وبلاگ

(۲-۲)

که در آن بهره­وری کلی عوامل تولید، ارزش افزوده واقعی (به قیمت ثابت)، ارزش موجودی سرمایه به قیمت ثابت، تعداد نیروی کار یا نفر ساعت، سهم عامل سرمایه در ارزش افزوده و سهم عامل کار در ارزش افزوده است. در الگوی کندریک از فروض همگنی تابع تولید و قضیه اولر استفاده شده است. اگر فرض همگنی خطی یا بازدهی ثابت نسبت به مقیاس به کار گرفته شود خواهد بود و تنها نیاز به برآورد پارامتر خواهد بود.
دومین روش مستقیم محاسبه بهره­وری کل عوامل، استفاده از شاخص دیویژیا^[۷] برای جمعی­سازی نهاده­هاست. در این روش شاخص بهره­وری کل عوامل به صورت زیر تعریف می­ شود:

(۲-۳)

اگر فرض همگنی خطی یا بازدهی ثابت نسبت به مقیاس به کار گرفته شود پس خواهد شد. در شرایط رقابت کامل که به هر عامل به اندازه بهره­وری نهایی آن پرداخت می­ شود، و بیانگر کشش­های تولیدی نسبت به سرمایه و کار نیز هستند. بنابراین در شرایطی که اطلاعات آماری در خصوص سهم­های عوامل از تولید وجود ندارد می­توان از کشش­های تولیدی کار و سرمایه در برآورد بهره­وری کل عوامل استفاده نمود (دانشمند، ۱۳۹۰).

روش­های غیرمستقیم محاسبه شاخصTFP
اولین روش که به مانده سولو معروف شده است در حقیقت چیزی جز تفاضل میانگین موزون رشد عوامل از رشد تولید نیست. این موضوع به زبان ریاضی به صورت زیر قابل بیان است:

(۲-۴)

به عبارت دیگر، آن بخش از رشد تولید که توسط رشد کمی نیروی کار و سرمایه قابل توضیح دادن نیست به رشد بهره­وری کل عوامل منتسب می­ شود. یکی از اشکالات این روش مربوط به در نظر گرفتن یک مقدار ثابت و معین برای سهم کار و سرمایه است، در حالیکه سهم­های عامل از سالی به سال دیگر و از فعالیتی به فعالیت دیگر در حال تغییر و تحول است. شایان ذکر است، نتایج تخمین TFP از این روش با روش استفاده از شاخص دیویژیا یکسان است، زیرا اگر از رابطه (۲-۳) لگاریتم طبیعی گرفته، سپس از آن بر حسب زمان مشتق کلی بگیریم، رابطه (۲-۴) به دست می ­آید.
برای محاسبه شاخص بهره­وری کل عوامل از روش مانده سولو، ابتدا فرم تابعی معینی برای تابع تولید در نظر می­گیریم و سپس آن را به روش اقتصادسنجی برآورد می­کنیم و در نهایت براساس تابع برآورد شده می­توان کشش­های تولیدی کار و سرمایه را برآورد نمود (یعنی پارامترهای و ). پس از به دست آوردن تخمین­های کشش­های تولیدی کار و سرمایه می­توان با بهره گرفتن از رابطه (۲-۴) نرخ رشد سالانه بهره­وری کل عوامل را به دست آورد. با فرض اینکه شاخص بهره­وری کل عوامل در سال پایه برابر ۱۰۰ باشد می­توان با اضافه کردن نرخ­های رشد سالانه بهره­وری کل عوامل، مقدار مطلق شاخص TFP را به دست آورد.
دومین روش غیر مستقیم در محاسبه TFP معروف به روش سولو^[۸] است. در روش سولو تابع تولید به صورت زیر تعریف می­ شود که مبتنی بر فرض پیشرفت فناوری بی­طرف یا خنثی از نوع هیکس است:

(۲-۵)

که در آن برآوردی از بهره­وری کل عوامل تولید است. در این روش یک فرم تابعی معین برای تابع تولید در نظر گرفته می­ شود و سپس پارامترهای آن با بهره گرفتن از تکنیک­های اقتصادسنجی برآورد می­ شود. سولو توابعی به فرم کاب-داگلاس را برای محاسبه بهره­وری کل عوامل تولید توصیه می­نماید.
شایان ذکر است، در مواردی که اطلاعات مربوط به سهم عامل کار از تولید در دسترس باشد، بدون برآورد تابع تولید می­توان شاخص بهره­وری کل عوامل را محاسبه نمود. با فرض اینکه تابع تولید از نوع کاب-داگلاس و بازدهی ثابت نسبت به مقیاس وجود دارد می­توان بهره­وری کل عوامل را از رابطه زیر برآورد نمود:

(۲-۶)

۱­۱۱) انواع نانولوله های کربنی
نانولوله­های کربنی به دو دسته کلی نانولوله­های کربنی تک­ دیواره^[۱۳] و نانولوله های کربنی چند­ دیواره^[۱۴] تقسیم می شوند. چنانچه نانولوله کربنی فقط شامل یک لوله از گرافیت باشد، نانولوله تک دیواره و اگر شامل تعدادی از لوله­های متحد المرکز باشد نانولوله چند دیواره نامیده می­ شود. یک نانو لوله تک جداره از دو قسمت بدنه و در پوش با خواص فیزیکی و شیمیایی متفاوت تشکیل شده است. ساختار در پوش، مشابه یک فولرن کوچک و مرکب از حلقه های ۵ و ۶ ضلعی اتم کربن است که در کنار هم قرار گرفته اند و ساختاری گنبدی شکل را به عنوان در پوش ایجاد کرده اند. C₆₀ همانند قسمت دیگر، بدنه استوانه ای شکل آن است که از یک صفحه گرافیتی تشکیل شده است. نانولوله تک جداره به دلیل خواص الکتریکی جالبش، نوع بسیار مهمی از نانولوله ها محسوب می شود. نانولوله های کربنی چند جداره از چند استوانه کربنی هم محور تو در تو ایجاد شده است که می توان آن را به صورت دسته ای از نانولوله های هم مرکز با قطرهای متفاوت در نظر گرفت. طول و قطر این ساختار ها در مقایسه با نانو لوله های تک جداره بسیار متفاوت بوده و دارای خواص متفاوتی نیز می باشند.
شکل۱-۶- نمایی از نانولوله چند لایه
نانولوله های تک­جداره نیز بر حسب آرایش اتم‌های کربنی مقطع لوله به سه دسته مهم صندلی^[۱۵] و نامتقارن^[۱۶] که دارای خاصیت فلزی هستند و زیگزاگ^[۱۷] که خاصیت نیمه‌رسانایی دارد، تقسیم می شوند [۶] .
۱­۱۱­۱) نوع صندلی
در صورتی که اتم ابتدایی و اتمی که در وضعیت ۴۵ درجه نسبت به آن قرار دارد، روی هم قرار بگیرند، نانولوله نوع صندلی به دست می آید و در این حالت می توانیم بین این دو اتم یک خط مستقیم رسم کنیم که معادله آن «m=n» است. یعنی شماره ستون و ردیف هر یک از آنها با یکدیگر برابر است. در این حالت با یک بار گردش به دور نانولوله تعدادی صندلی پشت سرهم ایجاد می شود [۶].
۱­۱۱­۲) نوع زیگزاگی
برای ایجاد نوع زیگزاگی نانولوله اتم ها را در راستای افقی (ستون به ستون) شمرده شده را با خم کردن صفحه، به روی اتم ابتدایی انطباق می دهیم. برای اطمینان از درستی کار باید دقت کرد که درانتها، در راستای افقی یک خط شکسته زیگزاگ به دور نانولوله ایجاد شود [۶].

۱­۱۱­۳) نوع نامتقارن
این حالت مشابه روش صندلی می باشد، با این تفاوت که در مختصات اتم انتهایی، «m≠n» خواهد بود [۶].
شکل۱-۷- نمایی از نانولوله های زیگزاگ ، صندلی و نامتقارن
۱­۱۲) خصوصیات فیزیکی و شیمیایی نانولوله ها
نانولوله ها علی رغم برخورداری از قطر بسیار کم، استحکام کششی بالایی دارند. از دیگر خصوصیات آنها وجود پیوندهای واندروالس بین اتم ها و لذا توانایی پایین آن ها برای چسبیدن به یکدیگر در نانولوله فلزی و نیمه هادی، رسانایی در جهت طولی، رسانایی حرارتی و خاصیت نشر میدانی است [۹-۸-۷].
۱­۱۳) فرآیندهای تولید نانولوله
به طور کلی برای تولید هر نانو ذره یکی از دو روش تولید بالا به پایین و یا روش پایین به بالا به کار گرفته می­ شود. در روش بالا به پایین از ساختار­های میکرو و بزرگتر به ابعاد نانو رسیده، اما در روش پایین به بالا از کنار هم قرار گرفتن بلوک­های سازنده نانومواد، ساختار شکل می­گیرد که این روش مبتنی بر کلیات شیمی می­باشند. شش روش کلی و مرسوم برای تولید نانومواد وجود دارد که عبارتند از: قوس الکتریکی، رسوب­دهی فاز بخار شیمیایی، رسوب­گذاری الکتریکی، سنتز از طریق سل- ژل، آسیاب کردن و سایش با حرکت گلوله. در این میان، چهار روش اول جزء روش­های تولید پائین به بالا و دو روش آخر، روش بالا به پائین محسوب می­گردند. از روش­های ذکر شده فوق، فرایند­های قوس الکتریکی، تبخیر لیزری و رسوب­دهی بخارات شیمیایی عمده ترین روش­های تولید نانولوله­ها بوده که دو روش اول بر پایه^ء کربن جامد و روش آخر بر پایه کربن گازی صورت می­گیرد [۱۳].
۱­۱۴) کاربرد نانولوله‌ها
خواص ویژه نانولوله‌های کربنی، آن­ها را به انتخاب ایده آلی برای بسیاری از کاربردها تبدیل کرده است.
امروزه در روند تحقیق درباره نانولوله‌ها توجه و تعمق ویژه‌ای بر روی استفاده از آن­ها در ساخت ابزارها متمرکز شده است. اکثر پژوهشگرانی که در دانشگاه‌ها و آزمایشگاه‌های تحقیقاتی سرتاسر دنیا بر روی نانولوله‌ها کار می‌کنند با خوش‌بینی پیش‌بینی می‌کنند که در آینده‌ای نزدیک نانولوله‌ها کاربردهای صنعتی وسیعی خواهند داشت. در ادامه چند مورد از حوزه‌های مهم کاربرد نانولوله‌ها اشاره می شود.
۱­۱۴­۱) به عنوان تقویت کننده در کامپوزیت ها
نانولوله های کربنی یکی از مستحکم ترین مواد به شمار می روند. این موضوع، کاربرد آن ها را به عنوان ماده پرکننده در تولید نانوکامپوزیت ها به خوبی روشن می سازد. کامپوزیت های از نوع نانولوله ی کربنی دارای نسبت استحکام به وزن بالایی می باشند که مصارف بسیاری در صنعت خواهند داشت. توزیع یکنواخت نانولوله‌ها در زمینه کامپوزیت و بهبود چسبندگی نانولوله‌ با زمینه در فرآوری این نانوکامپوزیت‌ها از موضوعات بسیار مهم است. شیوه توزیع نانولوله‌ها در زمینه پلیمری از پارامترهای مهم در استحکام‌ دهی به کامپوزیت می‌باشد. آنچه از تحقیقات برمی‌آید این است که استفاده از خواص عالی نانولوله‌ها در نانوکامپوزیت‌ها وابسته به استحکام پیوند فصل مشترک نانولوله و زمینه می‌باشد. نکته دیگر آنکه خواص غیر همسانگردی نانولوله‌ ها باعث می‌شود که در کسر حجمی کمی از نانولوله‌ها رفتار جالبی در این نانوکامپوزیت‌ها پیدا شود [۱۴].
شکل۱-۸- نانولوله ها جهت استحکام دهی کامپوزیت
۱­۱۴­۲) حسگرها
حسگر زیستی یک ابزار شناسایی و تجزیه زیستی است که به کمک یک مبدل^[۱۸] وجود یک مولکول را شناسایی می کند. نانوحسگرهای زیستی ، انواعی از نانوحسگرها هستند که برای تشخیص مواد شیمیایی و زیستی استفاده می شوند. استفاده از نانومواد مثل نیمه رساناها، نانوسیم، نانوذرات و غیره برای کاربرد در حسگرهای زیستی به سرعت در حال توسعه است. از جمله این مزایا می توان به کوچک سازی وسیله، افزایش امواج و تشدید امواج مغناطیسی به وسیله ی برچسب های نانوذره^[۱۹] اشاره کرد که سبب افزایش حساسیت می شوند. نانومواد دارای ویژگی های فیزیکی، نوری و الکتروشیمیایی منحصر به فردی هستند که در حس کردن^[۲۰] بسیار مفید می باشند. از جمله نانومواد، ذرات کوانتومی، نانوذرات طلا، نانوذرات مغناطیسی و نانولوله های کربنی را می توان نام برد [۱۶-۱۵].
شکل۱­۹­ زیست حسگرها
۱­۱۴­۳) حافظه‌های نانولوله‌ای
به دلیل کوچکی بسیار زیاد نانولوله‌های کربنی ‌(که در حد مولکولی است)، اگر هر نانولوله‌ بتواند تنها یک بیت اطلاعات درخود جای دهد، حافظه‌هایی حاصل از این نانولوله‌ها می‌توانند مقادیر بسیار زیادی اطلاعات را ذخیره نمایند. با در نظر داشتن این مطلب، بسیاری از محققان در حال کار بر روی ساخت حافظه‌های نانولوله‌ای می‌باشند.
۱-۱۴-۴) ترانزیستورها
نانولوله‌ها درآستانه کاربرد درترانزیستورهای سریع هستند، اما آن ها هنوز هم در اتصالات داخلی استفاده می‌شوند. بسیاری از طراحان دستگاه ‌ها تمایل دارند به پیشرفت هایی دست یابند که آن ها را به افزایش تعداد اتصالات داخلی دستگاه‌ها درفضای کوچک تر، قادر نماید. ترانزیستورهای ساخته شده از نانولوله‌ ها دارای آستانه می باشند (یعنی سیگنال باید از یک حداقل توان برخوردار باشد تا ترانزیستور بتواند آن را آشکارکند) که می‌توانند سیگنال‌های الکتریکی زیرآستانه را در شرایط اختلال الکتریکی یا نویز، آشکار و ردیابی نمایند. همچنین از آنجایی که ضریب تحرک، شاخص حساسیت یک ترانزیستور برای کشف بار یا شناسایی مولکول مجاور می باشد، لذا ضریب تحرک مشخص می کند که قطعه تا چه حد می‌تواند خوب کار کند. ضریب تحرک تعیین می کند که بارها در یک قطعه چقدر سریع حرکت می‌کنند و این نیز سرعت‌ نهایی یک ترانزیستور را تعیین می کند. لذا اهمیت استفاده از نانولوله‌ها و تولید ترانزیستورهای نانولوله‌ای با داشتن ضریب تحرک برابر با ۱۰۰هزار سانتیمتر مربع بر ولت ثانیه در مقابل سیلیکون با ضریب تحرک ۱۵۰۰ سانتیمتر مربع بر ولت ثانیه و ایندیم آنتیمونید (بالاترین رکورد بدست آمده تا به امروز) با ضریب تحرک ۷۷ هزار سانتیمتر مربع بر ولت ثانیه بیش از پیش مشخص می‌شود [۱۷].
۱­۱۴­۵) استفاده در نمایشگرهای تشعشع میدانی
یکی از مشکلات دستگاه های نشر میدان امروزی، عدم پایداری میدان های تولیدی در بازه های زمانی طولانی است. این مشکل را می توان با بهره گرفتن از نانولوله کربنی حل نمود. نانولوله‌ های کربنی می‌ توانند عنوان بهترین گسیل کننده میدانی را به خود اختصاص داده و ابزارهای الکترونی با بازده بالاتری تولید کنند. خصوصیات منحصر به فرد این نانولوله‌ها، امکان تولید نوعی جدید از صفحه نمایش‌ های تخت را میسر می کند که ضخامت آن ها چند اینچ بوده و نسبت به همتای فعلی از قیمت مناسب‌تری برخوردار باشد. از طرفی کیفیت تصویر آن ها هم به مراتب بهتر خواهد بود. در پدیده گسیل میدانی، الکترون ها با بهره گرفتن از ولتاژ کم از فیلم های ضخیم دارای نانولوله به سمت صفحه نمایش پرتاب شده و باعث روشن شدن آن می شوند. هر نقطه از این فیلم، یک پرتاب کننده الکترون (تفنگ الکترونی) کوچک است که تصویر را روی صفحه نمایش ایجاد می کند. ولتاژ لازم برای نمایشگر تشعشع میدانی از طریق صفحه نمایش صاف متکی بر نانولوله‌ نسبت به آنچه به صورت سنتی در روش اشعه کاتدی استفاده می شد، کمتر می‌باشد و این نانولوله‌ها با ولتاژ کمتر، نور بیشتری تولید می‌کنند [۱۸].
۱-۱۴-۶) کاربرد نانولوله در صنعت ساختمان
با توجه به کاربردهای بالقوه نانولوله نیاز به این ماده درصنایع داخلی دیده می شود. صنعت ساخت و ساز از صنایعی است که بهینه سازی مصالح ساختمانی در آن ضروری است. حداقل به سه دلیل زیر از نانولوله ها می توان در این عرصه کمک گرفت:
۱) نانولوله های کربنی به دلیل خواص مکانیکی عالی، در تولید پلیمرها، شیشه و مصالح ساختمان قابل استفاده هستند.
۲) از آنها می توان در ساخت سیستم‌های انتقال حرارت، به علت خواص ویژه هدایت حرارتی آنها استفاده کرد.
۳) استفاده از نانولوله های کربنی با طول زیاد به شکل ریسمان، در پل‌های معلق کاربرد دارد.
مثلاً‌ در بتن، از گذشته تا حال، فایبرهای فولادی (بتن آرمه) استفاده می شده‌اند. بنابراین بتن، مستعد استفاده از کربن نانولوله است. انتظار می ‌رود با بهره گرفتن از نانولوله های کربنی به خواص بهتری در بتن رسید. دلایل برتری استفاده از نانولوله کربنی در صنعت ساختمان عبارتند از:
-خواص ویژه مکانیکی هدایت حرارتی و الکترونیکی
- نسبت طول به قطر بسیار بالا
- اندازه کوچک فایبرها و قابلیت پخش­شدن بالا در زمینه سیمان و بتن (تقویت‌کننده عالی)
- نانوتیوب ‌ها با اجزاء و ترکیبات سیمان پیوند حاصل کرده و باعث کنترل مناسب سیستم سیمان می شوند [۱۹].
۱­۱۴­۷) قابلیت ذخیره سازی
در نانولوله‌ها هر سه اتم کربن قابلیت ذخیره یک یون لیتیم را دارند، در حالی که در گرافیت در هر شش اتم کربن توانایی ذخیره یک یون لیتیم وجود دارد. به طور کل نانولوله­های کربنی به علت تخلخل بالا قابلیت جذب مواد به خصوص گازها را دارا می­باشند. میزان جذب درون نانولوله­ها تابع پارامترهایی از جمله دما، فشار و نوع نانولوله است. در مورد هیدروژن، جذب برگشت­پذیر و به مقدار بالا گزارش شده که این پدیده در زمینه آزمایشگاهی و همچنین صنعتی قابل توجه است با این وجود هنوز مکانیزم اصلی ذخیره هیدروژن به درستی درک نشده است. از سال­های قبل موادی با توانایی بالای ذخیره هیدروژن، برای ذخیره انرژی مورد توجه بوده ­اند. هیدریدهای فلزی و جذب در دمای پایین دو وسیله برای جذب هیدروژن هستند. در هیدریدهای فلزی، هیدروژن به صورت فاز گازی برگشت­پذیر جذب می­ شود و انرژی الکتریکی به وسیله تبدیل مستقیم الکتروشیمیایی تولید می­ شود. جذب هیدروژن در دمای پایین و فشار بالا عملکرد باتری­های هیدرید فلزی را محدود می­ کند با توجه به ساختار استوانه­ای شکل و توخالی نانولوله­های کربنی، این مواد توانایی ذخیره سازی مایع و گاز را بر اثر خاصیت مویینگی را دارند. ذخیره هیدروژن در نانولوله تک دیواره در نمونه ­ای که حاوی wt%1/0-2/0 از این ماده بوده در حدود wt%10-5 می­باشد. گروهی از محققین با انجام آزمایش­هایی به روی نانولوله کربنی تک­دیواره خالص دریافته­اند که در دمای K300 هیچ هیدروژنی جذب نمی­ شود اما اگر انتهای نانولوله­ها با اکسایش ( برای مثال استفاده از اسید­نیتریک رقیق شده ) باز شود، مقدار مولکول­های هیدروژن جذب شده به wt%5-4 نانولوله می­رسد. مطالعه بر روی نانولوله­های خالص­تر، جذب wt% 8 گاز هیدروژن را در دمای K80 و فشار atm100 نشان داد که نانولوله­های کربنی بیشترین ظرفیت ذخیره هیدروژن را نسبت به هر ماده کربنی دارد. افزون بر هیدروژن نانولوله­های کربنی به آسانی در شرایط محیطی گازهای دیگر را نیز جذب می­ کنند که این جذب منجر به تغییر در خواص الکتریکی آن­ها می­ شود و با توجه به این خاصیت می­توان از نانولوله­ها به عنوان حسگر و در جهت تشخیص دادن گازها استفاده کرد [۱۲-۱۱-۱۰].
شکل۱-۱۱- ذخیره سازی اتم ها در نانولوله ها
۱-۱۴-۸) استفاده از نانولوله های تک دیواره در صنعت الکترونیک
نانولوله ها به میزان قابل توجهی سخت و قوی بوده و هادی جریان الکتریسیته و گرما می باشند. این خواص سبب استفاده از این مواد در صنعت الکترونیک شده است. نانولوله های کربنی سیم های مولکولی بزرگی هستند که الکترون می تواند آزادانه در آن حرکت کند. در این راستا رفتار نانولوله های چند دیواره بسیار پیچیده تر از تک دیواره است، زیرا لایه های کناری روی یکدیگر تأثیر می گذارند. مدل سازی چنین اثراتی از موضوعات تحقیقاتی درحال حاضر می باشد. محققان امیدوارند که ابعاد سیم ها یا قطعات را از طریق جایگزینی با نانولوله به حدود نانومتر یا کمتر برسانند. این قطعات در کنار مدارهای الکترونیکی می توانند خیلی سریعتر و با توان کمتر از مدارهای کنونی کار کنند. لامپ های تولید شده با نانولوله های کربنی هزینه تولید کمتری دارند. به علاوه عمر طولانی تر و ثبات رنگ بیشتر نسبت به لامپ های معمولی از مزایای دیگر این لامپ ها است [۱۹].
۱-۱۴-۹) سازگاری زیستی
جلب نظر دانشمندان به سازگاری زیستی نانولوله ها و اثرات مضر احتمالی آنها بر سلول ها، به این واقعیت بر می گردد که در سال های اخیر با افزایش روز افزون کاربرد های متفاوت نانولوله ها در صنعت و حضور بیشتر آن ها در محیط، ارتباط معناداری بین آنها و بیماری های تنفسی و پوستی پیدا شده است [۲۱-۲۰]. به همین علت بررسی این تأثیرات، یعنی تأثیر نانولوله بر سلول مورد توجه قرار گرفتند. بر خلاف مطالعاتی که در ابتدا نشان می دادند که نانولوله و هم خانواده های آن تأثیر چندانی بر ریخت شناسی^[۲۱]، رشد و تکثیر سلولی ندارند [۲۲]، امروزه مشخص شده است که شاخص هایی چون ابعاد فیزیکی، مساحت، مقدار، نسبت طول به قطر، زمان، خلوص و وجود عوامل شیمیایی متصل به سطح، هر یک به نوبه خود در سمی بودن نانولوله مؤثرند [۲۴-۲۳]. مطالعات نشان دادند که آستانه اثر کشندگی نانولوله برای نانولوله های چند دیواره و تک دیواره، حدود ۰۶/۳ میکرگرم در میلی لیتر است که این رقم در برابر فولرن که تا ۲۲۶ میکروگرم در میلی لیتر نیز اثر کشندگی برای سلول ندارد، رقمی قابل توجه است [۲۵]. بررسی ها نشان می دهد که نانولوله خالص دارای اثرات سمی بیشتری نسبت به نوع ناخالص آن می باشد [۲۳]. اما مهم تر از خلوص، اثر عوامل شیمیایی بر روی سطح نانولوله می باشد که موجب کاهش اثرات سمی آن می شود [۲۴].
۱-۱۵) نانولوله ها ی کربنی در پزشکی
رشد چشمگیر فناوری نانو طی ۳۰ سال گذشته باعث عرضه ابداعات قابل توجهی در زمینه داروشناسی شده است که به نوبه خود تحولات گسترده ای در زمینه انتقال ترکیبات فعال زیستی به وجود آورده است. مهمترین فناوری نانو در زمینه داروشناسی امکان انتقال دقیق داروها به هدفشان را فراهم آورده است. اخیراً سیستم های دارو رسانی جدیدی مبتنی بر آرایه های کربنی ارائه شده است که داروها را به شکل کنترل شده از محل تجویز دارو به محل اثر آن انتقال می دهد. این به معنی عبور مولکول های دارو از تعداد زیادی موانع فیزیولوژیک است که به سهم خود مهمترین مشکل در انتقال هدفمند داروها است [۲۶].

به منظور بررسی تحلیلی در زمینه وجود فرایند بیرونی سازی در فرایند دانش آفرینی خبرگزاری ایسنا، میانگین متغیر بیرونی سازی مورد آزمون قرار گرفت. بدین منظور از آزمون میانگین یک نمونه ­ای بهره گرفته و مقدار میانگین جهت انجام آزمون­های آماری µ_x= 3 در نظر گرفته می­ شود­. در این راستا فرضیات زیر مورد آزمون قرار می­گیرند.
در فرایند دانش آفرینی در خبرگزاری ایسنا، فرایند بیرونی سازی وجود دارد.
فرض صفر: در فرایند دانش آفرینی در خبرگزاری ایسنا، فرایند بیرونی سازی وجود ندارد. (≤۳µ)
فرض مقابل: در فرایند دانش آفرینی در خبرگزاری ایسنا، فرایند بیرونی سازی وجود دارد. (>3µ)
Table 11 جدول شماره ۴-۱۰: نتایج آمار توصیفی در مورد وجود فرایند بیرونی سازی

Table 12 جدول شماره ۴-۱۱: نتایج آزمون میانگین یک نمونه ­ای در مورد وجود فرایند بیرونی سازی

اگرچه با توجه به سطح معنی­داری، که کوچکتر از سطح خطا می­باشد، فرض صفر رد می­ شود، اما با مدنظر قرار دادن دوطرفه بودن آزمون تی، می­توان استدلال کرد که نظر به منفی بودن آماره آزمون (۲٫۸۹۲-) و همچنین منفی بودن فاصله اطمینان، در سطح اطمینان ۹۵ درصد داده ­های نمونه دلالت کافی برای تأیید فرض صفر را دارند. لذا با ۹۵ درصد اطمینان می­توان گفت که در فرایند دانش آفرینی در خبرگزاری ایسنا، فرایند بیرونی سازی وجود ندارد.

فرضیه فرعی سوم:
به منظور بررسی تحلیلی در زمینه وجود فرایند ترکیب در فرایند دانش آفرینی خبرگزاری ایسنا، میانگین متغیر ترکیب مورد آزمون قرار گرفت. بدین منظور از آزمون میانگین یک نمونه ­ای بهره گرفته و مقدار میانگین جهت انجام آزمون­های آماری µ_x= 3 در نظر گرفته می­ شود­. در این راستا فرضیات زیر مورد آزمون قرار می‌گیرند.
در فرایند دانش آفرینی در خبرگزاری ایسنا، فرایند ترکیب وجود دارد.
فرض صفر: در فرایند دانش آفرینی در خبرگزاری ایسنا، فرایند ترکیب وجود ندارد. (≤۳µ)
فرض مقابل: در فرایند دانش آفرینی در خبرگزاری ایسنا، فرایند ترکیب وجود دارد. (>3µ)
Table 13 جدول شماره ۴-۱۲: نتایج آمار توصیفی در مورد وجود فرایند ترکیب

در تبیین این یافته به نکات اشاره شده در فرضیه ۶ و ۷ توجه گردد.
۵-۴٫ محدودیت‌های پژوهش
به طور کلی، تأمین شرایط مطلوب برای اجرای پژوهش به دشواری میسر است. در این تحقیق نیز پژوهشگر با محدودیت‌هایی مواجه بوده که به بیان برخی از آن‌ها پرداخته می‌شود.

۱- در این پژوهش، از روش نمونه‌گیری در دسترس استفاده شده است و لازم است پژوهش‌های دیگری در این حیطه انجام گیرد تا قدرت تعمیم‌پذیری نتایج افزایش یابد.
۲- این پژوهش به دانشجویان دانشگاه شیراز محدود شده است. بنابراین، در تعمیم نتایج آن به سایر افراد و در دیگر گروه‌های سنی می‌بایست جانب احتیاط را رعایت کرد.
۳- تنها منبع گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه‌ بوده که جنبه‌ی خودگزارشی دارد. به همین دلیل، ممکن است در اطلاعات به دست آمده، سوگیری تک روشی ایجاد شده باشد.
۴- با توجه به این­که برای ارزیابی برازندگی مدل‌های پیشنهادی از روش تحلیل مسیر و مدل‌سازی معادلات ساختاری (SEM) استفاده شده است از استنباط­های علی در مورد روابط بین متغیرها بایدخودداری شود.
۵-۵٫ پیشنهادات پژوهشی
۱- این پژوهش نشان داد متغیر ایمان مذهبی، می ­تواند از طریق متغیر واسطه­ای شادکامی، سلامت روانی را پیش ­بینی کند. لذا پیشنهاد می­ شود نقش میانجی­گری متغیرهای دیگری نیز در این مدل مورد بررسی قرار گیرد.
۲- این پژوهش نشان داد متغیر ایمان مذهبی، نمی­تواند از طریق متغیر واسطه­ای سبک دل‌بستگی دوسوگرا، سلامت روانی را پیش ­بینی کند. لذا پیشنهاد می‌شود این مدل با دو سبک دل‌بستگی ایمن و اجتنابی در پژوهش‌های دیگری مورد بررسی قرار گیرد و نیز سبک دل‌بستگی دوسوگرا نیز در تحقیقات دیگری با جامعه آماری متفاوتی مورد بررسی واقع شود.
۳- فرضیه‌های مربوط به منبع کنترل (اثرگذاری مستقیم آن بر سلامت روان و ایمان مذهبی) با پرسشنامه منبع کنترل راتر که برای دانشجویان مبهم می‌نمود مورد تأیید قرار نگرفتند. پیشنهاد می‌شود این پژوهش با پرسشنامه دیگری که منبع کنترل را می‌سنجد تکرار گردد.
۴- با توجه به کاربرد ابزارهای خودگزارش دهی در پژوهش حاضر، پیشنهاد می‌شود که در پژوهش‌های آتی، از شیوه‌های دیگر سنجش نیز استفاده شود.
۵- توصیه می‌گردد این پژوهش بر روی نمونه‌های بالینی نیز انجام گیرد.
۶- برای اطمینان از تعمیم‌پذیری نتایج، مدل اصلاح شده بر روی نمونه‌های مستقل در سایر اقشار و گروه‌های سنی در پژوهشی دیگر اجرا گردد.
۵-۶٫ دلالت های ضمنی پژوهش
۱- از آنجا که جامعه­ ما یک جامعه مذهبی است و ارتقای سطح سلامت روان فرد و نیز جامعه از مهم­ترین اهداف روانشناسی می­باشد، شناسایی عوامل و متغیرهای میان این دو که باعث کشف تأثیر متغیرهای پنهان اما کلیدی می­گردد گام مؤثری در پی بردن به نحوه ارتقای سطح زندگی افراد جامعه به شمار می­رود. بنابراین، پیشنهاد می‌شود روانشناسان به اهمیت متغیر شادکامی، به عنوان یک عامل مهم که نقش پلی از ایمان مذهبی به سلامت روانی را به عهده دارد، توجه بیشتری داشته باشند.
۲- با پی بردن به عوامل مؤثر بر ایمان مذهبی، که سطح بالاتری از صرفا مذهبی بودن به شمار می­رود، می­توان با شناخت علمی این مؤلفه­ ها، و نقش توأم آن با بهبود سلامت روان، فرهنگ­سازی بهتر و صحیح­تری در جهت ارتقای سطح ایمان در پیش گرفت و بدین وسیله از کجروی‌های موجود در جامعه و برخوردهای تدافعی نسبت به دین جلوگیری نمود. نیاز است به متغیر شادکامی که گاه به غلط، مغایر با دین پنداشته می­ شود، در سطح جامعه و نیز رسانه­ای توجه بیشتری مبذول گردد.
۳- شناخت عوامل دخیل در سلامت روان، نه تنها در افزایش سطح سلامت روان جامعه مؤثر است، بلکه این متغیرها نقش اساسی در حوزه پیشگیری و نیز درمان اختلالات روانی و مشکلات سازگاری به عهده دارند. بنابراین، توصیه می­گردد روانشناسان در برنامه ­های پیشگیری و درمانی خود، به تأثیر ایمان مذهبی با میانجی­گری شادکامی واقف باشند. همچنین، بهتر است در کار با افراد مذهبی به متغیر شادکامی و سبک­های دل­بستگی آن­ها توجه شود.
فهرست منابع و مآخذ
منابع فارسی
آزاد، حسین و آزادی، سارا. (۱۳۹۰). بررسی رابطه حمایت اجتماعی، تاب‌آوری و سلامت روانی دانشجویان شاهد و ایثارگر دانشگاه‌های شهر ایلام. مجله علمی-پژوهشی طب جانباز، شماره جلد ۳، صص ۴۸-۵۸٫
اصغری، فرهاد.، کردمیرزا، عزت اله و احمدی، لیلا. (۱۳۹۲). رابطه نگرش مذهبی، منبع کنترل و گرایش به سوء مصرف مواد در دانشجویان. نشریه اعتیاد پژوهی، سال هفتم، شماره جلد ۱، صص ۱۱۶-۱۰۶٫
اعتمادی، احمد و ماستری فراهانی، فاطمه. (۱۳۹۰). مقایسه وضعیت سلامت روانی و منبع کنترل نوجوانان دختر خانواده‌های معتاد و غیرمعتاد. فصلنامه علوم تربیتی، شماره جلد ۴، صص ۱۵۲-۱۳۷٫
ایروانی، محمدرضا. (۱۳۹۰). بررسی تأثیر برنامه‌های شادی‌آفرین بر کاهش افسردگی شهروندان ساکن شهر اصفهان. فصلنامه فرهنگ در دانشگاه اسلامی، شماره جلد ۱۵، صص ۸۳-۶۴٫

۶- نگرش نگرش ها در نتیجهْ اعتقادات فرد به وجود می آیند اعتقادات فرد نیز بر اساس تجربه های گذشتهْ وی ، اطلاعاتی که به آن دسترسی دارد و تعمیم نتیجه گیریها توسط وی ، شکل می گیرند .نگرشها آموخته می شوند و افراد هر سازمان نیز نگرش های خود را بر اساس تجارب قبلی در زندگی ، کار با همکاران ،عضویت در گروه های شغلی و اثراتی که خانواده ودوستان بر آنان داشته اند، کسب می کنند.
نگرش ها را می توان از سه جنبهْ هیجانی ،خبری ،رفتاری مورد بررسی قرار داد منظور از بعد هیجانی نگرش ،احساسات یک شخص دربارهْ یک شئ یا پدیده می باشد که ممکن است حالت های سه گانه ْ مثبت ،خنثی و منفی را داشته باشد .وقتی می خواهیم به مطالعه رفتار کارکنان یک سازمان خاص بپردازیم و مثلاً عوامل مؤثر درعلاقه ْ آنان نسبت به شغل خود را بشناسیم ،لازم است با احساسات و علایق (هیجان های) آنان آشنایی کامل پیدا کنیم.
منظور از بعد خبری ،همان اعتقادات و باور داشت هایی است که یک فرد نسبت به یک شئ ،فرد یا پدیدهْ خاص نیز از دیدگاه تجربی ،واقعی یا غیر واقعی باشد .برای مثال ممکن است سرپرست یک واحد از سازمان اعتقاد داشته باشد که تنبیه کارکنان متخلف ،بهترین شیوهْ اصلاح رفتار آنها است ; در حالی که می دانیم فراهم آوردن امکانات آموزشی ، اصلاح رفتار و شناخت مشکلات کارکنان متخلف و نیز راهنمایی چنین افرادی ، بیش از تنبیه درتغییر نگرش آنان مؤثر باشد .و تنها راه آشنایی با این ابعاد از طریق استنباط می باشد.

بعد رفتاری تمایل شخص نسبت به رفتار کردن یا عمل کردن در برخورد با یک شئ ،پدیده یا شخص است برای مثال ،ممکن است سرپرست یک واحد همیشه در پی آن باشد تا به تخلف کارکنان تحت نظارت خود پی ببرد و بعد ،آنان را با شیوه های مختلف ،تنبیه نماید. و این بعد به صورت مستقیم قابل مشاهده است .
آدمی برای سازگاری با محیط خود ،نیازمند به ابزار و اسباب و فعالیت بسیار است .
یکی از ابزار سازگاری فرد با محیطش ،همان نگرش های اوست .اگرنگرش های کارکنان یک سازمان شناخته شود می توان رفتار آنان را پیش بینی نمود. نگرش های مثبت باعث سازگاری افراد با محیط و سازمان محل کارشان می گردد و اساس رفتارهای بعدی آنها را فراهم می سازد.
۷- ادراک فراگرد دریافت وتعبیر وتفسیر محرک های محیطی را ادراک گویند .رفتار فرد بر اساس تعبیر و تفسیر وی از واقعیتی است که مشاهده می نماید یعنی رفتار شخص بر مبنای ادراک او از واقعیت است نه خود واقعیت .(رضائیان ، ۱۳۸۶: ۳۶)
یکی ازجالبترین مباحث مدیریت در زمینهْ طرز فکرها و ارزش های کارگران در کار مک گریور مشاهده می شود مک گریور فرض کرد که هر جنبه از یک سازمان مبتنی برمفروضات خاصی دربارهْ ماهیت انسان و رفتار می باشد .مک گریور دو دیدگاه متمایز از انسان ارائه نمود یکی که در اصل منفی است و آن را نظریهْ x نامید و دیگری که در اصل مثبت است ،و او آن را نظریهْ y نامید .او پس از مشاهده رفتار کارکنان به این نتیجه رسید که دیدگاه مدیران دربارهْ ماهیت انسان بر یک دسته از مفروضات خاص بنا نهاده شده است و آنان میل دارند که رفتارشان نسبت به زیردستان طبق این مفروضات باشد .
مک گریور عقیده دارد که موارد ذکر شده جزو ویژگی های ذاتی انسان نیستند در هر صورت ،هر فرد با مشاهدهْ روشی که بسیاری از ساختارهای سازمانی با آن اداره می شوند بر این باور کشانده می شود که مدیران متعددی از این مفروضات پیروی می کنند.
به طور کلی مک گریور می گوید اگر ما فلسفهْ مدیریت در مورد ماهیت انسان را بفهمیم ،امکان دارد که چیزهای زیادی در مورد ساختار سازمان ،رفتار رهبری ،ومکانیزم های کنترل را درک کنیم. (علا ، ۲۳۶:۱۳۶۹)
ادگارشاین مفروضات و معتقدات مدیر دربارهْ ماهیت انسان را به چهار دسته تقسیم می کند انسان عقلایی – اقتصادی ،انسان اجتماعی ،انسان خودیاب وانسان پیچیده .
الف )- انسان عقلایی – اقتصادی اساس این فلسفه انسان همواره در پی تحصیل و به حداکثر رساندن منافع فردی و شخصی خویش است
هنگامی که تصور شود کارکنان دارای روحیهْ بی تفاوتی هستند و تنها محرک های اقتصادی می تواند در رفع آن مؤثر باشد ،مدیر همواره سعی خواهد کرد با دراختیار گذاشتن پاداش های مالی موجبات انگیزش کارکنان را فراهم آورد .کارکنان این شیوهْ عمل را درک می کنند و تدریجاً درآنان این انتظار به وجود آمده تقویت می شود که همواره ازمزایای اقتصای بیشتر و بیشتری برخوردار شوند.
ب )- انسان اجتماعی توجه به اهمیت نقش گروه و محرک های جمعی و اجتماعی دارد و کاهش کارایی سازمان نتیجهْ مستقیم اقدامات مدیر نبوده بلکه حاصل کشش وجذبه های جمع است.
در این مفهوم گروه های کاری نقش بارزی در امور ادارهْ سازمان ایفا می نمایند وچنانچه افراد نسبت به سازمان احساس بیگانگی کنند گروه هایی را تشکیل می دهند که برخلاف منافع ومصالح سازمان عمل خواهند کرد.
ج )- انسان خود یاب انسان دارای یک سلسله استعداها ،قابلیت‌ها وتوانایی هاست در سازمان های امروزی امور و فعالیت ها چنان تخصصی و محدود شده است که فرد ارتباط وظایف محوله وهدف های غایی سازمان را نمی داند واصولاً این امکان برایش فراهم نیست که بتواند این قابلیت ها را آن طور که مقتضی تشخیص می دهد به کار بندد. در این جا نیز اعتقاد بر این است که کار معنا و مفهوم خود را از دست داده است منتهی نه به این خاطر که به نیازهای گروهی فرد توجهی نمی شود بلکه به این علت است که شخص چنان با قید و بندها و محدودیت ها یی روبرو است که فردیت و نیاز او به استقلال فکر و تصمیم عمل ارضا نشده است ونیاز به خودیابی هنگامی متجلی می شود که فرد احساس نماید می تواند بر تشخیص خود عمل کند و کار برایش دیگر معنی ، مفهوم و ارزش خاصی یافته است. ایجاد انگیزه در کارکنان به وسیلهْ عوامل و محرک های درونی صورت می گیرد.
د )- انسان پیچیده پیروان این فرض انسان را موجودی منحصر به فرد وچنان پویا وپیچیده و متغییر می دانند که نمی توان ماهیت واقعی شخصیت او را در قالب انسان ،اقتصادی ،اجتماعی ،خودیاب شناخت.
همچنان که تدریجاً به پیچیدگی جوامع بشری و سازمان های انسانی موجود در هراجتماع افزوده می شود بین نظرات واحد و وضع قوانینی در مورد انسانها نیز با مشکلات ومحدویتهای بیشتری روبرو می شود.
و مدیریت در این رابطه همواره در پی تحقیق وکشف حقایق است و وجود تفاوت بین افراد را امری طبیعی،و ازنرمش ،قابلیت انعطاف وتوانایی های متعدد برخوردار است تا بتواند در هر مورد با نیاز زمان و مکان عمل کند.( کوکلان ، ۱۳۸۵ : ۹۷)
نمودار ۲-۱۲- مدل کلی از رضایت شغلی
عوامل سازمانی
خط مشی ها
ارتقاء وترفیعات
حقوق و دستمزد
ساختار سازمانی
فرهنگ سازمانی
مشارکت درتصمیم گیری
عوامل فردی
شخصیت و احترام
ارشدیت و سابقه
نگرش مثبت یا منفی
سن و جنس
هویت خویش
تحصیلات
عوامل شغلی
چالش
ابهام نقش
ماهیت کار
ایمنی شغلی
ارزیابی عملکرد
جنبهْ نوآوری شغل
عوامل محیطی
گروه کاری
شرایط کاری
سبک سرپرست