دانش تعاریف مختلفی دارد که برخی ازآن‌ها عبارتنداز: (عسگری، ۱۳۷۰ )
موقعیتی است که به اطلاعات داخل سازمان ارزش می‌بخشند.
مسیری است که درآن دانش خلق وکسب شده وبرای نیل به اهداف استفاده می‌شود.

فرایند نظام­مند نمودن، انتخاب، سازماندهی وارائه دادن، اطلاعات و دانش به گونه‌ای است که درکفردرا درزمینه خاص ومورد نظربهبود دهد.
روند آگاهانه ایجاد، اعتباربخشی، ارائه و توزیع دانش و کاربرد آن است
۱-۱۰-۳مراحل تبدیل دانش از نظر نوناکا و تاکوچی
اجتماعی­سازی (از ضمنی به ضمنی) : در این فرایند دانش پنهان انتقال می‌یابد و مجدداً به دانش پنهان تبدیل می‌گردد. در استراتژی اجتماعی­سازی، افراد تجارب و مدل‌های ذهنی خود را جهت بهبود دانش، با دیگران به اشتراک می‌گذارند. این فرایند شامل دست‌یابی افراد به درک متقابل از طریق  تعاملات اجتماعی چهره به چهره، تسهیم دیدگاه‌ها، هم­اندیشی، تعاملات حمایت­گری و غیره می‌باشد.
بیرونی­سازی (از ضمنی به صریح) : در این فرایند، دانش پنهان از طریق فرایند بیرونی­سازی به دانش آشکار تبدیل می‌گردد. این فرایند به افراد اجازه می‌دهد که به صورت انفرادی مفاهیم دانش ضمنی را تدوین نموده و با دیگران به اشتراک بگذارند و دانش جدید به وجود آورند. به عبارت دیگر، دانش شخصی یا ضمنی، به صورت استعاره‌ها، تشبیه‌ها، فرضیات و مدل‌ها به دانش صریح تبدیل می‌شود. شخص، زمانی که از تبادلات و توجهات جمعی جهت این فرایند طراحی استفاده می‌کند، اغلب به بیرونی کردن اقدام می‌کند. در این استراتژی اصول مدیریت محتوا به منظور آرشیو کردن، به روز آوری و بازیابی دانش آشکار شده مورد نیاز خواهند بود.
ترکیب سازی (از صریح به صریح) : در بعد ترکیب سازی دانش تجزیه شده موجود، به اشتراک گذاشته شده و ترکیب و تفسیر می‌گردد. در این حالت دانش صریح به دانش صریح پیچیده‌تری تبدیل می‌شود، به عبارت دیگر، عقاید در این مرحله با یک سیستم دانش (مانند پایگاه داده) ترکیب می‌شوند. افراد به تبادل دانش می‌پردازند و این دانش از طریق مستندات، جلسات، مکالمات تلفنی و تبادل اطلاعات از طریق فناوری‌ها و ابزارهایی مانند شبکه‌های کامپیوتری ترکیب می‌شوند. دانش جدید نیز می‌تواند از طریق ساختاردهی مجدد اطلاعات کنونی به وسیله ذخیره سازی، افزودن، ترکیب و طبقه ­بندی دانش صریح ایجاد می‌شود. ترکیب، نوعی از ایجاد دانش است که در مقوله آموزش و تحصیلات گنجانده می‌شود.
درونی­سازی (از صریح به ضمنی) : درونی­سازی شیوه‌ای است که دانش آشکار از طریق تفسیر دانش، درونی می‌شود و به دانش ضمنی تبدیل می‌گردد. این امر می‌تواند از طریق یادگیری حین عمل صورت بگیرد و دانش مستندسازی شده، نقش حیاتی را در این فرایند بازی می‌کند (رادینگ، ۱۳۸۳، ۵۰-۴۹).
۱-۱۰-۴عملکرد کارکنان
عملکرد کارکنان معمولاً با دو معیار کارایی و اثربخشی سنجیده می‌شود. کارایی به معنی درست انجام دادن کارها از راه صرفه جویی در منابع و تجهیزات و به دست آوردن بیشترین ستاده از کمترین داده‌هاست؛ و اثربخشی یعنی انجام دادن کارهای درست و رسیدن به هدف (رابینز، ۱۳۸۳). عملکرد، نحوه‌ی انجام وظایف و مسئولیت‌های محوله است، به عبارتی همان رفتارها در ارتباط با شغل که افراد از خودشان نشان می‌دهندمی‌باشد (گریفین، ۱۳۷۷).
اتکینسون (۱۹۵۸) عملکرد را تابعی از توان و تمایل می‌داند. پورتر و لولر (۱۹۶۸) عامل ادراک نقش را به عوامل فوق اضافه می‌کنند:
(ادراک نقش، تمایل و توان) F= عملکرد
لورنس و لورش (۱۹۷۲) علاوه بر ویژگی‌های فردی نظیر توان و تمایل، عوامل سازمانی و محیطی را نیز مطرح می‌کنند و معتقدند هدایت و پشتیبانی سازمانی و انطباق کار با نیازهای محیطی بر عملکرد مؤثر است:

** همبستگی در سطح معنا داری ۰٫۰۱
* همبستگی در سطح معناداری ۰٫۰۵
الف) فرضیه اصلی : مطابق جدول ۴-۸ ضریب همبستگی بین رضایت شغلی و تعهد سازمانی ۳۳۳/۰= R است. با توجه به این که ۰۰۰/۰= sig است ، پس فرض استقلال(H₀ : R=0) رد و فرضبه اصلی تحقیق در هر سطحی از α تأیید می شود. بنابراین می توان ادعا کرد که بین رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارشناسان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

ب) فرضیه فرعی اول : مطابق جدول ۴-۸ ضریب همبستگی بین رضایت از حقوق و تعهد سازمانی ۳۶۰/۰= R است. با توجه به این که ۰۰۰/۰= sig است ، پس فرض استقلال(H₀ : R=0) رد و فرضبه فرعی اول ، در هر سطحی از α تأیید می شود. بنابراین می توان ادعا کرد که بین رضایت از حقوق و تعهد سازمانی کارشناسان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
ج) فرضیه فرعی دوم : مطابق جدول ۴-۸ ضریب همبستگی بین رضایت از ارتقاء و تعهد سازمانی ۴۱۵/۰= R است. با توجه به این که ۰۰۰/۰= sig است ، پس فرض استقلال(H₀ : R=0) رد و فرضبه فرعی دوم ، در هر سطحی از α تأیید می شود. بنابراین می توان ادعا کرد که بین رضایت از ارتقاء و تعهد سازمانی کارشناسان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
د) فرضیه فرعی سوم : مطابق جدول ۴-۸ ضریب همبستگی بین رضایت از سرپرست و تعهد سازمانی ۲۱۸/۰= R است. با توجه به این که ۰۱۱/۰= sig است ، در سطح معنی داری ۰۵/۰=α ،به این دلیل که sig<α است ، فرض استقلال(H₀ : R=0) رد و فرضبه فرعی سوم ، در سطح اطمینان ۹۵% تأیید می شود. بنابراین می توان ادعا کرد که بین رضایت از سرپرست و تعهد سازمانی کارشناسان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
ه) فرضیه فرعی چهارم : مطابق جدول ۴-۸ ضریب همبستگی بین رضایت از مزایا و تعهد سازمانی ۲۲۶/۰= R است. با توجه به این که ۰۰۰/۰= sig است ، پس فرض استقلال(H₀ : R=0) رد و فرضبه فرعی چهارم ، در هر سطحی از α تأیید می شود. بنابراین می توان ادعا کرد که بین رضایت از مزایا و تعهد سازمانی کارشناسان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
و) فرضیه فرعی پنجم : مطابق جدول ۴-۸ ضریب همبستگی بین رضایت از پاداش و تعهد سازمانی ۲۲۹/۰= R است. با توجه به این که ۰۰۰/۰= sig است ، پس فرض استقلال(H₀ : R=0) رد و فرضبه فرعی پنجم ، در هر سطحی از α تأیید می شود . بنابراین می توان ادعا کرد که بین رضایت از پاداش و تعهد سازمانی کارشناسان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
ز) فرضیه فرعی ششم : مطابق جدول ۴-۸ ضریب همبستگی بین رضایت از ضوابط و شرایط کار و تعهد سازمانی ۰۳۲/۰= R است. اما با توجه به این که ۷۱۳/۰= sig است ، به این دلیل که sig>α است ، فرض استقلال(H₀ : R=0) تأیید و فرضبه فرعی ششم رد می شود. بنابراین می توان ادعا کرد که بین رضایت از ضوابط و شرایط کار و تعهد سازمانی کارشناسان رابطه مثبت و معناداری وجود ندارد.
ح) فرضیه فرعی هفتم : مطابق جدول ۴-۸ ضریب همبستگی بین رضایت از همکاران و تعهد سازمانی ۱۳۹/۰= R است. اما با توجه به این که ۱۰۹/۰= sig است ، به این دلیل که sig>α است ، فرض استقلال (H₀ : R=0) تأیید و فرضبه فرعی هفتم رد می شود. بنابراین می توان ادعا کرد که بین رضایت از همکاران و تعهد سازمانی کارشناسان رابطه مثبت و معناداری وجود ندارد.
ط) فرضیه فرعی هشتم : مطابق جدول ۴-۸ ضریب همبستگی بین رضایت از ماهیت کار و تعهد سازمانی ۳۰۵/۰= R است. با توجه به این که ۰۰۰/۰= sig است ، پس فرض استقلال(H₀ : R=0) رد و فرضبه فرعی هشتم ، در هر سطحی از α تأیید می شود . بنابراین می توان ادعا کرد که بین رضایت از ماهیت کار و تعهد سازمانی کارشناسان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
ی) فرضیه فرعی نهم : مطابق جدول ۴-۸ ضریب همبستگی بین رضایت از ارتباطات و تعهد سازمانی ۳۵۹/۰= R است. با توجه به این که ۰۰۰/۰= sig است ، پس فرض استقلال(H₀ : R=0) رد و فرضبه فرعی نهم ، در هر سطحی از α

ب) سبک ارتباطات: که ناظر بر نوع رفتار افراد با یکدیگر است و به دو دسته ی رسمی و غیر رسمی تقسم می شوند (میلر، ۱۳۸۶، ۲۹).
ج) محتوای ارتباطات: محتوای پیام ها و ارتباطات به سه دسته ی وظیفه ای، اجتماعی و ابتکاری تقسیم می شوند (میلر، ۱۳۸۶، ۲۷).
د) مسیر ارتباطات: که شامل ارتباطات عمودی، افقی و مورب میان افراد سازمان بوده و ناظر بر مسیرهای ارتباطی است (میلر، ۱۳۸۶، ۲۸).
ه) کانال ارتباطات:
انسان ها به واسطه ی مجاری ارتباطی، می توانند میان خود ارتباط برقرار نمایند . مجاری ارتباطی بین افراد در سازمان به سه بخش عمده ی چهره به چهره،‌کتبی و الکترونیکی طبقه بندی شده اند (قلیچ لی و ایمانی پور، ۱۳۸۶، ۱۲۶).
همیلتون و پارکر کانال را ابزاری می دانند که پیام توسط آن منتقل می شود. گفتگوهای رو در رو، مجلات، روزنامه ها، رادیو، تلفن، تلویزیون و پست الکترونیک از جمله مثال هایی است که می توان از آنها به عنوان کانال یاد کرد(هامیلتون، ۱۳۸۶، ۱۶).
و) رفتار شهروندی سازمانی:
- ارگان اظهار می کند که: رفتار شهروندی سازمانی، رفتاری فردی و داوطلبانه است که مستقیماً به وسیله سیستم های رسمی پاداش در سازمان طراحی نشده است، اما با این وجود باعث ارتقای اثربخشی و کارایی عملکرد سازمان می شود(کوهن و کول، ۲۰۰۴، به نقل از اسلامی و سیار، ۱۳۸۷).
- بنا بر آنچه اپل بام و همکاران(۲۰۰۴) در پژوهش های خود مطرح ساختند؛ رفتار شهروندی سازمانی مجموعه ای از رفتارهای داوطلبانه و اختیاری است، که بخشی از وظایف رسمی فرد نبوده، اما با این وجود توسط وی انجام شده و باعث بهبود مؤثر وظایف و نقش های سازمان می شود(اسلامی و سیار، ۱۳۸۷).
- بنابراین به طور کلی می توان چنین عنوان نمود که؛ رفتارهای شهروندی سازمانی، رفتارهای فراتر از شرح شغل افراد می باشند و به صورت داوطلبانه و اختیاری توسط افراد جهت بهبود فعالیت ها و کسب اهداف سازمانی انجام می شوند.

ز) نوع دوستی:
نوع دوستی عبارتست از کمک رساندن به همکاران در عملکرد مربوط به وظایفشان(Castro & et al, 2000, 30).
ح) وجدان کاری:
وجدان کاری رفتاری است که فراتر از الزامات تعیین شده بوسیله سازمان در محیط کار می باشد(همانند کار در بعد از ساعات اداری برای سود رساندن به سازمان)(هویدا و نادری، ۱۳۸۸، ۱۰).
ارگان معتقد است افرادی که دارای رفتار شهروندی مترقی هستند در بدترین شرایط وحتی در حالت بیماری و ناتوانی هم به کار ادامه می دهند، که این نشان دهنده وجدان کاری بالای آنهاست.
ط)جوانمردی:
تأکید بر جنبه های مثبت سازمان به جای جنبه های منفی آن را جوانمردی در سازمان گویند که عبارت
است از تمایل به شکیبایی در مقابل مزاحمت های اجتناب ناپذیر و اجحافهای کاری بدون اینکه گله وشکایتی صورت گیرد(Markoczy & Xin, 2004, 3 ).
ی) نزاکت:
نزاکت درباره اندیشیدن به این است که چطور اقدامات فرد بر دیگران تاثیر می گذارد(Ibid ).
ک) آداب اجتماعی:
آداب اجتماعی به عنـوان رفتـاری است که توجه به مشارکت در زندگی اجتماعی سازمانی را نشان می دهد.
۱-۱۰٫ تعاریف عملیاتی متغیرهای تحقیق
الف) ارتباطات سازمانی:
منظور از ارتباطات سازمانی در این تحقیق نمره ای است که پاسخگویان از مجموع ۲۷ سؤال آزمون سنجش ارتباطات سازمانی کسب می کنند.
ب) سبک ارتباطات:
در تحقیق حاضر منظور از سبک ارتباطات نمره ای است که پاسخگویان از مجموع سؤالات ۲۰ الی ۲۷ پرسشنامه ارتباطات سازمانی کسب می کنند.
ج) محتوای ارتباطات:
در تحقیق حاضر منظور از محتوای ارتباطات نمره ای است که پاسخگویان از مجموع سؤالات ۱۳ الی ۱۹ پرسشنامه ارتباطات سازمانی کسب می کنند.
د) مسیر ارتباطات:
در تحقیق حاضر منظور از مسیر ارتباطات نمره ای است که پاسخگویان از مجموع سؤالات ۹ الی ۱۲
پرسشنامه ارتباطات سازمانی کسب می کنند.
ه) کانال ارتباطات:
در تحقیق حاضر منظور از کانال ارتباطات نمره ای است که پاسخگویان از مجموع سؤالات ۱ الی ۸ پرسشنامه ارتباطات سازمانی کسب می کنند.
و) رفتار شهروندی سازمانی:
منظور از رفتار شهروندی سازمانی در این مطالعه نمره ای است که پاسخگویان از مجموع ۲۱ سؤال آزمون سنجش رفتار شهروندی سازمانی بر اساس مدل پدساکف کسب می کنند.
ز) نوع دوستی:
جهت سنجش بُعد نوع دوستی از سؤالات ۱، ۲، ۳ و ۴ پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی پدساکف استفاده می شود.
ح) وجدان کاری:
در تحقیق حاضر منظور از وجدان کاری نمره ای است که پاسخگویان از مجموع سؤالات ۵، ۶، ۷، و ۸ پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی پدساکف کسب می کنند.
ط) جوانمردی:
در تحقیق حاضر منظور از جوانمردی نمره ای است که پاسخگویان از مجموع سؤالات ۹، ۱۰، ۱۱، و ۱۲ پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی پدساکف کسب می کنند.
ی) نزاکت:
در تحقیق حاضر منظور از نزاکت(ادب و مهربانی) نمره ای است که پاسخگویان از مجموع سؤالات ۱۳، ۱۴، ۱۵، ۱۶ و ۱۷ پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی پدساکف کسب می کنند.
ک)آداب اجتماعی: