وبلاگ

Lyrics to song “Java Jive” by Puppine Sisters: I love coffee, I love tea I love the java jive and it loves me Coffee and tea and the java and me A cup, a cup, a cup, …
شکل ۴-۳۴.استخراج بخشی از نتایج PSEFiL برای زیر طبقه ” Island"از"Java”

All about the Volkswagen Beetle.
www.beetle.com/
این صفحه را ترجمه کن
The Volkswagen Beetle is back, and it’s better than ever. Here’s where you can find the information you need about the various models, their features and lots …
‏Details - ‏The Beetle - ‏Spirit - ‏Beetle GSR
Volkswagen Beetle - Wikipedia, the free encyclopedia
en.wikipedia.org/wiki/Volkswagen_Beetle
این صفحه را ترجمه کن
The Volkswagen Beetle, officially the Volkswagen Type 1, or informally the Volkswagen Bug, is a two-door, four passenger, rear-engined economy car …
۲۰۱۵ VW Beetle - Compact Car | Volkswagen
www.vw.com/models/beetle/
The sporty 2015 VW Beetle offers fun & performance that turns heads and corners equally well. Experience what German-Engineering is all about.
The Beetle - Volkswagen Malaysia
www.volkswagen.com.my/en/…/Beetle/Gallery.ht…
این صفحه را ترجمه کن
The Beetle: Gallery. … Book a Test Drive · Brochures · Find a Dealer · Facebook · Contact · Sitemap. Go. The Beetle · Gallery · Highlights · Trimlevel Overview …
Volkswagen New Beetle 2.El Arabalar ve Satılık Sıfır Km …
www.sahibinden.com › … › Volkswagen
این صفحه را ترجمه کن
Volkswagen New Beetle İkinci el arabalar, sıfır satılık otomobil fiyatları ve Volkswagen New Beetle teknik özellikleri ile Türkiye’nin en büyük oto pazarı …

6. 6. Galería | The beetle auto deportivo | Volkswagen México

www.vw.com.mx/es/models/…beetle/galeria.html
این صفحه را ترجمه کن
Aquí podrás encontrar imágenes y fotos del interior y exterior de la versión de Volkswagen Beetle, acabados y equipamiento que este vehículo deportivo trae …

7. 7. VW Beetle Gebrauchtwagen – VW Beetle gebraucht kaufen …

www.mobile.de › Auto › VW
این صفحه را ترجمه کن
Sie suchen einen VW Beetle in Ihrer Nähe? Finden Sie VW Beetle Angebote in allen Preiskategorien bei mobile.de – Deutschlands größtem Fahrzeugmarkt.
۸.News for beetle
Source
Local Volkswagens miss out on extra Beetle juice
Canberra Times · ۱۵ hours ago
شکل ۴-۳۵.استخراج بخشی از نتایج PSEFiL برای زیر طبقه ” Car"از"Beetle”
۱.North American Beetles - Insect Identification

این صفحه را ترجمه کن
۶ اسفند ۱۳۹۲ ه‍.ش. - Beetles are amazing creatures that are easily recognized by their shell-like exteriors. The Coleoptera order is represented in 25,000 different …
۲.*Final Part*: Hercules Beetle VS Emperor Scorpion [P5 …

۲۱ دی ۱۳۹۲ ه‍.ش. - بارگذاری توسطivan andres
The hercules beetle is the strongest insect where as the Dragon Fly is the fastest …. How about that I will shove …
۳.Petopia: Beetles

آنچه ما را وادار می‌کند که به دین رو‌آوریم و دستورات و وظایف دینی را انجام دهیم، یک حکم اخلاقی است که می‌گوید: حق هر کسی را باید ادا کرد (مصباح یزدی، 1378).

3. 3. اخلاق و هدف دین

دین مدعی است برای ساختن انسان و تأمین سعادت دنیوی و اخروی بشر آمده است. بدین جهت اداره زندگی فردی و اجتماعی انسان نیز از اهداف دین است که تنها در پرتو مجموعه خاصی از دستورات اخلاقی قابل تأمین است. به همین دلیل می‌توان گفت دین بدون اخلاق نمی‌تواند به اهداف خود برسد.

4. 4. اخلاق و تبلیغ دین

بی‌تردید، رفتار اخلاقی و ارزشی دین داران، همواره مهم‌ترین و کاراترین شیوه تبلیغ و ترویج دین بوده است. بنابراین دین برای نشر و گسترش خود نیز وابسته به اخلاق است: فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِينَ.^[25]
2-1-6-3-2- وابستگی‌های اخلاق به دین
1.تعریف مفاهیم اخلاقی
پیروان نظریه امر الهی، بر این باورند که مفاهیم اخلاقی را تنها در صورتی می‌توان تعریف کرد که آنها را به امر و نهی الهی ارجاع دهیم. از دیدگاه آنان، کار خوب یعنی «کاری که متعلق به امر الهی است» و کار بد یعنی «کاری که متعلق نهی الهی است». بر این اساس، اخلاق حتی در تعریف مفاهیم خود نیازمند به دین و گزاره‌های دینی است.

2. 2. تعیین ارزش‌های اخلاقی

یکی دیگر از نیازمندی‌های اخلاق به دین این است که دین ارزش‌های اخلاقی را تعیین می‌کند. دین باید افعال و ارزشی را در مقام اثبات، تعیین کند؛ یعنی به کمک وحی الهی و علومی که از اولیای خدا به وسیله وحی و الهام به ما رسیده است، می‌توانیم ارزش‌های رفتاری و حدود کارها را مشخص کنیم و تبیین نماییم که چه کاری در چه حدی مطلوب است و دارای ارزش اخلاقی و برعکس، چه کاری فاقد ارزش اخلاقی یا ضد اخلاق است (مصباح یزدی، 1378).
3.تعیین هدف ارزش اخلاقی
ارزش رفتارهای اخلاقی به غایات و اهداف آنها است. چون ما اهداف مقدس داریم که برای ما مطلوبیت ذاتی دارند، باید کارهایی را انجام دهیم که ما را به آن اهداف مقدس برسانند، و این جا است که ارزش‌های اخلاقی، پدید می آیند. با توجه به این نکته، گفته می‌شود که هدف انسان رسیدن به قرب الهی است و این بالاترین هدفی است که برای سیر تکاملی انسان وضع می‌شود و ارزش رفتارهای اخلاقی، از آن جا ناشی می‌شود که یا مستقیماً موجب قرب الهی می‌شوند و یا زمینه تقرب به خدا را فراهم می آورند. بر این اساس رابطه دین و اخلاق و وابستگی اخلاق به دین چنین تبیین می‌شود که در دین، خداوند شناخته می‌شود و به عنوان هدف تکاملی انسان معرفی می‌گردد و از این جا ارزش‌های اخلاقی پدید می آیند؛ یعنی اگر دین نبود و این آموزه‌ها را برای ما ثابت نمی‌کرد، اصلاً ارزش‌های اخلاقی پایه و مایه ای نمی داشت.
4.ضمانت اجرایی ارزش‌های اخلاقی
بدون دین و برخی آموزه‌های دینی، هم چون اعتقاد به عدالت الهی، وجود معاد و حسابرسی به اعمال بندگان، اکثریت مردمان چندان التزامی به اصول و ارزش‌های اخلاقی نخواهند داشت. در واقع مصلحت خواهی، خودگرایی و حب ذات در همه مسائل، از جمله مسایل اخلاقی گریبان گیر عموم انسان‌ها است و کمتر کسی را می‌توان یافت که صرفاً به خاطر عشق به حقیقت و عشق به خداوند، به ارزش‌های اخلاقی و هنجارهای دینی پای بند باشد. بسیاری به خاطر شوق به بهشت و نعمتهای آن و بسیاری دیگر به دلیل هراس از جهنم و نقمت‌های آن است که به رفتارهای اخلاقی تن می دهند و خود را مقید به انجام کارهای خوب و ترک کارهای بد می‌کنند. بی تردید در این زمینه نیز دین می‌تواند با ارائه تضمین‌های لازم و بیان تأثیرات و فواید دنیوی و اخروی افعال اخلاقی، آدمیان را به سمت عمل به ارزش‌های اخلاقی سوق دهد. ایثار و از خودگذشتگی بر اساس دیدگاه مادی و ماتریالیستی هیچ گونه توجیه معقولی ندارد.
درجمع بندی این مبحث نظریه ای در باب مفاهیم و قضایای اخلاقی عنوان شده است که در شکل کاملش، هم به اصول اعتقادی دین (اعتقاد به خدا و قیامت و وحی) نیازمند است و هم به محتوای وحی و دستورات دین. طبعاً باید بگوییم که اخلاق در هیچ صورتی از دین جدا نیست، نه از اعتقادات دینی و نه از دستورات دینی. نه تنها جدا نیست که در هیچ موردی بی‌نیاز از دین نیستیم. پس براساس نظریه مختار، ما، هم در تعیین مصداق هدف نهایی اخلاق و ملاک ارزش‌گذاری و هم در مقام تشخیص و تعیین افعال ارزشمند، ضد ارزش و بی‌تفاوت، به شدت نیازمند اعتقادات و دستورات دین هستیم(مصباح یزدی،1388).
بخش دوم:مبانی اخلاق اسلامی
مبانی هر مکتب، نوع اصول ارزشی و تربیتی آن مکتب را مشخص می‌کند(حاجی،1380). مبانی اخلاقی، گزاره‌های توصیفی در ارتباط با مباحث اخلاقی درباره اموری نظیر هستی، انسان، ارزش و معرفت می‌باشد. هر کدام از مکاتب اخلاقی مبانی ویژه خود را دارند که برای توجیه منطقی خود بدان تمسک می جویند. بطور مثال مکاتب اخلاق لیبرالیستی و سوسیالیستی، هر کدام بر پایه مبانی ویژه‌ای که در رویکرد خود به فرد و جامعه دارند، شیوه‌های ویژه‌ای از رفتار اخلاقی را سفارش می‌کنند، باید و نبایدهای خاص خود را توصیف می‌کنند (سربخشی، 1388).
از آنجا که نظام اخلاق اسلامی کاملاً به نگرش اسلام به انسان و ارزش‌های اخلاقی بستگی دارد، در این قسمت مبانی انسان شناسی و ارزش شناسی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
2-2-1- مبانی انسان شناسی
انسان کیست؟ اگر ما انسان را درست نشناسیم و ندانیم که اسلام انسان را چگونه توصیف می‌کند و هستی‌ها و بایستی‌های او را چگونه مطرح می سازد، هیچ گاه نخواهیم توانست برنامه و طرح صحیحی درباره نظام اخلاقی اسلام ارائه دهیم (مصباح یزدی، 1388). بنابراین، تا ا نسان شناسی یک مکتب اخلاقی تبیین نشود، ماهیت و نظام اخلاقی آن روشن نمی‌شود. از این رو لازم است برای شناخت نظام اخلاق اسلامی، دیدگاه اسلام را نسبت به ا نسان بدانیم. مبانی ا نسان شناسی اخلاق اسلامی را می‌توان در محورهای زیر خلاصه کرد: آفرینش دو بعدی انسان، فطرت، عقل، اختیار و هویت جمعی.
2-2-1-1- آفرینش دو بعدی انسان
ساختار ا نسان در بدن خلاصه نمی‌شود بلکه او موجودی دوساحتی و ترکیب یافته از جسم و جان است. «و اِذ قالَ رَبُّک لِلمَلائِکۀ انّی خالقٌ بَشَراً مِن صَلصالٍ مِن حَمإٍ مَسنُونٍ فَاذا سَوَّیتُهُ و نَفَختُ فیه مِن رُوحی فَقَعُوا لَه ساجِدین»^[26] و آن هنگام که خداوند به فرشتگان فرمود: به راستی من بشری از گل خشک شده از لجن سرشته و صیقل یافته می آفرینم. پس آن گاه که او را پرداختم و از روح خود در او دمیدم برایش سجده بیفتید. از آیه مزبور، این نکته به دست می آید که ا نسان صرفاً یک موجود مادی محض نیست و تنها در بدن او و خواسته‌های بدنی خلاصه نمی‌شود. بلکه عنصری الهی در وجود او تعبیه شده، هر یک از این دو بعد برای خود نیازها و مقتضیاتی دارد.
شهید مطهری(1382) در خصوص اصالت روح استدلال می‌کند: اگر ا نسان صرفاً یک موجود مادی بوده و واقعیت او صرفاً همین بدن مادی باشد، به دلیل آنکه هر بدنی ویژگیها و اوصاف خاص خود را دارد و از مختصات فیزیولوژیکی منحصر به فردی برخوردار است، پس بایدهایی که برای رفع نیازهای خود و یا وصول به کمال و مطلوب خویش ایجاد می‌کند قطعاً بایدهایی نسبی، جزئی، متفاوت، متکثر و حتی متناقض خواهد بود. لیکن انسان صرفاً دارای چنین بایدهایی نسبی، جزئی نیست و از یک سلسله بایدهای مطلق، کلی و مشترک بین انسان‌ها برخوردار است که نوعیت واحدی دارند. پس باید پذیرفت که انسان صرفاً دارای جنبه مادی نیست، بلکه علاوه بر این جهت، دارای جنبه غیرمادی نیز می‌باشد که منشاء چنین بایدهای مطلق و کلی و مشترک در انسان‌هاست.
در واقع ساحت اصلی و اساس انسان “نفس” اوست. نفس مبداء اصلی افعال انسان است. اخلاق، افعال اخلاقی و ارزش‌ها از نفس او سرچشمه می‌گیرند و فاعلیت اصلی از آن نفس است. از طرف دیگر نفس امری مجرد و غیرمادی است. براهین متعددی برای اثبات جنبه مجرد در انسان و تجرد نفس اقامه شده است و خلاصه ثابت می‌شود که آنچه انسان آن را به عنوان حقیقت خود می شناسد یک حقیقت وحدانی ثابتی است که جمیع حالات نفسانی مظاهر وی هستند و از خواص عمومی ماده مجرد و مبرا می‌باشد(مطهری، 1386).
2-2-1-2- فطرت
«فَطَرَ» فعل ماضی از مصدر شکافتن و آفریدن ابتدایی و بدون پیشینه^[27] است. واژه فطرت با دیگر مشتقات آن حدود 20 بار در قرآن مجید به کار رفته است که در برخی موارد به معنای لغوی آن است، مانند:«اَفِی اللهِ شَکُّ فاطِر السَّماواتِ و الاَرض»^[28]؛ «آیا در (وجود) خدا که آفریننده آسمانها و زمین است می‌توان شک کرد» و مانند: «اذا السّماءُ انفطَرَت»^[29]؛ «هنگامی که آسمان شکافته و قطعه قطعه شود». اصطلاح فطرت با بار معنایی آن در محدوده دین و انسان، نخستین بار در قرآن مجید به کار رفته است. قرآن کریم توجه به فطرت را از ویژگی‌های انسانی می‌داند که با آفرینش او عجین است؛ «فَاَقِم وَجهَکَ للدین حَنیفا فِطرتَ اللهِ التی فطر الناسَ علیها لا تبدیلَ لِخلقَ اللهِ»؛ «پس روی خود را متوجه آیین خالص پروردگار کن! این فطرتی است که خداوند انسان‌ها را بر آن آفریده، دگرگونی در آفرینش الهی نیست» بنابراین، انسان دارای فطرتی مخصوص به خود است که او را به سوی سنتی خاص در زندگی و راهی معین که منتهی به هدف و غایتی مشخص می‌شود، هدایت می‌کند و همه چیز انسان به فطرتش بر می‌گردد، زیرا خمیره انسان بر آن مخمر شده است.^[30]
انسان دارای‌گرایش‌ها و استعدادهای بیشماری است که ریشه در ضمیر آدمی دارد و او را به سوی تکمیل نواقص خود و رفع نیازهایش هدایت می‌کند. دو مورد از گرایش‌های فطری که در مبحث اخلاقی به آن پرداخته می‌شود، عبارتند از:
1-گرایش اخلاقی در انسان: ریشه اخلاق ورزی را در انسان باید در گرایش خاصی که در اعماق وجود او نهفته است، جویا شد یکی از مقولات فطری در انسان گرایش به خیر و فضیلت است. به تعبیر دیگر از مقوله اخلاق است، انسان با یک نفس قالب‌بندی شده نسبت به‌گرایش‌های اخلاقی به این دنیا نمی آید. بلکه انسان با استعداد اخلاق ورزی به این دنیا گام می نهد. گرایشات ارزشی به صورت استعداد در نفس انسان وجود دارند به بیان دیگر انسان در آغاز تنها مستعد اخلاق ورزی است و بس. گرایش اخلاقی انسان آنگاه به منصه ظهور می‌رسد و آنگاه از قوه به فعل می‌گراید که انسان شروع به رفتار کند. زندگی فردی و اجتماعی انسان بستری را برای شکوفایی فطرت اخلاقی او فراهم می آورند. انسان می‌تواند در زندگی خود با تقویت تدریجی شامه نفس خود و شکوفایی گام به گام آن، ارزش‌های اخلاقی را درک و بدان گرایش یابد.
2- وجدان یا نفس اماره: یکی دیکر از فطریاتی که قرآن برای انسان در نظر گرفته است عامل مهمی در رشد اخلاقی انسان است وجدان یا نفس اماره است. روانشناسان نیروی ملامت کننده درون انسان را وجدان اخلاقی نامیده اند در حالی که قران از آن تعبیر “نفس لوامه” می‌کند. اهمیت وجدان تا آنجاست که قرآن کریم به آن سوگند می‌خورد. “قسم به روز قیامت و قسم به نفس ملامتگر^[31]“و سوگند به آن نشانه اصالت و عظمت چنین نیرویی است. به کار بردن کلمه نفس برای وجدان به این معناست که این نیرو از ابعاد نفس انسان است و جزء ذات آدمی است. این تمایل فطری از ذات انسان ریشه می‌گیرد و دارای نمودهای بیشماری است، «و نَفسٍ وَ ما سوٌیها فَاَلهمَها فجُورَها و تَقویها قَد اَفلَحَ مَن زکّیها و قَد خابَ مَن دسّیها^[32]»: «قسم به نفس که [خدا] آن را نیکو آفرید، سپس راه خیر و شر را به آن الهام کرد، هرکسی آن را پاکیزه کرد، رستگار شد و هر کس آن را پلید کرد، زیانکار شد»این نیروی مرموز هم انسان را به سوی کارهای مفید و اخلاقی می کشاند و هم از اعمال زشت و ناهنجار باز میدارد و همواره با نداها و سرزنش‌ها و شکنجه‌های خود نظارت بر انسان دارد تا آدمی از جاده مستقیم دور نشود(جعفری، 1386).
2-2-1-3- عقل
«عقل» لفظی عربی است و معادل فارسی آن خرد، اندیشه و گاه هوش آمده است. لغت شناسان عقل را فهمیدن و درک و دریافت عمیق (نه سطحی و سرسری) معنا کرده‌اند. در واقع عمل تعقل، نوعی “پردازش” روی داده‌های علمی و نتیجه گیری مفید از آنها برای اصلاح معایب و نواقص در عمل است. این مفهوم با معنای “حفظ و نگهداری با توجه به معنای ریشه ای کلمه عقل هماهنگی دارد. کسی که دستاوردهای علمی و تجربیات خود را حفظ می‌کند و عمیقاً آن را در وجود خود نگهداری می‌کند، امکان بهره برداری از آن را به هنگام لزوم فراهم می سازد.
اسلام عقل را حجت دانسته است. بسیاری از آیات و روایات به صورت‌های گوناگون بر سندیت و حجّیت عقل در معارف صحه گذاشته و بر تعقل و تفکر در نظام آفرینش تشویق و تأکید کرده‌اند.
در روایات نیز عقل به عنوان ابزاری برای شناخت حقایق تلقی شده است. امام صادق(ع) در حدیث معروف به جنود عقل وجهل درفرازی از یک روایت بسیار جالب و طولانی می فرماید:"… عقل است که خدا انسان‌ها را به آن آراسته و روشنی بخش آنان قرار داده است. پس بندگان به واسطه عقل آفریدگار خود را شناخته و خوب را از بد تمییز داده اند و شناخته اند که تاریکی در نادانی و روشنایی در آگاهی است، این آن چیزی است که عقل آنان را به آن رهنمون شده است^[33]…» . عقل موهبتی است الهی و نوری رحمانی که پیامبر درونی انسان شمرده می‌شود. عقل ملاک تکلیف، ثواب و عقاب است و بوسیله آن زشت و زیبا، کمال و پستی، راستی و نادرستی تشخیص داده می‌شود(باقری، 1388). بنابراین به طور خلاصه می‌توان گفت عقل ابزار شناخت است و به کمک عقل می‌توان آنچه را که با حواس از عالم خارج گرفته می‌شود تجزیه و تحلیل کرده و دلیل و برهان ارائه نمود. عموم فعالیت­های ذهنی به مدد عقل انجام می‌گیرد. انتزاع، تعمیم و استقرا همه بوسیله عقل انجام می پذیرد. در تمامی امور توسعه و رشد زندگی فردی و اجتماعی می‌توان از «عقل» به عنوان یک شاخص گویا و حق مدار بهره مند شد.
2-2-1-4- اختیار
بی‌تردید انسان موجودی مختار است، یعنی از روی علم، آگاهی و میل تصمیم می‌گیرد و عمل می‌کند و مسیر زندگی خود را از این راه بر می گزیند. اگر چنین نمی بود و انسان اختیار نمی داشت، هرگز تربیت، هدایت، تکلیف پذیری، مسئولیت شناسی توجیه پذیر نبود. فیض کاشانی( 1383)، اراده و اختیار انسان را امری بدیهی می‌داند و در موارد مختلف، به ذاتی بودن آن اشاره کرده است:
«اختیار، ذاتی ما است، زیرا خداوند برای اینکه ما را بیازماید، چنین قدرت ذاتی را به ما داده که با اختیار خود، از دستورات او پیروی کنیم. بنابراین، اختیار و قدرت ما، داده ی خداوند است و در ذات و سرشت ما نهاده شده است.»
در این عبارت، به پایه و اساس اختیار که بعثت، هدایت و ابتلای انسان باشد اشاره شده است. درباره مسئله جبر و اختیار می‌توان سه نظریه را بر شمرد: دیدگاه اشاعره، دیدگاه معتزله، دیدگاه امامیه. در اینجا نمی خواهیم وارد مباحث فلسفی در این خصوص شویم و فقط براساس نظریه سوم که همان نظریه معروف «امر بین الامرین» است اختیار انسان را مورد بررسی قرار می دهیم. به حسب تعالیم اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم السلام) که با ظاهر قرآن نیز مطابقت دارد، انسان با این که در فعل خود مختار است، اما مستقل نیست، بلکه خدای متعادل از راه اختیار با اراده انسان تحقق فعل را خواسته است. هر فعلی که با دخالت انسان، جامه تحقق به خود می پوشد، خدای متعال تحقق آن را از راه مجموع اجزای علت تامه که یک جزء آن اراده و اختیار انسان است، اراده کرده است. در نتیجه این گونه خواستن خداوند، در عین این که انسان در انجام فعل مختار است، تحقق فعل بسته به وجود شرایطی دیگر نیز می‌باشد که بسیاری از آن‌ها در حیطه اراده و اختیار انسان نیست. افزون بر این که هیچ موجودی و از جمله انسان در عالم هستی وجود مستقلی ندارد و همه موجودات محتاج و نیازمند به وجود خداوند می‌باشند. امام صادق (علیه السلام) فرمود: «نه جبر است و نه تفویض، بلکه امری است میان این دو امر». مضمون همین حدیث شریف از دیرباز به شعار شیعه تبدیل شده است. در روایتی دیگر از امام صادق (ع) نقل شده است که فرمود: «خدا، کریم تر از آن است که مردم را به چیزی که قدرت بر آن ندارند، تکلیف کند و عزیزتر از آن است که در ملک او امری تحقق یابد که وی نمی‌خواهد». این حدیث شریف بر بطلان دو نظریه سابق (جبر و تفویض) دلالت دارد (مطهری، 1377). بنابراین اسلام انسان را موجودی مکلف تلقی می‌کند و در محدوده دنیا و براساس اصل حاکم علت و معلول، دارای اختیاراتی است و تکلیف نیز براساس و به اندازه محدوده اختیار است. هر انسانی با فطرت آفریده می‌شود و با وسوسه‌های شیطانی روبه رو می‌شود و قدرت انتخاب بدی یا خوبی را دارد و به اندازه همین اختیار مسئول است.
2-2-1-5- اجتماعی بودن انسان
بنابر گواهی قرآن، زندگی اجتماعی در خلقت انسان طراحی شده است و لاجرم ریشه‌های چنین زندگی در آفرینش او نهفته است و تا انسان هست و فطرت او باقی است او به چنین زندگی کشیده خواهد شد. در تایید این مطلب قرآن کریم می فرماید: «یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَکَرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ^[34]». «ای مردم ! ما شما را از مرد و زنی آفریدیم و شماها را به صورت ملت‌ها و قبیله‌ها قرار دادیم تا همدیگر را بشناسید(نه این که بوسیله ملیت‌ها و قومیت‌ها بر همدیگر فخر بفروشید)‌گرامی‌ترین شما نزد خداوند با تقواترین شما است». توصیف انسان در قرآن صرفاً به منزله فرد و فردی بریده و مجزا انجام نپذیرفته است، بلکه رابطه او با جمع و امتی که در آن زندگی می‌کند، به منزله وجهی اساسی از هویت او در نظر گرفته می‌شود. از نظر اسلام فرد و جامعه یک نوع واقعیت و اصالت دارند و اسلام نه پشتیبان اصالت فرد محض می‌باشد، به گونه ای که برای جامعه نه وجود حقیقی و نه قانون و نه سنت و نه شناخت قابل شود و سرنوشت هر فردی را صددرصد جدا از سرنوشت افراد دیگر بداند و نه پشتیبان اصالت جامعه محض است، به گونه‌ای که هرچه باشد فقط روح جمعی و شعور جمعی و اراده جمعی وجود داشته باشد و شعور و وجدان فردی مظهری از نمونه وجدان جمعی به شمار آید و فرد در این میان، مسلوب الاراده و فاقد حریت و آزادی و حال انتخاب گری باشد. بلکه اسلام راهی و نظریه ای میان این دو نظریه دارد و برای جامعه وجودی واقعی و برای فرد اختیار و آزادی نیز قایل شده است (سبحانی تبریزی، 1383).
در واقع حائل یا رابط که بین افراد پیوند برقرار می‌کند و با حفظ اصالت فرد و جمع زندگی مشترک جمعی را به وجود می‌آورد"نظامات، سنن، آداب و قوانین خاص” است و این “عامل پیوند دهنده” و یا عنصر سوم است که می‌تواند این دو را با هم پیوند دهد. وجود همین عنصر سوم موجب اصالت فرد و اصالت جمع ضمن داشتن تاثیر و تاثر متقابل بر یکدیگر می‌شود(مطهری، 1385).
فیض نیز با الهام از آموزه‌های دینی، فرد را پایه و محور دانسته و اجتماعی بودن را نیاز ذاتی و ویژگی ساختاری او برشمرده و در کتاب علم الیقین می گوید: انسان به سوی خداوند در حرکت است و در این سیر الی الله، دنیا منزلی از منازل انسان و بدن مرکب اوست، پس حفظ این مرکب و تدبیر این منزل(جامعه به معنای اعم) بر او لازم است. فیض (1362)، تأمین نیازهای فراوان و گوناگون آدمیان را، در گرو تعاون و داد و ستد اجتماعی می‌داندو در اصول المعارف می نویسد:
نظام دنیوی و معیشتی مردمان و تأمین نیازهای گوناگون آنان، به وسیله افراد مختلف تأمین می‌شود. از این رو، خداوند استعدادها و توانایی‌های افراد را مختلف آفریده تا نظام زندگی اجتماعی سامان یابد.

1. 1. اصلاح مدل

1. 1. آزمون فرضیه

1. 1. تفسیر مدل

1. 1. ابلاغ یا نوشتن گزارش تحقیقاتی

در هر گام محقق باید در مورد، موارد زیر تصمیماتی را اتخاذ کند.
مدل چگونه ساخته شود؟
چه شاخصها و چه تعداد شاخص برای متغیرهای مکنون مورد نیاز است؟

چگونه می‌بایستی خطاهای اندازه‌گیری را به طور جداگانه اداره نمود؟
چه مقدار نمونه برای تخمین مدل مورد نیاز است؟
از چه نوع ماتریسی استفاده شود؟ (Lavee, 1988)
در ذیل سعی می‌شود هر یک از مراحل به تفضیل شرح داده شود.
الف – مرحله بیان مدل
مدل معادلات ساختاری با بیان مدلی که می‌خواهد تخمین زده شود؛ شروع می‌شود. در ساده‌ترین سطح مدل، یک عبارت آماری درباره روابط میان متغیرها است. این مدلها در زمینه رویکردهای مختلف تحلیلی، اَشکال مختلفی به خود می‌گیرند. برای مثال یک مدل در زمینه همبستگی عموماً روابط غیر جهت‌داری را (دوطرفه)بین دو متغیر نشان می‌دهد. در حالی که رگرسیون چندگانه و تحلیل واریانس مدلهایی را با روابط جهت‌دار بین متغیرها نشان می‌دهد. (Hoyle, 1995: 2)
این مرحله یکی از مهمترین مراحل موجود درمدل معادلات ساختاری است. زیرا هیچ گونه تحلیلی صورت نمی‌گیرد مگر این که محقق ابتدا مدل خود را بیان کند. گامهای موجود در این مرحله به شرح زیر است :
۱- ساخت یک مدل ساختاری فرضی
بیان یک مدل در واقع ترجمان یک تئوری به یکسری معادلات ساختاری (ریاضی) است. بنابراین بهتر است ابتدا نمودار مسیر را ترسیم کنیم و متغیرهای درون‌زا و برون‌زا و روابط علّی بین این متغیرها را نشان دهیم.
۲- انتخاب شاخصهای مشاهده شده برای متغیرهای مکنون
بعد از مشخص کردن متغیرهای مکنون درون‌زا و برون‌زا در این گام لازم است تا برای متغیرهای مکنون شاخصها (متغیرهای مشاهده شده)مناسبی انتخاب و به آنها وصل شود بهتر است از چندین شاخص به جای یک شاخص برای اندازه‌گیری متغیر مکنون استفاده شود که این کار براساس تعریف مفهومی و تعریف عملیاتی صورت می‌گیرد.
۳- ارزیابی حالت تعین مدل
قبل از مرحله تخمین و بعد از مرحله بیان حتماً می‌بایستی حالت تعین مدل مورد ارزیابی قرار گیرد. (Lavee, 1988)
تعین یک مدل مستلزم مطالعه شرایطی برای بدست آوردن یک راه حل منحصر به فرد برای پارامترهای بیان شده در یک مدل می‌باشد. (Hoyle, 1995: 39)
ب – مرحله دوم تخمین مدل
هنگامی که یک مدل بیان شد و حالت تعین آن مورد ارزیابی قرار گرفت کار بعدی بدست آوردن تخمین‌های پارامترهای آزاد از روی مجموعه‌ای از داده‌های مشاهده شده است.
این مرحله شامل یکسری فرآیندهای تکراری است که در هر تکرار یک ماتریس کوواریانس ضمنی ساخته می‌شود و با ماتریس کوواریانس داده‌های مشاهده شده مقایسه می‌گردد.
مقایسه این دو ماتریس منجر به تولید یک ماتریس باقیمانده می‌شود و این تکرارها تا جایی ادامه می‌یابد که این ماتریس باقیمانده به حداقل ممکن برسد. (Hoyle, 1995: 5)
یعنی : Data = Model + Residual
گامهای موجود در این مرحله به شرح زیر است :
۱- جمع‌ آوری داده‌ها
در این مرحله انتخاب اندازه نمونه مهم است. زیرا بسیاری از روش های تخمین موجود در مدل معادلات ساختاری و شاخص های ارزیابی متناسب بودن مدل نسبت به اندازه نمونه حساس است.
بنتلر پیشنهاد نموده که همواره نسبت ۱۰ به ۱ بین اندازه نمونه و تعداد پارامترهای آزاد که می‌بایستی تخمین زده شود وجود داشته باشد.

تحقیقات علمی را براساس چگونگی بدست آوردن داده های مورد نیاز به دو دسته میتوان تقسیم کرد.
۳-۲-۲-۱- تحقیق آزمایشی: به منظور برقراری رابطه علت ومعلولی میان دو یا چند متغیر از طرحهای آزمایشی استفاده میشود.
۳-۲-۲-۲- تحقیق توصیفی: شامل مجموعه روشهایی است که هدف آنها توصیف شرایط پدیده های مورد بررسی است. تحقیق توصیفی را میتوان به دسته های زیر تقسیم کرد:
۳-۲-۲-۲-۱- تحقیق پیمایشی
۳-۲-۲-۲-۲- تحقیق همبستگی
۳-۲-۲-۲-۳- اقدام پژوهشی
۳-۲-۲-۲-۴- مطالعات موردی
۳-۲-۲-۲-۵- تحقیق پس رویدادی (سرمد، ۱۳۷۷، ۸۲-۷۹).
تحقیق حاضر از نظرهدف، جزو پژوهشهای کاربردی محسوب میشود زیرا به توسعه دانش کاربردی در زمینه کاربرد کارت امتیازی متوازن کمک نموده و یافته های پژوهش مورد استفاده شرکت خودروسازی سایپا قرار خواهد گرفت. و از مبنای نحوه گردآوری داده ها، تحقیقی توصیفی- پیمایشی است. چون جهت جمعآوری داده های مورد نیاز برای آزمون فرضیات تحقیق از روش میدانی و ابزار پرسشنامه استفاده میشود. همچنین این تحقیق نوعی تحقیق کیفی است که به صورت موردی انجام میگیرد و مراحل آن شامل موارد زیر است که در نمودار ۳-۱ نیز مشخص شده است:

الف) انتخاب مورد و تعیین اهداف تحقیق
ب) طرحریزی روش تحقیق
ج) گردآوری داده ها
د) طبقهبندی و سازماندهی داده ها
ه) نتیجهگیری و تهیه گزارش میباشد
در مطالعه موردی، پژوهشگر به انتخاب یک مورد پرداخته و آن را از جنبه های بی شمار بررسی میکند. این مورد میتواند یک واحد یا سیستم با حد و مرز مشخص و متشکل از عناصر و عوامل متعدد و مرتبط به هم باشد. هدف کلی در هر مطالعه موردی مشاهده تفصیلی ابعاد مورد تحت بررسی و تفسیر مشاهده از دیدگاه کل گرا ست. از این رو مطالعه موردی بیشتر به روش کیفی و با تاکید بر فرآیندها و درک و تفسیر آنها انجام میشود. مورد چنان انتخاب میشود که نمایان کننده وضعیت یا حالت کلی تحت مطالعه، یا مثالی از پدیده های منظور نظر باشد که پژوهشگر میخواهد درباره آنها به درک عمیقی دست یابد (سرمد و همکارن، ۱۳۸۴، ۸۹). مطالعه موردی تحقیقی است که یک « مورد » یا « نمونه » در عمل مطالعه میشود. در این روش افراد واقعی در شرایط و موقعیتهای واقعی مورد مطالعه قرار میگیرند. در واقع یکی از امتیازهای عمده این روش آن است که علل را در زمینه های واقعی مورد مطالعه قرار میدهد و یقین دارد که زمینه یک تعیین کننده اصلی علتها و معلولهاست (حسن زاده، ۱۳۸۵).
از مزایای تحقیقات موردی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
الف- چون اطلاعات بدست آمده براساس تجربه و مطالعه عمیق حاصل میشود، نتایج به واقعیت نزدیکتر است و از لحاظ واقعیت نیرومندتر است.
ب- توصیفها و بینشهای مناسبی از مورد فراهم میکند.
ج- متغیرهای کنترل نشده و رویدادهای پیش بینی نشده را نیز شامل میشود.
د- نتایج آن به سادگی قابل فهم است زیرا به زبان غیر تخصصی و روزمره بیان میشود.
ه- به جنبه های خاص و منحصربه فرد یک تحقیق که ممکن است در برخی تحقیقات نادیده گرفته شود توجه میکنند.
و- زمینه اطلاعاتی مفیدی برای تحقیقات علوم اجتماعی فراهم میآورند.
نمودار۳- ۱: الگوریتم مراحل انجام تحقیق

۳-۳- جامعه آماری تحقیق

جامعه آماری عبارتست از مجموعهای از افراد یا واحدها که حداقل دارای یک صفت مشترک باشند (سرمد، بازرگان وحجازی، ۱۳۸۸). صفت مشترک صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک و متمایز کننده جامعه آماری از سایر جوامع باشد (آذر، مومنی، ۱۳۸۷، ج ۱و ۵).
جامعه آماری این تحقیق، شامل تعدادی از کارکنان شرکت خودروسازی سایپا میباشند که تعداد آنها ۵۰ نفر میباشند.

۳-۴- روش نمونهگیری و تعیین حجم نمونه

نمونه بیانگر بخشی از جامعه است که از کل جامعه انتخاب شده و معرف آن است (الزی؛ ترجمه بازرگان، ۱۳۶۶). نمونهگیری بدان سبب ضرورت پیدا میکندکه امکان مطالعه تمام افراد جامعه در خصوص پدیده مورد مطالعه وجود ندارد. بنابراین، محقق ناچار است قلمرو مطالعه خود را درباره افراد جامعه محدود کند و بجای تمام افراد جامعه، تعدادی را که معرف کل جامعه باشد انتخاب کند.

۳-۵- روش و ابزار جمعآوری اطلاعات و اندازه گیری داده ها

در این تحقیق داده های ثانویه (داده‌های که قبلا تولید شده و در منابع موجود قابل دسترسی است) از طریق روش کتابخانه ای (فیش برداری) شامل مطالعه کتب، اسناد و مدارک و همچنین مطالب مورد نیاز ازپایگاههای اینترنتی جمعآوری شده و از این داده ها برای تدوین مبانی نظری استفاده شده است، همچنین داده‌های اولیه (داده هایی که قبلا وجود نداشته و باید توسط خود محقق ایجاد شوند) با بهره گرفتن از روش میدانی (پرسشنامه) جهت آزمون فرضیه های تحقیق بدست‌ آمده است.
پرسشنامه: در تحقیق حاضر، ابزار اصلی سنجش، پرسشنامه است که یکی از ابزارهای رایج تحقیق و روشی مستقیم برای کسب داده های تحقیق است. برای امکان سنجی اجرای روش و ارزیابی فرضیه ها از پرسشنامه استفاده شده است. پرسشنامه مورد استفاده در قالب طیف لیکرت با گزینههای بسیار مخالفم، مخالفم، موافقم وبسیار موافقم و به ترتیب با امتیازهای ۱و۲و۳و۴تنظیم گردیده است. لازم به ذکر است که بنابر پیش آزمون انجام شده که نشان دهنده احتیاط و تمایل زیاد پرسش دهندگان به گزینه بی نظر بوده است و با توجه به نظر اساتید محترم روش تحقیق این گزینه از پرسشنامه حذف گردیده است. طیف لیکرت یک مقیاس فاصلهای است که از تعدادی عبارت و گزینههای جوابیه تشکیل شده است. لذا مقیاس لیکرت یک مقیاس مرکب است. گزینههای جواب در این مقیاس، معمولا نشانگر میزان موافقت یا مخالفت پاسخگو نسبت به یک موضوع یا مفهوم معین، اعم از مثبت یا منفی است (خاکی، ۱۳۸۶).
پرسشنامه از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول شامل اطلاعات جامعه آماری (اطلاعات جمعیت شناسی) است که شامل ۵ سوال است و بخش دوم شامل ۵۴ سوال است که برای آزمون فرضیات یک تا پنجم در نظر گرفته شده است.
سوالات مطرح شده با توجه به ادبیاتی که در فصل دوم ارائه گردیده است، خصوصا نقشه استراتژی کاپلان و نورتون و با مد نظر قرار دادن منظرهای پیشنهادی آنها و با توجه به چگونگی عملکرد روش ارزیابی متوازن در استراتژی محور کردن سازمانها و توانایی این روش برای غلبه بر موانع اجرایی استراتژی به صورتی طرح گردیده است که در ابتدا نشان میدهند آیا امکان به کارگیری تکنیک ارزیابی متوازن برای غلبه بر موانع اجرای استراتژی وجود داردیا خیر؟سوالات به صورت زیر برای هر فرضیه به کار رفته است.
سوالات ۱الی۱۷مربوط به فرضیه اول میباشند.
سوالات ۱۸الی ۲۸ مربوط به فرضیه دوم میباشند.
سوالات۲۹الی۳۷ مربوط به فرضیه سوم میباشند.
سوالات۳۸الی۴۶ مربوط به فرضیه چهارم میباشند.
سوالات ۴۷الی۵۴ مربوط به فرضیه پنجم میباشند.
ضمنا قبل از این که به آزمون فرضیات برسیم باید با توجه به کلیه سوالات مطرح شده این سوال کلی را بررسی نماییم که آیا امکان اجرای تکنیک ارزیابی متوازن در شرکت خودروسازی سایپا وجود دارد یا خیر؟ برای این منظور یک فرض کلی مطرح مینماییم و آزمون این فرضیه با توجه به ۵۴ سوال پرسیده شده در پرسشنامه (در آنها شرایط مورد نیاز و زیر ساختهای لازم برای اجرای تکنیک کارت امتیازی متوازن گنجانده شده است) انجام خواهد گرفت. در مرحله بعدی باید بررسی شود که آیا اجرای این تکنیک راه حلی برای غلبه بر موانع اجرای استراتژی در شرکت خودروسازی سایپا است یا خیر؟ که برای سنجش این سوال فرضیات یک تا پنج مطرح گردیده و به شرح زیر است.
فرضیه اول و دوم به منظور بررسی امکان بکارگیری تکنیک ارزیابی متوازن برای غلبه بر مانع اول (چشم انداز و استراتژیهای سازمان قابل فهم نیستند) مطرح گردیده اند.
فرضیه سوم به منظور بررسی امکان بکارگیری تکنیک ارزیابی متوازن برای غلبه بر مانع دوم (عدم ارتباط استراتژی با اهداف بخشها، گروه ها و افراد سازمان) مطرح شده است.
فرضیه چهارم به منظور بررسی امکان بکارگیری تکنیک ارزیابی متوازن برای غلبه بر مانع سوم (عدم ارتباط استراتژیها با تخصیص منابع کوتاه مدت و بلند مدت سازمان) مطرح شده است.
فرضیه پنجم به منظور بررسی امکان بکارگیری تکنیک ارزیابی متوازن برای غلبه بر مانع چهارم (دریافت بازخوردهای تاکتیکی به جای بازخوردهای راهبردی یعنی بازخوردهایی که وجود دارد بر اساس مهارت است نه بر اساس استراتژی) مطرح شده است. در جدول ۳-۱ ویژگیهای پرسشنامه تحقیق آورده شده است.
پرسشنامه ها بین کارکنان شرکت خودروسازی سایپا توزیع گردید و از آنها خواسته شد که پاسخ پرسشنامه ها را در مقایسه با وضعیت فعلی و تجربه های قبلی خود علامت گذاری نمایند و سپس پرسشنامه های توزیع شده جمعآوری شد. لازم به ذکر است که داده های تحقیق پیش رو از دو منبع تهیه شده است. بخشی از آنها اطلاعاتی است که از طریق مطالعات کتابخانهای حاصل شده و بخشی دیگر اطلاعات اولیهای است که بوسیله پرسشنامه جمعآوری گردیده است.
جدول۳- ۱: ویژگیهای پرسشنامه تحقیق

اندوتلیوم در دفاع التهابی علیه پاتوژن‌ها نیز نقش ضروری دارد. در پاسخ به آسیب، اندوتلیوم وریدی مولکول‌های چسبنده تولید می‌کنند که لوکوسیت‌های در گردش خون را ایجاد می‌کنند که به اندوتلیوم وصل هستند. مولکول‌های چسبنده درون سلولی(ICAM)^[53] و مولکول‌های چسبنده‌ی عروق (VCAM)^[54] موجب پیوند قوی‌تر لکوسیت و اندوتلیوم می‌شود. در نهایت، لکوسیت‌ها حرکت به داخل اتصالات درون سلولی را آغاز می‌کنند. اندوتلیوم وریدی می‌تواند شکاف‌های اندوتلیال بزرگی را ایجاد کند که انتقال آنتی‌بادی‌ها به بافت را افزایش دهد تا پاسخ ایمنی بدن را در پاسخ به شرایط عفونت فراهم سازد (اسمیت، ۲۰۱۱).
اندوتلیوم نقشی حیاتی در توسعه شبکه عروقی جدید ایفا می‌کند که آنژیوژنز نامیده می‌شود. از طریق ایجاد انشعاب جدید مویرگی تمامی عروق خونی جدید ایجاد می‌شوند و زمانی که نیاز به تشکیل رگ جدید است (برای رشد یا ترمیم یا حمایت از بافت جدید)، سلول‌های اندوتلیال می‌توانند به سرعت تقسیم شوند. تشکیل رگ جدید با تخریب غشای پایه و جوانه زدن اندوتلیوم از کناره‌ی مویرگ آغاز می‌شود و موجب گسترش سلول توسط اندوتلیوم می‌شود که پای کاذب نام دارد و در جهتی که تحریک صورت گرفته است به منظور تامین خون جدید رشد می‌کند.

تونوس عروق، مکانیزم اصلی کنترل جریان خون به بافت در سطح اندام به شمار می رود و برای حفظ مقاومت کل محیطی و افزایش فشار خون و حجم خون در سطح سیستمیک، یک عامل ضروری است. جریان خون به هر اندامی به طور اساسی توسط تونوس عضله صاف شریانچه‌ها تعیین می‌شود. تونوس عضله صاف توسط تعادل فاکتورهای درونی و بیرونی که موجب تنگ‌شدن و گشاد‌شدن عروق می‌شوند، تعیین می‌گردد. شریانچه‌ها یک تونوس پایه دارند. به این معنا که حتی زمانی که همه تاثیرات بیرونی حذف شوند، آنها تا حدودی منقبض باقی می‌مانند. فاکتورهایی که منجر به انقباض عضله صاف می‌شوند، تونوس عروق را افزایش می‌دهند درحالی‌که فاکتورهایی که منجر به شل شدن عضله صاف می‌شوند تونوس عروق را کاهش می‌دهند.
در اواخر دهه ۱۹۷۰، نقش اندوتلیوم در تنظیم تونوس عروق توسط وان و همکاران کشف شد که عروق خونی ماده‌ی گشادکننده عروق، پروستاسیکلین (PGI₂) را ترشح می‌کنند. در دهه ۱۹۸۰ فروچکون و زاوادزکی کشف کردند که یک فاکتور توانمند آزاد شده است که منجر به شل شدن و گشاد شدن عضله صاف عروق می‌شود. این ماده اساسا به عنوان فاکتور شل کننده مشتق از اندوتلیال(EDRF) شناخته شده بود ولی امروزه به عنوان نیتریک اکساید شناخته می­ شود. در سال ۱۹۸۹، یک گروه ژاپنی ماده اندوتلیال را کشف کردند که اندوتلین نامیده شد که موجب تنگ شدن رگ در عضله صاف عروق می‌شود. این مواد در اندوتلیوم ساخته می‌شوند و همزمان با تولید، ترشح (یعنی این مواد برای ترشح آتی ذخیره نمی‌شوند) می‌شوند (لیویک^[۵۵] ۲۰۰۳).
برای حفظ سلامت دیواره‌ی عروق و تونوس وازوموتور در هر دوی شریان‌های بلند و شریانچه‌ها، اندوتلیوم ضروری است. این عملکرد به سبب میزان زیاد تولید و رهایش مواد تغییر دهنده قطر عروق به شمار می‌روند.
۲-۲-۱۰ اختلال در عملکرد اندوتلیال
تغییرات پاتولوژیک در ساختار و عملکرد اندوتلیوم می‌تواند عواقب زیانباری بر سلامتی انسان داشته باشد. تغییرات در عملکرد اندوتلیال می‌تواند منجر به افزایش نفودپذیری به لیپوپروتئین‌های پلاسما، افزایش چسبندگی به لوکوسیت‌ها، و عدم تعادل در آزاد کردن فاکتورهایی که تونوس عروق و انعقاد خون را تنظیم می‌کنند، شود (کلر ماجر^[۵۶] و همکاران ۱۹۹۴). شواهدی وجود دارد که نشان می­دهد اختلال عملکرد اندوتلیال با فعالیت ورزشی بهبود می‌یابد. به همین دلیل، اختلال عملکرد اندوتلیال نقش مهمی در آغاز، پیشروی و عوارض بالینی بیماری شریان کرونری دارد و برای اقدامات پزشکی از جمله فعالیت‌های ورزشی یک هدف مهم به شمار می‌رود.
۲-۲-۱۱ ارزیابی اندوتلیال و عملکرد عروق
اختلال در عملکرد اندوتلیال و اختلال در گشادشدن عروق، اولین نشانه‌ی بیماری قلبی - عروقی و عامل پیش بینی کننده‌ی مشکلات قلبی - عروقی است و به همین علت ارزیابی عملکرد عروق در میان پژوهشگران و پزشکان از جذابیت زیادی برخوردار است. پزشکان سعی دارند افرادی را که در معرض آسیب هستند قبل از ظهور علائم بیماری شناسایی کنند.عملکرد عروق ارزیابی می‌شود تا نقش اندوتلیوم و عضله صاف عروق در تنظیم فیزیولوژی قلبی - عروقی و بهبود تشخیص این بیماری‌ها روشن شود (اسمیت^[۵۷]،۲۰۱۱).
۲-۲-۱۲ اتساع عروقی ناشی از جریان خون
بررسی اتساع عروقی ناشی از جریان خون شریان بازویی، رایج‌ترین روش مورد استفاده و تکنیک غیرتهاجمی برای ارزیابی ظرفیت اتساع عروقی می‌باشد. در این روش، قطر شریان بازویی قبل و پس از یک دوره ایجاد ایسکمی ناشی از کاف فشارسنج در عضو، اندازه‌گیری می‌شود. اتساع وابسته به اندوتلیوم بر اساس درصد افزایش قطر شریان پس از بازکردن کاف فشارسنج تخمین زده می‌شود (بتانی بارون گیبز^[۵۸]، ۲۰۱۱).
اولتراسوند شریان بازوئی می‌تواند برای ارزیابی توانایی شریان بازوئی برای افزایش قطر عروق به منظور افزایش جریان خون در پرخونی مورد استفاده قرار گیرد (کلرماجر و همکاران^[۵۹] ۱۹۹۴). این تکنیک جهت به تصویر کشیدن شریان با بهره گرفتن از روش اولتراسوند به کار می‌رود (تصویر۲-۴ ).
تصویر ۲-۴ : اندازه گیری FMD با بهره گرفتن از دستگاه سونو
یک بازوبند به دور بازو بسته می‌شود و با فشاری بیشتر از فشار خون سیستولیک باد می‌شود تا ورود جریان خون به شریان را موقتا مهار کند و در ساعد ایسکمی به وجود آورد. باد بازوبند به سرعت ملایم خالی می‌شود و خون با سرعتی که توسط ظرفیت استراحتی عروق ریز تعیین می‌شود به بخش دیستال بازو مجددا جریان می‌یابد. افزایش جریان خون موجب افزایش تنش برشی در اندوتلیوم می‌شود که در عوض نیتریک اکساید آزاد می‌کند و موجب گشاد شدن شریانی می‌شود. افزایش در گشاد شدگی شریان که گشاد شدن غیر مستقیم جریان نامیده می‌شود، بر اساس درصد تغییر بیان می‌شود. تغییر بیشتر در گشادشدن غیر مستقیم جریان، نشان­دهنده‌ی اندوتلیوم سالم است در حالی که افزایش نامحسوس در گشاد شدن غیر مستقیم جریان، نشان­دهنده‌ی اختلال در عملکرد اندوتلیال است (اسمیت،۲۰۱۱).
*۱۰۰
ارزیابی سونوگرافی از FMD شریان بازویی، اطلاعات مهمی در مورد عملکرد عروقی در سلامت و بیماری، را به همراه دارد. اکثر مطالعات قبلی، FMD را تنها در یک نقطه زمانی مثلا به طور معمول تنها در۱ دقیقه پس از بازکردن کاف مورد بررسی قرار می‌دادند. اما تکنولوژی موجود در حال حاضر، امکان به دست آوردن تصاویر متعدد از شریان بازویی را به طور خودکار با بهره گرفتن از سیگنال ECG به عنوان یک ماشه و برای اندازه‌گیری خودکار قطر شریانی با بهره گرفتن از تکنیک‌های لبه تشخیص مبتنی بر کامپیوتر فراهم کرده است. این رویکرد اجازه می‌دهد تا محققان به بررسی دوره کامل زمان اتساع شریان بازویی در پاسخ به پرخونی واکنشی بپردازند(کارتی و همکاران،۲۰۰۲).
۲-۲-۱۳ تنش برشی
یکی ازپارامترهای همودینامیکی که نقش مهمی در تعیین محل و نحوه پیشرفت بیماریهای سیستم قلب و عروق مانند آتروسکروسیس داشته و از سالهای دور مطرح بوده است، مقدار تنش برشی در دیواره شریان است. این پارامتر با تغییر پروفیل سرعت در نزدیکی دیواره رابطه دارد (اسکویی و همکاران ۱۳۸۶).
زمانی که خون در طول یک رگ جاری می‌شود، با ایجاد کشش بر روی پوشش اندوتلیال رگ، تنش برشی را در دیواره رگ ایجاد می‌کند. این نیرو موازی سطح دیواره‌ی رگ است. دیواره را در مسیر جریان خون می‌کشد. مقدار تنش برشی می‌تواند توسط معادله‌ی زیر محاسبه شود . این معادله نشان می‌دهد که تنش برشی زمانی که جریان خون یا ویسکوزیته افزایش می‌یابد، بیشتر می‌شود. تنش برشی همچنین در رگ‌های کوچکتر نیز به مراتب بیشتر است ( بافرض جریان و ویسکوزیته ثابت)، زیرا قطر نقش مهمی در این امر دارد. علت اهمیت تنش برشی این است که رویدادهای فیزیولوژیک مربوط به گشاد شدن عروق را تحریک می‌کند ( اسمیت^[۶۰]،۲۰۱۱).
تنش برشی، تابعی از میزان دیوار برشی و چسبندگی خون می­باشد. سرعت برش عملی از نسبت جریان خون به r³ به­دست می ­آید که r نمایانگر قطر عروق می­باشد (دریانوش و همکاران،۱۳۹۳).
تصویر ۲-۵ نمایش تنش برشی
۲-۲-۱۴ فعالیت ورزشی ایزومتریک و فشارخون
فعالیت ورزشی ایزومتریک با تغییرات حاد همودینامیک شامل افزایش سیستولیک، دیاستولیک، فشار متوسط ​​شریانی و افزایش ضربان قلب و برون ده قلبی در ارتباط است. مقاومت عروق محیطی نیز یا تغییر نمی‌کند و یا کاهش می‌یابد. این تغییرات همودینامیک پس از اتمام فعالیت ورزشی به مقادیر پایه باز می‌گردد. فعالیت ورزشی ایزومتریک، یک فعالیت ورزشی هوازی، نمی‌باشد و توسط دستورالعمل های کمیته ملی و بین المللی به بیماران مبتلا به فشار خون بالا توصیه نمی شود. مطالعات اخیر و متاآنالیز از این موضوع نشان داده‌اند که اگرچه فعالیت ورزشی ایزومتریک و یا مقاومتی فشارخون استراحتی را افزایش نمی‌دهد و اغلب منجر به کاهش می‌شود بلکه می‌تواند با تجویز همزمان داروهای ضد فشارخون مورد استفاده قرار بگیرد. فعالیت ورزشی ایزومتریک اثرات مفید دیگری علاوه بر فشار خون، دارد که شامل افزایش حجم عضله، افزایش قدرت بالاتنه و پایین تنه، افزایش تراکم استخوان و کاهش شکستگی استخوان می‌شود. این تغییرات برای افراد مسن بسیار مفید است که می‌تواند موجب تحرک بیشتر و بالا بردن کیفیت زندگی آنها شود. بر اساس این تغییرات، محققان معتقدند که فعالیت ورزشی ایزومتریک، چه به تنهایی و چه در ترکیب با فعالیت ورزشی پویا، می‌تواند برای افراد مبتلا به پرفشاری خون توصیه شود و به عنوان بخشی از یک رژیم درمانی جامع برای آنها استفاده گردد (استیون و همکاران ^[۶۱]،۲۰۱۰).
کمیته‌های ملی و بین‌المللی، از فعالیت ورزشی دینامیک به عنوان بخشی از یک روش جامع و مفید برای درمان فشارخون حمایت می‌کنند(چبانیان و همکاران ^[۶۲]،۲۰۰۳).
توصیه‌هایی در خصوص فعالیت‌های ورزشی ایزومتریک و مقاومتی وجود دارد اما اطلاعات اندکی در این زمینه در دسترس است. با این حال همیشه این نگرانی وجود داشته است که اینگونه فعالیت‌ها (ایزومتریک و مقاومتی) موجب افزایش فشارخون می‌شوند و همانند فعالیت‌های دینامیک که یک آمادگی ورزشی است و موجب کاهش فشارخون و ضربان قلب می‌شود، نمی‌باشند(هگ برگ ^[۶۳]و همکاران،۲۰۰۰).
اخیرا بسیاری از مردم، تمرینات ایزومتریک را به صورت تمرینات روزانه در مراکز ورزشی و یا در خانه بدون توجه به سطح فشارخون، انجام می‌دهند. همچنین، فعالیت‌های روزانه، مانند بلند کردن، نگه داشتن و حمل چمدان خود نیز به عنوان تمرینات ایزومتریک محسوب می‌شوند. اگر چه اثرات همودینامیکی فعالیت‌های ورزشی پویا به خوبی مورد مطالعه قرار گرفته، اما دانش اندکی در مورد اثرات همودینامیک، گردش خون، و BP ورزش ایزومتریک در بیماران مبتلا به فشار خون بالا وجود دارد (هگ برگ و همکاران،۲۰۰۰ ).
مطالعات انجام شده توسط پژوهشگران نشان داده است که افزایش فشار خون با تغییر در عملکرد رفلکس بارورسپتورها همراه است (مارتین^[۶۴]و همکاران ۱۹۷۴). در غیر این صورت، برادی کاردیای مداوم یکی از یافته‌های مشخص در بیماران مبتلا به فشار خون بالا می‌باشد که منجر به ادامه فعالیت سطوح بالای فعالیت رفلکس ها می‌شود. بنابراین، ضربان قلب طبیعی که در اکثر بیماران با فشار خون بالا دیده می‌شود نشان دهنده سازگاری سیستم های بارورفلکس نسبت به فشارخون بالا است. همگام با این مشاهدات، مطالعات دیگر نشان می‌دهد که پاسخ فشارخون، ضربان قلب، برون ده قلب، و مقاومت محیطی کل به فعالیت ایزومتریک در ^[۶۵]MVC30% در هر دو گروه پرفشارخونی و طبیعی مشابه بودند (چریسنت^[۶۶] و همکاران ، ۱۹۷۸).
دانش ما در مورد پاسخ‌های سیستم گردش خون به فعالیت ورزشی ایزومتریک از مطالعات پیشین، بدست می‌آید (بارکرافت^[۶۷]و همکاران،۱۹۳۹). که نشان می‌دهد جریان خون مورد نیاز به عضله منقبض شده از دو رویداد مخالف تامین می‌شود. یکی از آنها، مربوط به اتساع عروق خونی برای افزایش جریان خون و رویداد دوم نشان دهنده اثر گرفتگی این عروق به دلیل فشرده شدن مکانیکی عضلات منقبض شده است. مشخص شده است که در طول انقباضات مداوم با شدت MVC %20 ، جریان خون به عضلات ساق پا متوقف می‌شود (بارکرافت و همکاران،۱۹۳۹). دیگر محققان این پدیده را با گرفتن دینامومتر در دست بیماران با شدت MVC 30% مورد مطالعه قرار دادند (ناتر^[۶۸] و همکاران،۱۹۷۲). آنها دریافتند که فشارخون سرخرگی به ۱۳۵/۲۰۰ میلی متر جیوه رسیده و پس از فعالیت ورزشی سریعا به سطح قابل کنترل باز می‌گردد. در اینگونه مطالعات، فشارخون افزایش یافته طی فعالیت ورزشی ایزومتریک هندگریپ به دلیل افزایش در برون‌ده قلبی بود چرا که ضربان قلب و حجم ضربه‌ای نیز هر دو افزایش یافته بود و مقاومت محیطی کل یا تغییر نکرده و یا اندکی کاهش نشان داد. همچنین، فعالیت‌های مربوط به بلند کردن، نگه داشتن و حمل وزنه پاسخ مشابهی به دنبال داشت.
۲-۳ پیشینه تحقیق
در تحقیقی، تاثیر فعالیت ایزومتریک هندگریپ بر اتساع عروقی وابسته به جریان خون و اندازه گیری تنش برشی در بیماران پرفشاری خون بررسی شد. این مطالعه بر روی ۱۶ نفر بیمار مبتلا به پرفشاری خون صورت گرفت که به دو گروه تقسیم شدند، گروه اول که ۷ نفر بودند تمرین دو طرفه هندگریپ^[۶۹] را انجام دادند و گروه دوم شامل ۹ نفر، تمرین یک طرفه هندگریپ^[۷۰] را انجام دادند. تمرینات به مدت ۸ هفته، هر هفته ۳ جلسه انجام شد. FMD در هر دو دست اندازه گیری شد و نتایج نشان داد، FMD در گروه اول در هر دو دست افزایش پیدا کرده بود اما در گروه دوم، FMD فقط در دستی که تمرین کرده بود افزایش پیدا کرده بود. این­چنین نتیجه گیری می‌شود که، درست است که اتساع وابسته به اندوتلیال افزایش پیدا کرده است اما این افزایش فقط در اندام تمرین کرده اتفاق افتاده است. از طرفی این نوع فعالیت، باعث افزایش تنش برشی و کاهش فشارخون استراحتی شده است (چری ال^[۷۱] و همکاران، ۲۰۰۶).
در یک مقاله دیگر که توسط گاوین^[۷۲] و همکاران (۲۰۱۰) نوشته شده، نشان داده شده است که ۴ هفته تمرینات ورزشی ایزومتریک باعث کاهش در فشارخون استراحتی می‌شود. نتایج حاکی از آن است که ۴ هفته تمرین ایزومتریک ۲ طرفه پا می تواند فشارخون خون استراحتی را کاهش دهد که این تغییرات با برون‌ده قلبی و مقاومت محیطی کل ارتباط دارد. ۱۳ نفر به مدت ۴ هفته (هر هفته ۳ جلسه) ۴ ست ۲ دقیقه ای به انجام تمرین می پرداختند. که انجام این تمرین با ۹۵% ضربان قلب بیشینه و ۲۴% حداکثر انقباض ارادی فرد انجام می‌شد. در این تحقیق ضربان قلب استراحتی، برون‌ده قلبی و حجم ضربه‌ای و مقاومت محیطی کل نیز علاوه بر فشار خون اندازه گیری شده بود. نتایج نشان داده بود که ۴ هفته فعالیت کاهش چشمگیری در فشار سیستولیک و دیاستولیک و همچنین فشارخون متوسط ایجاد کرده است.
نها پیلانیا ^[۷۳](۲۰۱۱)، در مطالعه­ ای تاثیر ۴ هفته فعالیت ایزومتریک هندگریپ با شدت کم را در افراد مسن که دچار انسداد عروقی شده‌اند بررسی کرد. فرضیه او در این مطالعه این بود که ۴ هفته تمرین می تواند موجب افزایش جریان خون ساعد^[۷۴] و هدایت عروقی ساعد^[۷۵] نسبت به پروتکل تمرینی ۸ هفته در افرادی که دچار انسداد عروقی شده اند بشود. افراد ۶۰ سال به بالا به دو گروه ۹ نفر و ۱۰ نفر تقسیم شدند. گروهی که انسداد عروقی داشتند با ۲۰ درصد حداکثر انقباض ارادی خود تمرین را انجام دادند و افرادی که در گروه کنترل بودند با ۷۵ درصد حداکثر انقباض ارادی تمرین کردند. FbF استراحتی^[۷۶]و FBF بیشینه^[۷۷] همچنین FVC استراحتی^[۷۸] و FVC بیشینه^[۷۹] قبل و بعد از تمرین در هر دو گروه اندازه گیری شد. بر خلاف فرضیه محقق، نتایج نشان دادند که هیچ تغییر چشمگیر و قابل توجهی در هیچکدام از دو گروه رخ نداد.
جول دی^[۸۰] و همکاران در سال ۲۰۱۳، تاثیر فعالیت ایزومتریک هندگریپ فزاینده را بر میزان ترشح نیتریک اکساید هنگام اتساع شریان بازویی در افراد مسن بررسی کردند. ۳ مرد و ۴ زن در محدوده سنی ۶۹ سال در این مطالعه شرکت کردند. آنها سالم و عاری از بیماری‌های قلبی بودند همچنین سابقه مصرف دارو و مصرف سیگار نیز نداشتند. نتایج نشان داد که اتساع ناشی از فعالیت هندگریپ می تواند ترشحNO ^[۸۱]را افزایش دهد. با اندازه گیری FMD، عملکرد اندوتلیال ارزیابی شد و همچنین تغییرات گذرای تنش برشی و کاهش تدریجی آن به دنبال اتساع دیده شد.
رفعتی فرد و همکاران تأثیر ۸ هفته دویدن روی تردمیل بر میزان فشار خون در بیماران کلیوی مزمن بررسی کردند.
برنامه تمرینی عبارت است از ۵ تا ۷ دقیقه گرم کردن به صورت راه رفتن معمولی روی تردمیل بدون شیب و به دنبال آن فعالیت به مدت ۲۰ تا ۲۵ دقیقه با شدت ۵۰ تا ۸۰ درصد حداکثر ضربان قلب بیشینه (که باکم کردن سن ازعدد ۲۲۰ بدست آمد) و مدت ۵ تا ۸ دقیقه تمرینات برگشت به حالت اولیه به صورت راه رفتن آرام و حرکات کششی صورت گرفت. این تمرینات به مدت ۸ هفته و هر هفته ۳ جلسه و هر جلسه به مدت ۳۰ تا ۴۰ دقیقه به طول انجامید.
میزان فشار خون سیستولیک بین دو گروه کنترل و تجربی بعد از ۸ هفته دویدن روی تردمیل تفاوت معناداری نشان نداد.
جوآکین یو^[۸۲] و همکاران (۲۰۱۰)، ارتباط بین عوامل همودینامیک‌ ورزشی و تغییرات در عملکرد عروق محیطی را به دنبال فعالیت ورزشی هندگریپ بررسی کردند. در این تحقیق، ۱۴ فرد سالم با محدوده سنی ۱۸ تا ۳۴ سال شرکت داشتند که فعالیت را با انقباض سریع و آهسته به مدت ۳۰ دقیقه انجام دادند. طی فعالیت ورزشی فشارخون و تنش برشی اندازه‌گیری شد و پس از ۳۰ دقیقه بازگشت به حالت اولیه پس از تمرین، FMD در حالت استراحت اندازه گیری شد. نتایج حاکی از آن بود که انقباضات دینامیکی که فعالیت انقباضی بالایی دارند عملکرد عروقی محیطی را در افراد سالم مختل می‌کنند.
تحقیقات نشان داده‌اند تمرینات ایزومتریک دوطرفه در افراد مبتلا به پرفشاری خون تحت درمان با دارو، باعث کاهش فشارخون شده (Taylor ^[۸۳]و همکاران، ۲۰۰۳)، اما مکانیسم‌های اصولی آن ناشناخته باقی مانده است. فشارخون طی فعالیت ورزشی ایزومتریک در افراد جوان، سالم با فشارخون استراحتی طبیعی بالا، افزایش داشت (ویلی^[۸۴] و همکاران،۱۹۹۲) دلیل این افزایش به این شکل بود که مواجه زیاد با تنش برشی سیستمی بوسیله پاسخ بالابرنده فشارخون ممکن است موجب افزایش ترشح نیتریک اکساید مشتق از اندوتلیوم شده و اتساع عروقی وابسته به اندوتلیال را افزایش دهد.
ای چانگ هانگ و همکارانش (۲۰۱۲) مطالعه‌ای به منظور تاثیر فعالیت ورزشی کوتاه مدت بر FMD شریان بازویی در افراد جوان سالم انجام دادند. ۸۶ نفر با محدوده سنی ۲۰ تا ۲۹ سال، در این مطالعه به صورت داوطلبانه شرکت کردند.
پروتکل تمرینی شامل فعالیت با تردمیل بر اساس استاندارد پروتکل بروس ^[۸۵]بود. FMD قبل از تمرین در مردان کمتر از زنان بود. اما FMD بعد از تمرین تفاوتی را نشان نمی‌داد. قطر شریان بازویی پایه در قبل و بعد از تمرین در گروه مردان بیشتر از زنان بود. در این تحقیق مشخص شد مقدار FMD پس از آزمون کمتر می‌شود و این کاهش در زنان و افرادی که ۳ روز یا بیشتر ورزش نمی‌کردند اتفاق افتاد. تفاوت­های بارزی با توجه به جنسیت و عادت­های ورزشی در افراد وجود داشت.
با توجه به نتایج مطالعات محدود انجام شده، و همچنین با توجه به اهمیت عملکرد اندوتلیال و اختلال در انجام عملکرد آن به عنوان یک پیشگوی مهم در بیماری­های قلبی – عروقی، محققان تحقیق حاضر بر آن شدند تا تاثیر فعالیت ورزشی را بر فشارخون و اتساع ناشی از جریان خون بررسی کنند. اما از آنجا که مطالعات اندکی با تمرینات ایزومتریک هندگریپ بر روی تغییرات فشارخون و اتساع ناشی از جریان انجام شده است، ما در این تحقیق به تاثیر فعالیت ایزومتریک هندگریپ، بر روی تغییرات فشارخون و اتساع ناشی از جریان خون می­پردازیم. امید است که با انجام این تحقیق بتوان تا حدودی به ابهامات موجود در زمینه عملکرد اندوتلیال و تاثیر متقابل آن بر روی پرفشارخونی پاسخ داده شود.
فصل سوم
روش پژوهش
۳-۱- مقدمه
در فصل­های قبل، هدف از این مطالعه، مفاهیم بنیادی و تحقیقات انجام شده در رابطه با موضوع این طرح تحقیقی بیان شدند. در این فصل، به بیان ویژگی­های جامعه و نمونه­های آماری انتخاب شده در این پژوهش پرداخته خواهد شد. متغیرهای تحقیق و ابزار و وسایل مورد نیاز برای اندازه ­گیری آن­ها توضیح داده می­شوند. سپس روش انجام کار، اندازه ­گیری متغیرهای ضمیمه­ای و نحوه انجام آزمایش‌ها بیان می­ شود و در نهایت روش‌های آماری استفاده شده جهت تجزیه و تحلیل داده ­ها توضیح داده می­شوند.
 ۳-۲- روش پژوهش
این مطالعه شبه تجربی و از نوع پیش آزمون – پس آزمون است. در این پژوهش، از ۳۰ زن مبتلا به فشارخون به صورت تصادفی ۱۴ نفر انتخاب شده و به مدت ۱ ماه به انجام تمرینات ایزومتریک هندگریپ پرداختند.
۳-۳- جامعه آماری، نمونه آماری و روش نمونه گیری
جمعیت هدف: جامعه آماری در این تحقیق، زنان مبتلا به پرفشارخونی با محدوده سنی ۵۵-۳۰ سال در شهر شیراز بودند. نمونه آماری در این تحقیق، ۱۴ زن مبتلا به پرفشارخونی با محدوده سنی ۵۵- ۳۰ سال بودند که به درمانگاه امام رضا مراجعه کرده بودند.
شیوه انتخاب بدین ترتیب بود که در ابتدا درحین مراجعه بیماران به مطب پزشک متخصص قلب- عروق خود در شهر شیراز، قبل از ورود به اتاق پزشک طرح موردنظر توضیح داده و پیشنهاد شد بیماران در یک برنامه ورزشی یک ماهه شرکت کنند. سپس افراد بیمار علاقمند، فرم رضایت­نامه که حاوی اطلاعات شخصی، نوع و سابقه بیماری، دارو­های مصرفی بود را تکمیل کردند و بعد از تأیید پزشک متخصص، بیمارانی که شرایط ذیل را داشتند انتخاب شدند:
سن بیمار بین ۳۰الی۵۵ سال باشد.
بیماری پرفشارخونی داشته باشد.‌
غیر ورزشکار بودند.
سابقه جراحی قلب نداشتند.